Nuốt phải dị vật vào đường tiêu hóa là tai nạn thường gặp. Trong phần lớn trường hợp, dị vật bị nuốt vào sẽ tự trôi qua ống tiêu hóa trước khi được đào thải ra ngoài qua phân.
Tuy nhiên, đôi khi, các dị vật không tiếp tục di chuyển mà bị tắc lại ở một chỗ hẹp gây ra viêm, loét, thậm chí thủng đường tiêu hóa, dẫn đến nhiều biểu hiện lâm sàng đa dạng, có thể ảnh hưởng tính mạng của bệnh nhân.
 |
| Bàn chải đánh răng được nữ bệnh nhân nuốt vào trong dạ dày. Ảnh: BVCC. |
BSCKII Trần Quốc Tiến, Giám đốc Trung tâm Nội soi (Bệnh viện ĐH Y Hà Nội), cho biết thời gian qua, trung tâm tiếp nhận và xử trí cho nhiều bệnh nhân nuốt phải dị vật đường tiêu hóa.
Gần đây, trường hợp nữ bệnh nhân 19 tuổi, đến cấp cứu vì nuốt bàn chải đánh răng.
Bệnh nhân vừa đánh răng vừa cười đùa, đã nuốt nguyên chiếc bàn chải đánh răng. Các bác sĩ tiến hành nội soi phát hiện chiếc bàn chải đánh răng trong dạ dày và lấy ra an toàn.
Trường hợp khác là bệnh nhân nam, 61 tuổi, đến viện cấp cứu vì nuốt viên thuốc còn nguyên vỏ do khi uống quên không tách khỏi vỉ. Viên thuốc có cạnh sắc nhọn mắc ở thực quản. Bệnh nhân được nội soi, lấy dị vật ra nhanh chóng.
Theo BSCKII Trần Quốc Tiến, tỷ lệ gặp biến chứng sau khi nuốt dị vật chiếm dưới 5% số ca thực hiện. Tỷ lệ này phụ thuộc loại dị vật, vị trí và thời gian từ khi nuốt dị vật. Thường gặp nhất là biến chứng do dị vật thực quản.
BS Trần Quốc Tiến cũng cho biết dị vật vùng hầu họng có thể gây rách niêm mạc, nuốt khó.
Ngoài ra, dị vật thực quản có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như thủng thực quản, áp xe thực quản, viêm trung thất, thủng các mạch máu lớn vùng cổ, động mạch chủ ngực, tràn khí màng phổi, rò khí quản - thực quản, rò thực quản - động mạch chủ là biến chứng có thể gây tử vong rất nhanh và rất khó điều trị kịp thời.
“Dị vật ở dạ dày và ruột non có thể gây thủng, tạo áp xe trong ổ bụng, viêm phúc mạc hay tắc ruột. Đây cũng là những biến chứng nặng, cần can thiệp sớm bằng phẫu thuật”, BS Trần Quốc Tiến nhấn mạnh.
Để phòng tránh dị vật đường tiêu hóa, BS Tiến khuyến cáo trong khi ăn cần ăn chậm, nhai kỹ, tránh trộn canh vào cơm ăn cùng một lúc, không nên vừa ăn vừa nói chuyện.
Người già và trẻ nhỏ nên tránh ăn thức ăn dai, gân, da… hoặc cần cắt nhỏ nấu kỹ. Đối với người có răng giả cần thận trọng khi ăn uống, thường xuyên kiểm tra độ vững chắc của răng giả.
“Lưu ý các loại thịt cá có lẫn xương mà chưa được lọc kỹ. Bỏ thói quen ngậm tăm sau khi ăn xong. Khi uống thuốc cần nhớ tách từng viên khỏi vỏ/vỉ. Đối với trẻ em, cha mẹ nên để xa tầm tay những vật dụng hay đồ chơi nhỏ mà trẻ có thể cho vào miệng”, BS Trần Quốc Tiến nhấn mạnh.
Đặc biệt, khi phát hiện mắc phải dị vật, người bệnh cần đến khám và điều trị can thiệp ngay tại các cơ sở y tế chuyên khoa, không nên tự ý điều trị tại nhà hoặc điều trị mẹo theo dân gian rất nguy hiểm và làm bệnh phức tạp thêm, ảnh hưởng đến sức khỏe.
