“Tôi muốn kể lại những khát khao của các ông, khát khao của tôi, những khát khao quá đỗi thuần khiết, những khát khao quá đỗi bất khả, những khát khao trái lẽ thông thường. Nhưng có hề gì khi chính những khát khao ấy giúp chúng ta sống thực sự.”
Ngôi sao điện ảnh trẻ tuổi Jimmy Tree (Paul Dano) đã thốt lên như vậy với nhà làm phim gạo cội Mick Boyle (Harvey Keitel) sau chuỗi ngày đằng đẵng anh theo dõi cuộc sống như ngừng lại của những người cao tuổi như Boyle, như nhà soạn nhạc lừng lẫy Fred Ballinger (Michael Caine), ở khu nghỉ dưỡng đẹp đẽ nhưng buồn bã giữa núi non trùng điệp và lạnh lẽo của đất nước Thụy Sỹ.
 |
| Paolo Sorrentino tiếp tục khai thác chủ đề tuổi xế chiều ở Youth (2015). Phim theo chân hai nhân vật chính: một đạo diễn Hollywood lừng danh, một nhà soạn nhạc được người đời kính nể. |
Đó cũng là bối cảnh của Youth (tạm dịch: Tuổi thanh xuân), tác phẩm điện ảnh tiếp theo thuộc chuỗi phim nói về buổi hoàng hôn của đời người do đạo diễn Paolo Sorrentino thực hiện. Trước đó, nhà làm phim người Italy từng gặt hái nhiều giải thưởng danh giá như giải ban giám khảo bình chọn tại Liên hoan phim Cannes với Il Divo (2008), hay giải Oscar tại hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc cho The Great Beauty (2013).
Bộ đôi nhân vật chính trong Youth, Boyle và Ballinger, sở hữu rất nhiều điểm tương đồng. Hai người bạn thân đều có một sự nghiệp thành công, được người đời kính nể. Bước vào tuổi xế chiều, họ tràn ngập những suy tư, nuối tiếc về quá khứ. Nhưng hai người bạn vong niên ấy hóa ra lại có những nét tính cách đối nghịch.
 |
| Youth là câu chuyện về hai người bạn vong niên từng rất thành công trong lĩnh vực nghệ thuật. Giờ họ chỉ còn là cái bóng của chính mình, chống chọi với tuổi già và hoài niệm về quá khứ. |
Mang đúng cá tính nồng nhiệt của một đạo diễn Hollywood, Mick Boyle luôn hào hứng tìm kiếm ý tưởng cho các tác phẩm mới, nhiệt thành và tin tưởng những người xung quanh. Khi Ballinger thắc mắc rằng tại sao ông lại luôn tin lời bạn bè đến thế, Boyle chỉ bảo đơn giản rằng: “Nghề của tôi là sáng tạo cốt truyện cho các bộ phim, nên tôi phải tin tưởng ở mọi điều người ta nói ra. Chỉ có thế tôi mới nghĩ ra được chuyện để kể”.
Ở thái cực trái ngược, Fred Ballinger là một “phớt Ăng-lê” đúng nghĩa. Ông luôn luôn nghi ngờ mọi thứ và sẵn sàng gạt phăng cả lời mời trình diễn của Nữ hoàng Anh chỉ đơn giản bởi... không thích.
Xung quanh họ, giữa khu nghỉ dưỡng hẻo lánh nơi thời gian tưởng chừng ngưng lại, người xem còn được làm quen với rất nhiều “nạn nhân” khác của thời gian, của tuổi già, của gánh nặng đến từ quá khứ. Gương mặt đáng nhớ nhất trong số đó có lẽ là ngôi sao bóng đá hết thời Roly Serrano. Sở hữu thân hình béo tròn, những hơi thở gấp gáp phải cần đến sự trợ giúp của máy móc, hình xăm Karl Marx phủ kín cả lưng, cũng như tình yêu không bao giờ cạn với trái bóng tròn, nhân vật mang dáng dấp của “cậu bé vàng” Diego Maradona.
 |
| Qua nhân vật của Roly Serrano, người xem có thể trông thấy dáng dấp Diego Maradona và bi kịch của "cậu bé vàng". |
Đạo diễn Paolo Sorrentino vốn là một người con xứ Naples, nơi Maradona mãi mãi là “vị thánh bóng đá” trong tim người dân khi từng dẫn dắt đội bóng Napoli tới ngôi vô địch Serie A. Ông có lẽ cũng cảm thấy đau lòng khi phải chứng kiến cảnh thần tượng giờ chỉ còn là cái bóng của những hào quang trong quá khứ và muốn gửi gắm chút tâm tình ấy qua nhân vật Roly Serrano trong Youth.
Bi kịch của Serrano hay Maradona cũng chính là bi kịch của Mick Boyle, của Fred Ballinger, của những người khách ở đất nước Thụy Sỹ thanh bình. Họ vừa phải chiến đấu với bệnh tật, vừa phải chiến đấu với thứ ẩn ức trong tâm hồn, chầu chực bộc phát ở thời điểm mà họ cảm thấy mềm yếu nhất.
Youth chính là câu chuyện kể lại cuộc chiến dai dẳng của những “đấu sĩ” ấy, nơi có người vượt qua, có kẻ phải nằm lại, nhưng tất cả đều chia sẻ khát vọng được trở về tuổi thanh xuân.
Là một đạo diễn yêu thích phong cách hiện thực huyền ảo qua những cảnh quay đậm tính ẩn dụ, Paolo Sorrentino thỏa sức sáng tạo với đề tài mang nhiều tính triết lý của Youth. Mỗi khung hình của bộ phim là một bức tranh tuyệt đẹp theo những cách rất khác nhau. Có thể đó là một bức tranh phong cảnh rực rỡ theo chủ nghĩa tự nhiên về đất nước Thụy Sỹ, hay có khi lại là một bức họa chỉ với hai gam màu đối nghịch của chủ nghĩa tối giản khi ông muốn lột tả không gian lắng đọng bên trong khu nghỉ dưỡng, nơi các vị khách đang trở thành những “cái bóng” mờ dần.
 |
| Bộ phim sở hữu những khung hình rất đẹp, đầy chất thơ và mang đậm tính nghệ thuật. |
Tất cả biến Youth trở thành một tác phẩm nghệ thuật khơi gợi cảm xúc, có thể khiến người ta xúc động về giá trị cuộc sống chỉ qua hình ảnh và âm nhạc. Nhân vật Fred Ballinger được người ta ghi nhận nhờ bản nhạc đầu tay đầy dung dị, lôi cuốn. Youth cũng vậy, không quá nặng tính nghệ thuật, sở hữu nhịp phim nhịp nhàng với nhiều khoảng lặng cần thiết. Đây có lẽ là tác phẩm dễ tiếp cận nhất của Sorrentino dành cho công chúng từ trước tới nay.
Thành công của Youth có công lớn của dàn diễn viên danh tiếng, bao gồm Michael Caine, Harvey Keitel, Rachel Weisz, Paul Dano... Ngay cả “Jane Hà Nội”, Jane Fonda, cũng để lại ấn tượng sâu sắc qua cung bậc cảm xúc đau xót chỉ trong vài phút ngắn ngủi.
 |
| Jane Fonda xuất hiện tuy ngắn ngủi, nhưng bà để lại dấu ấn sâu sắc về quan điểm của bản thân về tuổi già và Hollywood ngày nay. |
Michael Caine cho thấy mình là “bậc thầy” diễn xuất khi vào vai “bậc thầy” (maestro) âm nhạc Fred Ballinger. Nhưng Harvey Keitel có lẽ mới là hiện thân của bộ phim. Ông thành công truyền tải bề ngoài mạnh mẽ của một nhà làm phim Hollywood, sự ngây thơ trong tâm hồn người nghệ sĩ, và hơn hết là những góc khuất yếu mềm của một tâm hồn bi kịch.
Youth là một bộ phim đẹp về tuổi già, về những giá trị vững bền của quá khứ và ký ức. Nhưng quan trọng hơn, phim đem tới một thông điệp không bao giờ cũ: hãy biết trân trọng tuổi trẻ. Bởi nó chỉ đến đúng một lần trong đời và đem lại cho ta sức mạnh để sáng tạo, để sống, để yêu.
Zing.vn đánh giá: 4,5/5
