
400 triệu đồng là khoản nợ mà Ngọc Thảo (30 tuổi, phường An Khánh, TP.HCM) phải thu gom để trả trước Tết Nguyên đán. Đây là số tiền cô vay mượn từ bạn bè, gia đình để trả trước một phần cọc mua căn chung cư đầu tiên ở TP.HCM.
Như vậy, trong những tháng cuối năm, Thảo vừa phải trả góp ngân hàng, vừa phải thu vén để gửi lại tiền cho người thân như đã hứa. Áp lực tài chính của cô gia tăng trong khoảng thời gian này.
Nếu không thể gom đủ trước thời hạn, Ngọc Thảo ưu tiên trả nợ cho bạn bè trước, đành khất với bố mẹ đến sang năm. May mắn, gia đình cô không có khoản chi nào gấp gáp trong thời gian tới.
“Thật lòng, tôi không muốn khiến bố mẹ lo lắng cho tình hình tài chính của con gái, song không còn cách nào khác”, Thảo thú nhận.
Không riêng Ngọc Thảo, những tháng cuối năm, khi nhiều người háo hức chuẩn bị cho kỳ nghỉ Tết, không ít người trẻ lại tất bật cân đối thu chi để kịp trả nợ. Bên cạnh việc cắt giảm chi tiêu, họ tìm mọi cách xoay sở, người tăng ca làm thêm, người rút tiền đầu tư, người gom góp từng khoản nhỏ để thanh toán nợ tín dụng, vay tiêu dùng hay tiền cọc mua nhà.
Thế nhưng, áp lực tài chính vẫn hiện hữu khi việc xoay tiền trước Tết luôn đi kèm cảm giác lo lắng, chật vật và cả nỗi ngại ngần mỗi khi phải nhờ đến sự giúp đỡ từ gia đình.
|
| Một số người chọn giải pháp tăng ca, nhận thêm việc để bù lại các khoản vay hoặc nợ tiêu dùng. Ảnh minh họa: Phương Lâm. |
'Mắc bẫy' tín dụng
Tổng nợ 60 triệu đồng từ 3 thẻ tín dụng và một ví trả sau khiến những tháng cuối năm của Trương Hùng (26 tuổi, phường Cát Lái, TP.HCM) trở nên căng thẳng hơn thường lệ.
Anh cho biết phần lớn khoản nợ này bắt nguồn từ những giai đoạn chi tiêu thiếu kiểm soát trong năm, khi công việc bận rộn, anh ít có thời gian theo dõi chi tiết thu chi, lại thường xuyên sử dụng thẻ để chi trả các khoản nhỏ tưởng như không đáng kể.
“Nhiều khi tôi phải gặp gỡ đối tác, tham gia sự kiện hoặc mua thêm thiết bị hỗ trợ công việc. Mỗi lần quẹt thẻ chỉ vài trăm nghìn đến vài triệu, nên tôi thường nghĩ ‘để đó rồi trả dần’. Nhưng khi cộng dồn lại sau vài tháng thì số tiền vượt xa dự tính”, Hùng kể.
Không chỉ chi cho công việc, anh còn thừa nhận đôi lúc dùng thẻ cho những lần tụ tập bạn bè, mua sắm đồ mới hay tự thưởng sau những dự án căng thẳng.
“Ban đầu chỉ nghĩ là chi tiêu linh hoạt, nhưng dần dần thành thói quen, cứ hết hạn sao kê lại trả tối thiểu để xoay vòng”, anh nói thêm.
|
| Hùng từng chỉ trả tối thiểu mỗi kỳ sao kê, khiến khoản nợ kéo dài và lãi tăng nhanh. Ảnh: NVCC. |
Giống Trương Hùng, Thanh Vân (23 tuổi, phường Phú Nhuận, TP.HCM) rơi vào “bẫy” sử dụng thẻ tín dụng trong năm nay.
Vân nhiều lần “vung tay quá trán”, quẹt thẻ tín dụng cho các hoạt động mua sắm trang phục, mỹ phẩm, đi spa hay ăn uống với đối tác, bạn bè. Các khoản nợ lớn dần theo thời gian, khiến cô rơi vào trạng thái lo lắng.
Bên cạnh áp lực từ khoản chi tiêu cá nhân, một số người trẻ còn gánh vác thêm trách nhiệm tài chính phát sinh từ gia đình. Như trường hợp của Minh Ngọc (28 tuổi, phường Bình Quới, TP.HCM), giữa năm nay, khi gia đình bất ngờ gặp chuyện cần gấp một khoản tiền lớn, cô buộc phải vay bạn bè gần 50 triệu đồng để kịp gửi về hỗ trợ.
Ban đầu, cô nghĩ đây chỉ là sự giúp đỡ tạm thời, nhưng sau đó gia đình không thể hoàn trả, khiến toàn bộ trách nhiệm trả nợ dồn lên vai cô. May mắn, số tiền này không bị tính lãi, song Ngọc tự hứa với bạn bè phải trả hết trước Tết Dương lịch.
“Tôi biết bạn bè đã tin tưởng mới cho vay nhanh như vậy, nên càng phải có trách nhiệm trả sớm. Trả nợ đúng hẹn cũng là cách thể hiện sự tôn trọng với người cho vay”, Ngọc nói.
Nỗ lực thoát nợ
Chia sẻ với Tri Thức - Znews, Minh Ngọc cho biết cô đã nhận cùng lúc 3 công việc, làm nhân viên văn phòng toàn thời gian, cộng tác viên biên dịch sách và dạy thêm ở trung tâm vào cuối tuần. Cường độ làm việc dày đặc khiến Ngọc hầu như không còn thời gian riêng cho bản thân.
“Tôi gần như không còn tụ tập bạn bè hay đi chơi cuối tuần. Mọi thứ đều tạm gác lại để tập trung kiếm tiền”, cô chia sẻ.
Để giữ sức trong giai đoạn làm việc liên tục, Ngọc chọn lối sống lành mạnh, tập thể dục mỗi sáng, ăn uống điều độ và hạn chế thức khuya. Cô gái 28 tuổi ưu tiên giữ cơ thể khỏe mạnh để có sức bền và đủ tỉnh táo làm việc.
Nhờ duy trì kỷ luật đó, đến nay Ngọc đã trả được khoảng 80% số nợ, sớm hơn dự kiến ban đầu.
“Cảm giác nhẹ nhõm lắm, như trút được một phần gánh nặng. Tôi chỉ mong kịp trả xong trước Tết để có thể đón năm mới vui vẻ hơn, nếu công việc suôn sẻ tôi mong có thêm được khoản dư để biếu gia đình”, cô nói thêm.
Với Thanh Vân, cô đặt mục tiêu trả hết nợ ngân hàng trong năm nay. Để đạt mục đích tài chính lớn này, cô xây dựng kế hoạch chi tiết, bao gồm ngừng sử dụng thẻ tín dụng, dành tiền thưởng dự án, thưởng cuối năm chi trả các khoản nợ tồn đọng.
“Song, đây chỉ là dự định, tôi mới gia nhập công ty một năm, có thể chưa đủ điều kiện xét thưởng cao. Khoản này khó giúp tôi tất toán nợ nần”, nữ nhân viên văn phòng 23 tuổi nói.
Nếu kế hoạch này không thành công, Vân dự định vay bố mẹ để trả thẻ tín dụng. Cô không bị tính lãi khi mượn tiền gia đình, giảm bớt áp lực kinh tế trong năm đầu đi làm.
Mặc dù áy náy vì chưa thể biếu bố mẹ quà Tết tươm tất, lại còn vay thêm tiền, Thanh Vân nhận định đây là phương án khả thi, an toàn nhất ở thời điểm này. Cô không muốn phải đối mặt với rủi ro tài chính trong dịp năm cũ qua đi, năm mới sắp đến.
|
| Ngọc Thảo vừa trả góp ngân hàng vừa thu xếp trả nợ bạn bè và người thân trước Tết. Ảnh: NVCC. |
Trong khi đó, từ tháng 10, Trương Hùng bắt đầu siết lại chi tiêu, cắt toàn bộ các khoản không thiết yếu và lập bảng theo dõi chi tiết hạn thanh toán của từng thẻ. Mỗi tháng, Hùng ưu tiên trả cho ví điện tử trước vì lãi cao, sau đó mới xoay vòng sang các thẻ khác.
“Tôi đặt mục tiêu đến hết quý I/2026 phải trả xong toàn bộ, không để nợ kéo dài sang năm sau”, anh nói. Anh muốn khép lại năm cũ với tâm thế nhẹ nhõm, bước sang năm mới không phải canh ngày đến hạn thanh toán hay lo lắng lãi phạt.
Song song với việc cắt giảm chi tiêu, Hùng chủ động tìm thêm nguồn thu nhập. Anh nhận thêm các dự án freelance và lên kế hoạch thử sức với một kênh kinh doanh nhỏ để tạo dòng tiền phụ. Theo Hùng, những tháng cuối năm thường xuất hiện nhiều cơ hội làm thêm, dù giá trị không lớn nhưng vẫn giúp anh phần nào san sẻ áp lực tài chính và tiến gần hơn đến mục tiêu trả nợ đúng hạn.
Với trưởng phòng Ngọc Thảo, để đảm bảo khoản thưởng Tết cho vị trí trưởng phòng marketing đạt mức như kỳ vọng, cô dành toàn bộ thời gian cho những dự án cuối năm, dốc sức đạt chỉ tiêu mà cấp trên đề ra. Theo Ngọc Thảo, khoản nợ là áp lực, song cũng đồng thời trở thành động lực lớn trong công việc.
Đồng thời, cô dự định rút một số khoản đầu tư nhỏ vào chứng khoán trong năm nay bất kể lời lỗ. Cô bắt đầu theo dõi thị trường để lên kế hoạch bán ra, thu về tiền mặt, gom góp trả nợ.
Mục đích của Ngọc Thảo là trả hết nợ bạn bè trước hạn, giữ chữ tín, từ đó có cơ hội vay mượn khi cần thiết. Cô ngại cảnh bị nhắc nhở nhiều lần.
3 ác mộng tài chính thường trực của người trẻ
Nhiều người trẻ hiện phải đối mặt với 3 vấn đề tài chính chính: thiếu hụt tiền bạc do chi tiêu vượt kế hoạch trước các cám dỗ mua sắm trực tuyến; lâm vào nợ nần vì sử dụng thẻ tín dụng và các hình thức vay tiêu dùng dễ dãi; và làm việc quần quật nhưng không đạt được mục tiêu tài chính đề ra. Để giải quyết những vấn đề này, cuốn sách Làm chủ tiền bạc từ khi còn đi học của TS Vũ Minh Tú cung cấp các phương pháp quản lý tài chính cá nhân hiệu quả, giúp người trẻ kiểm soát chi tiêu, tránh nợ nần và đạt được mục tiêu tài chính.