Thế nhưng, thời gian gần đây, không ít bộ ảnh kỷ yếu của học sinh, sinh viên đã khiến dư luận bị sốc nặng bởi sự phản cảm, thô tục. Theo các chuyên gia giáo dục, hiện tượng lệch chuẩn này chính là biểu hiện rõ nhất, cho thấy một bộ phận học sinh, thậm chí sinh viên đang có “lỗ hổng” về nhân cách.
Kỷ yếu hay trò lố phản cảm?
Để lưu giữ lại những khoảnh khắc đẹp trước khi rời ghế nhà trường, xa thầy cô bạn bè, các thế hệ học sinh thường chụp ảnh kỷ yếu in ra làm kỷ niệm. Trong đó, phổ biến nhất là với học sinh vừa hoàn thành chương trình lớp 12 hoặc sinh viên sắp ra trường.
Chính trong những giây phút xúc động sắp chia xa sau nhiều năm gắn bó, không ít ảnh kỷ yếu của các em đã gây ấn tượng mạnh tới nhiều người. Song thời gian gần đây, trên nhiều trang mạng xã hội chia sẻ nhiều bộ ảnh khiến không ít người “mắt tròn mắt dẹt”. Bởi những hình ảnh ấy ghi lại hành động thân mật quá trớn, cách thể hiện tình cảm quá đà và cả kiểu ăn mặc phản cảm.
 |
| Những bức ảnh kỷ yếu phản cảm đang gây bất bình trong dư luận. |
Trong đó, gây xôn xao nhất là bộ ảnh kỷ yếu của nhóm sinh viên một trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Bộ ảnh được chụp tại Hoàng thành Thăng Long với hàng loạt tạo hình gây sốc như biểu tượng giới tính, hôn nhân đồng giới, thậm chí có những bức hình chụp nam sinh nằm gối đầu lên ngực nữ sinh...
Bác Hoàng Văn Trọng (Hai Bà Trưng, Hà Nội) chia sẻ: “Bác nghĩ chuyện sinh viên xếp những hình thù ấy sẽ không khiến bác “nhức mắt” nếu như thực hiện ở một nơi nào đó mà không phải là Hoàng Thành. Một nơi cần sự tôn nghiêm, những hành động thanh lịch để gìn giữ biểu tượng lịch sử văn hóa. Thật đáng buồn khi các cháu lại có những việc làm thiếu suy nghĩ như vậy”.
Chưa hết, một bức ảnh kỷ yếu chụp lại khoảnh khắc một nam sinh... hôn mông bạn nữ cùng lớp khiến những ai đã xem đều đỏ mặt vì ngượng ngùng. Đây là hai học sinh vừa hoàn thành chương trình lớp 12 của một trường phổ thông trung học ở Đà Nẵng.
Điều đáng nói là sau khi có được khoảnh khắc “quý giá” này, nam sinh đã đăng lên Facebook như một chiến tích mặc cho nhiều người tỏ thái độ không hài lòng. Em Nguyễn Hoàng Sơn (học sinh lớp 12A1 trường THPT A.D.V, Hà Nội) sau khi được người viết cho xem bức ảnh cũng lắc đầu ngán ngẩm: “Em nghĩ đấy là hành động vui đùa quá trớn. Bọn em chụp ảnh kỷ yếu với các bạn nữ cùng lắm cũng chỉ dám khoác vai thôi, chứ chẳng dám cầm tay. Đằng này...”.
Cô Lê Thị Kim (trú tại Phố Bạch Mai, Hà Nội) có con năm nay đang học lớp 11, sau khi xem bức ảnh đã không giấu nổi vẻ bàng hoàng: “Thật là những hành động không thể chấp nhận với lứa tuổi học trò”.
Nhưng so với bộ kỷ yếu “mát mẻ” của học sinh lớp 12D1 trường THPT H.D (Hà Nội) được tung lên mạng, những bức ảnh nói trên thậm chí còn khá “hiền”. Trút bỏ những chiếc áo trắng thơ ngây, các nữ sinh khoác lên mình bộ bikini, thi nhau tạo dáng phản cảm dưới bể bơi.
Một bộ ảnh kỷ yếu khác của học sinh khối lớp 12 một trường THPT ở Thanh Sơn (tỉnh Phú Thọ) cũng được cộng đồng mạng đặt cho cái tên “Bộ ảnh kỷ yếu 18" bởi sự phản cảm. Trong bộ ảnh, một nam sinh đứng kéo rộng chun quần để cho 3-4 nữ sinh “nhìn vào chỗ ấy”. Chưa hết, có cô gái còn “thò tay vào hẳn trong quần của nam sinh này rồi tạo nét mặt tò mò”.
Lỗ hổng nhân cách
Những bộ ảnh kỷ yếu phản cảm của học sinh khiến không ít bậc phụ huynh cảm thấy lo lắng. Trao đổi với người viết, cô Nguyễn Thị Thúy - giáo viên trường THPT Cẩm Bình (Hà Tĩnh), người được hàng nghìn học sinh lập fanpape trên Facebook để bày tỏ sự kính trọng - bày tỏ: “Những bức ảnh gây phản cảm trên đã khiến các em tự đánh mất đi hình ảnh ngây thơ, trong trắng của tuổi học trò”. Là một giáo viên nắm rõ những suy nghĩ, tâm lý của học sinh nhưng cô thực sự sốc khi xem những hình ảnh ấy.
 |
| Cô Nguyễn Thị Thúy. |
Theo cô Thúy, nguyên nhân dẫn đến tình trạng ấy là do chương trình dạy học chủ yếu chỉ đào tạo về kiến thức mà thiếu đi những buổi đào tạo kỹ năng, nhân cách sống cho học sinh. “Tôi nghĩ đó là biểu hiện của lỗ hổng nhân cách, khi các em được học quá ít về khía cạnh này trong môi trường sư phạm”.
Nguyên nhân chính dẫn đến những hành vi lệch chuẩn, đi trái với thuần phong mĩ tục của một bộ phận học sinh xuất phát từ phía nhà trường, gia đình và ngay cả bản thân các em. “Định hướng từ phía nhà trường, gia đình ít nhiều đều hướng các em đến những điều tốt đẹp. Tuy nhiên, việc tiếp thu hay không và ý thức được bao nhiêu lại hoàn toàn phụ thuộc vào ý thức của mỗi học sinh” - cô Thúy nêu quan điểm.
Thực tế, trong hệ thống, có rất ít môn dạy cho các em về nhân cách sống, cụ thể chỉ có môn Giáo dục công dân. Thậm chí, môn học này cũng chỉ cung cấp cho các em những kiến thức, khái niệm mang tính sách vở khô khan.
“Trong môi trường sư phạm, các em ít có cơ hội được tiếp xúc với những tình huống thực tế để học hỏi, tích lũy kinh nghiệm về nhân cách sống, khiến khi đến tuổi có nhu cầu khẳng định mình chuyện “lệch pha” là không tránh khỏi” - cô Thúy nhận định.
Còn PGS.TS Phạm Minh Hằng (Giảng viên khoa Tâm lý học,ĐH KHXH&NV Hà Nội) cho rằng : “Ở độ tuổi của các em ai nhu cầu khẳng định mình rất lớn. Sẽ có những em đi đúng hướng nhưng cũng không ít em dễ có hành vi lệch chuẩn để cố khẳng định bản thân. Các em muốn khác biệt, tạo dấu ấn cá nhân nhưng không phải em nào cũng đã đủ trưởng thành để nhận thức được hành động của mình có phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội, được mọi người chấp nhận hay không. Khi xã hội phát triển quá nhanh, hàng ngày tiếp xúc với những nét văn hóa mới, cởi mở, tự do phóng khoáng hơn càng dễ khiến các em sai lầm”.
Nói về những bộ ảnh trên, TS Minh Hằng cho rằng, có thể, bản thân các em cũng chưa thể nhận thức được hành động của mình sẽ khiến xã hội bức xúc, khó chịu như vậy.
Một thực tế hiện nay dễ dàng nhận ra trong hệ thống giáo dục đó là việc giáo dục nhân cách sống đang bị xem nhẹ. Hiếm hoi lắm, các em mới có được buổi học ngoại khóa, buổi hướng dẫn kỹ năng mềm hay giao tiếp, chung sống với xã hội, nhất là những trường ở vùng nông thôn, vùng núi.
Không ít học sinh khi bị lên án ngụy biện rằng đó là những bức ảnh sáng tạo, thể hiện cá tính, sự hồn nhiên trong sáng, lưu giữ lại những thời khắc đẹp nhất của tuổi trẻ trước khi bước vào cuộc chạy đua tiền bạc. Để có những bộ ảnh kỷ yếu độc, các em cũng phải bỏ rất nhiều công sức lên kịch bản, tạo hình, thuê áo váy, di chuyển hết từ địa điểm này đến địa điểm khác...
Số tiền bỏ ra cho mỗi bộ ảnh kỷ yếu lên tới cả chục triệu đồng, đó là không kể việc nhiều lớp phải xin nghỉ học, căn ke thời gian giữa những lúc cao điểm ôn thi cuối cấp để đạt được mục đích này.
Cuối cùng, những bức ảnh “không đụng hàng” được tung lên mạng xã hội, còn các em thì hào hứng, phấn khích vì sẽ nhận được nhiều like, bình luận của mọi người. Nhưng các em không biết rằng, bên cạnh những lời a dua, đa phần mọi người phải ngao ngán thở dài vì một trào lưu lệch chuẩn đang đánh cắp của các em tiền bạc, thời gian...
Thử tưởng tượng xem một vài năm nữa khi các em bước vào làm việc tại một doanh nghiệp, ông sếp khó tính của các em sẽ đánh giá gì khi nhìn hình chụp nhân viên của mình đang “hôn mông” bạn gái khác trong ảnh kỷ yếu. Hoặc người yêu, bạn đời hay thậm chí cả con cái các em, vào “một ngày đẹp trời” thấy được ảnh bố, mẹ mình với những hình chụp phản cảm thời đi học đăng trên mạng. Lúc ấy chúng sẽ học được gì?
Những bộ ảnh kỷ yếu phản cảm là điều đáng lên án, nhưng bản thân nó cũng là mũi tên chỉ ra lỗ hổng nhân cách ở nhiều em, từ đó chỉ ra sự thiếu hụt về kỹ năng sống trong quá trình học tập ở trường. Phải chăng đã đến lúc cần ưu tiên“lấp lỗ hổng” ấy trong quá trình đào tạo những thế hệ tương lai cho xã hội.
