Xuân Lan: 'Nhiều người không phân biệt được nghề mẫu và múa cột'

Tâm sự sau 15 năm gắn bó với nghề, Xuân Lan cho biết đã có lúc cô muốn rút lui bởi sân khấu thời trang quá đáng sợ, người mẫu biểu diễn mà không khác gì vũ nữ trong các sex show.

>>Xuân Lan làm đạo diễn catwalk Hoa khôi đồng bằng
>>Những chân dài Việt 'đắt show' làm giám khảo

Sắc sảo. Lạnh lùng. Thông minh. Yếu đuối. Cái thì trời cho. Cái thì những trải nghiệm, những bầm dập của cuộc đời mang đến. Cái đầu hoạt động hết công suất trong công việc, nhưng con tim cũng hành động vì nó một cách hết mình khi yêu.

15 năm người mẫu  

- 15 năm với nghề người mẫu, gần như chị cũng là trường hợp duy nhất ở Việt Nam bám trụ với nghề lâu như thế. Nhiều người mẫu đã từng lý giải về lý do thôi nghề của họ rằng, nghề người mẫu đã (và sẽ) lấy hết tuổi thanh xuân của họ. Chị có thấy vậy không?    

- Nghề người mẫu mang lại cho một người đẹp nhiều thứ chứ chẳng lấy đi của ai cái gì cả. Cho đến giờ, những thành tích tôi đạt được cũng như những gì tôi có trong hiện tại, đều là do nghề người mẫu mang lại. Nếu tuổi thanh xuân của tôi hay của các người mẫu không gắn với nghề này thì ai biết đến tuổi thanh xuân của chúng tôi đẹp như thế nào? Tôi cho rằng, nếu một bạn người mẫu nào đó sống thờ ơ với nghề, sử dụng nghề người mẫu như một mục đích xyz nào đó sau đó đổ cho nghề người mẫu thế này thế kia, lấy đi tuổi thanh xuân thì chẳng bao giờ làm được một việc gì nên hồn cả.

- Hầu hết người mẫu cho rằng thu nhập từ sàn diễn không cao, nếu không muốn nói là nghèo. Và thậm chí, có người nói rằng, nghề nghèo thế mà khá khen cho một đàn chị, theo đuổi nghề những 15 năm đấy?

- Không cao là đúng. Nhưng nghèo thì không. Đừng so sánh thu nhập của người mẫu với thu nhập khủng của những ca sĩ ngôi sao hay của một đại gia, mà hãy so sánh với phần lớn những người lao động trọng xã hội này, cũng đủ để bạn phải trân trọng, thậm chí thấy mình may mắn đến mức nào. So với đồng lương của những công chức tốt nghiệp đại học, nhiều khi một show diễn của bạn bằng 1/3 lương của người ta rồi, trong khi lao động của bạn khá nhẹ nhàng và chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn. Thậm chí, so với một diễn viên kịch, khóc khóc cười cười suốt mấy tiếng đồng hồ, cũng chỉ mấy trăm ngàn, thì thu nhập của nghề người mẫu đâu có thấp?

Tôi cũng là một người thích làm việc, thích có cơ hội làm việc và tự hào về nghề luôn cho tôi những cơ hội kiếm tiền chân chính. Những đồng tiền tôi kiếm được nói lên rằng tôi là một người mẫu giỏi, biết kiếm tiền, cho tôi một cuộc sống khá sung túc, thoải mái. Tôi lo cho mình đủ điều kiện, phương tiện cho công việc, giúp cho bố mẹ tôi trang trải đời sống.

Có những người mẫu dù vất vả nhưng họ dành dụm, tích góp, sống đơn giản với những nhu cầu chi tiêu khá bình thường nhưng họ đảm bảo được cuộc sống của họ và đầu tư được cho sự nghiệp lâu dài. Tôi trân trọng những con người như thế, những ý chí như thế và tôi cho rằng đó là những người may mắn. Ngược lại, tôi dị ứng với những người làm người mẫu mà suốt ngày cứ mở miệng ra là nghề người mẫu phức tạp quá, nhiều scandal quá hay nghèo qúa…Nếu nghề xấu, nghề rắc rối thì chọn làm gì?

- Đâu phải ai cũng như chị là tôn thờ nghề một cách tuyệt đối? Vì trong nhiều trường hợp, một cô gái trẻ, đẹp, cao ráo tìm đến với nghề người mẫu, nhiều khi chỉ vì muốn có một cái mác thôi mà?

- Những người đó tôi không coi là người mẫu. Có một cô người mẫu, mang tiếng là “người mẫu tố dâm”, cô ta tố cáo đồng nghiệp cũng ầm ĩ một thời gian. Tôi thì không đặt ngang hàng phải lứa những cô gái làm chuyện mờ ám kia là đồng nghiệp để mà “tố” rồi lấy tiếng vang cho bản thân. Nghề người mẫu đúng nghĩa là nơi tập hợp những người đàng hoàng, tử tế và tự trọng, trân trọng chính cái nghề mình đã chọn. Với tôi, nghề người mẫu rất đẹp. Chính người mẫu, chứ không ai khác, chuyển tải những thông điệp thời trang đến cho công chúng.

Còn chuyện nọ hay chuyện kia ở nghề này hay nghề kia là do sự lựa chọn của từng người. Người mẫu cũng có rất nhiều người tử tế, cũng như doanh nhân hoặc những nghề mà xã hội cho là cao quý, cũng không ít những người hư hỏng, vậy thôi. Chúng ta đang bị áp lực ở xã hội Việt Nam mà cứ nhắc đến người mẫu là người ta cứ nghĩ theo chiều hướng xấu. Nhưng chúng ta mở ra và nhìn rộng hơn ra thị trường thời trang cũng như các sàn diễn thời trang thế giới, đó là một công nghệ thời trang và những người mẫu ở đó được sống và làm việc hết mình với nghề.

- Theo chị, ngoài đôi chân, để một người mẫu thành công, thì cái đầu chiếm bao nhiêu phần trăm?

- 40%, đủ để làm cho bạn trở thành một người mẫu được nhớ và tồn tại được với nghề. Còn lại, cái dáng chiếm 45% cộng với tố chất, lửa đam mê và sự hết mình với nghề là 15 % còn lại. Nếu bạn thông minh, biết xử lý tình huống và biết tạo điểm nổi bật của mình trong một nhóm bạn diễn, biến bạn thành một người đa dạng, thích hợp với nhiều bộ sưu tập, thích hợp với các thời điểm khác nhau và hóa thân được vào nhiều hình ảnh khác nhau ở các sàn diễn khác nhau. Còn nếu chỉ có vóc dáng mà không có cái đầu, bạn sẽ là một gương mặt rất nhàm chán vì bạn không biết xử lý bạn thành mới hơn. Có thể bạn lạ lúc đầu với một vóc dáng và sắc mặt nhưng nếu không biết thay đổi, bạn sẽ mãi một màu.

15 năm làm nghề, tôi đã sử dụng cái đầu của mình để tạo thành một siêu mẫu Xuân Lan lạnh lùng, ấn tượng, cá tính và để lại nhiều dấu ấn đậm. Ánh mắt khác biệt, mặt lạnh hơn và bước chân tỉnh táo, là những gì tôi sử dụng từ cái đầu.

- Nhưng chị thấy đấy, sàn diễn ở ta vẫn chưa là nơi thu hút những tài năng catwalk, những người tổ chức chương trình đưa các “hot girl”, “nữ hoàng nội y”…vào để câu truyền thông, chứ không phải để diễn đồ. Đấy chưa nói một thực tế khác, ngay cả người mẫu có danh, thì lại thi nhau làm vedette, không ai chịu nhường ai, chặt chém nhau trên sàn diễn…

- Một số trường hợp, nhà thiết kế, nhà sản xuất đem ra những yêu cầu đặc biệt để "câu" truyền thông, người thực hiện chương trình thường phải thực hiện theo yêu cầu, điều đó là có. Là một người chuyên nghiệp, tôi không hề muốn điều đó. Tôi chỉ muốn chọn những người mẫu đúng nghĩa lên sàn diễn chứ không chọn hot girl, không chọn nữ hoàng nội y này, nữ hoàng áo tắm kia lên sàn diễn mà làm gì nếu vóc dáng không phù hợp và không biết biểu diễn. Nếu bị đặt vào tình huống khó xử, tôi sẽ từ chối để bảo vệ sàn diễn thời trang thực sự và thỏa mãn đam mê của những người mẫu yêu nghề cũng như sự yêu mến của khán giả Việt Nam với thời trang chứ không phải vì một người mà đánh đổi cả mấy chục người.

Cũng không ít người đã từng nói với tôi là sẵn sàng diễn không lấy cát sê với điều kiện phải cho diễn ở vị trí vedette. Tôi trả lời: "Thà là chị không có em, chứ chị không thể bỏ tất cả những bạn vedette khác đang nổi tiếng hơn em mà sẵn sàng diễn ở những vị trí bình thường và từ giờ trở đi, chị cũng sẽ không bao giờ hợp tác với em nữa". Và tôi đã ngưng làm việc với một vài người như vậy đấy. Trong tất cả những buổi diễn mà tôi phụ trách, không có ai là ngôi sao mà chỉ có những người mẫu chuyên nghiệp, tôn trọng giờ giấc, tôn trọng bạn diễn, tôn trọng đạo diễn chứ không muốn chào đón những ngôi sao đến để yêu sách và hoạnh họe, đi muộn về sớm, đòi hỏi vị trí để cuối cùng diễn mình nhiều hơn diễn đồ.

- Là một người trân trọng và yêu quý nghề người mẫu, tại sao ở một thời điểm chị có ý định giải nghệ?

- Cái thời của tôi từ năm 1998-2004, tất cả chung một sàn diễn, tóc, layout giống nhau và diễn đồ. Một người ra đứng tạo dáng 3-4 giây phải đi vào. Và làng thời trang Việt Nam đã có một thế hệ người mẫu vàng gồm Xuân Lan, Hồ Ngọc Hà, Bằng Lăng, Ngọc Thúy, Dương Yến Ngọc, Anh Thư, Kim Hồng, Uyên Lan, Phan Thu Ngân… mỗi người mỗi vẻ và diễn rất chuyên nghiệp. Sau đó, một vài cô gái nổi lên, diễn bắt đầu có tiếng một chút, có vài danh hiệu thì õng ẹo, bỡn cợt và coi thường thời trang, coi thường nhà thiết kế, coi thường khán giả và coi thường ngay chính bản thân mình.  

Có một thời gian tôi rất sợ đi xem những show diễn thời trang ở Việt Nam và tôi trốn một thời gian rất dài. Không ít các em người mẫu, trong đó có những em rất nổi tiếng, không phân biệt được một người mẫu khác với một diễn viên múa cột, nhảy sexy show là ở chỗ nào, ra sân khấu cứ ưỡn a ưỡn ẹo, chặt chém nhau, đi ra một vòng thì không đi vào hoặc đi vào giữa chừng lại tiếp tục đi ra, ôm cây cột tuột lên tuột xuống, cong môi, nheo mắt, vuốt ngực, vuốt mông, quay mông cong cớn trên sàn diễn…Một em nổi tiếng ở vị trí vedette làm được thì các em ở vị trí khác cũng làm vì tưởng điều đó là hay, là nên học. Suốt một thời gian dài sân khấu thời trang Việt Nam rất đáng sợ, quá kinh khủng. Các em diễn mình chứ không phải diễn đồ. Trong khi hàng ngày người ta càng theo hướng chuyên nghiệp thì các em kéo lùi lại, diễn cứ như là những show sexy của những người chuyển giới.

Có những bộ trang phục lẽ ra không hở hang đến như thế, nhưng các em cứ cố tình, khoét chỗ nọ, xẻ chỗ kia, hở trên hở dưới để nóng bỏng hơn những người mẫu khác. Layout mắt nâu thì các em làm mắt đen. Tóc bối thì làm tóc xù. Một người dán một cặp lông mi thì người khác sẽ 2 cặp, thậm chí có người trên 3 cặp lông mi và dưới 2 cặp lông mi, một người đánh môi nhạt thì cô kia lại đánh môi hồng cánh sen. Một cô khác thấy vậy lại đánh môi đỏ, rồi cô khác nữa lại đánh môi bầm. Tất cả làm cho một sân khấu thời trang rất hỗn loạn.

Rồi các em đi theo xu hướng chỉnh sửa, giải phẫu thẩm mỹ. Cắt mắt, gọt cằm, nâng mũi giống nhau và cùng một kiểu trang điểm đậm một cách vô hồn. Đấy chưa nói đến các em mải mê chặt chém nhau về đủ các thứ từ trang điểm, môi mắt đến việc ưỡn ẹo múa máy hay cố tình đứng cho lâu trên sàn diễn. Các em không cảm được nhạc để đi cho đúng. Dĩ nhiên, trong thời “hỗn loạn” ấy, vẫn có những vượt qua mọi rào cản để giữ hình ảnh đến thời điểm này và vẫn diễn rất tốt là Thanh Hằng, Kim Minh, Hoàng Yến, Phùng Ngọc Yến, Thanh Hoài, Kim Cương, Anh Thư…Họ vẫn sống đúng với sự chuyên nghiệp của nghề và là những hình ảnh đẹp.

- Nói thật, nhiều người mẫu của ta, không hiểu sao khi họ xuất hiện trong nhiều bộ hình rất…sến. Đấy chưa kể đến khi mặc đồ tắm, nhiều trường phái hơi dung tục. Chị nghĩ sao về điều này?

- Nói đi thì nói lại, một nhân tố không nhỏ tiếp tay cho họ để họ lệch tư duy như vậy, ngoài 3 lý do anh vừa kể, thì chính là truyền thông. Nếu truyền thông không giật những cái tít kiểu: “Siêu mẫu A khoe ngực gợi cảm, siêu mẫu B tung tăng thả ngực dưới nắng hè…”, thì không đến nỗi các bạn chạy theo ảo tưởng hình thể và cứ nghĩ rằng đó là những thứ mà xã hội đang thích.

Người mẫu thì nên chỉ làm mẫu và tôn vẻ đẹp của sản phẩm. Ví dụ, bikini mặc sao để người ta cảm nhận được sự tươi trẻ, sống động chứ không phải là gợi dục. Gợi cảm của thời trang nó sẽ khác gợi cảm về phòng the và rất nhiều người mẫu đã không phân biệt được điều đó. Thế nên, báo chí cũng chạy a dua theo một xu hướng: cứ gợi cảm có nghĩa là hở hang, làm cho đa số hiểu gợi cảm là gợi dục. Người mẫu quốc tế diễn bikini đơn giản, tinh tế và trong sáng. Nếu bạn mặc một bộ bikini trong một không gian nào đó để người ta cảm nhận được vẻ đẹp của bộ áo, để cho những người phụ nữ thích bộ đồ chứ không phải để người đàn ông đặt câu hỏi: “Cô này mà ngủ với mình thì sẽ thế nào?”

Tại sao thời gian vừa rồi, chúng ta có những bộ ảnh nude bảo vệ cái này, bảo vệ cái kia, lại thêm một cô gì nữa bảo vệ biển, tôi thấy những ý nghĩa các cô đưa ra với những gì thể hiện trên ảnh thì khác nhau một cách… buồn cười. Không thể ngụy trang việc muốn nổi tiếng, muốn khoe cơ thể bằng những vấn đề to tát và vĩ mô một khi chúng ta chưa chạm được đến những thông điệp đó. Nếu bạn muốn khoe bạn đẹp, thì hãy có những bộ ảnh để người ta chiêm ngưỡng, giá trị của bạn sẽ tăng cao chứ không phải để người ta khều khều, gửi hình đi khắp nơi như những trò mua vui, thì rẻ tiền lắm. Tôi biết có những em là nạn nhân, các em quá non nớt để từ chối những lời đề nghị chụp những bộ ảnh đó. Cũng có những em lợi dụng báo chí, lợi dụng truyền thông để cố ý đẩy mình lên.

- Để là một Xuân Lan của bây giờ, hẳn chị cũng phải “chiến” rất nhiều trong làng thời trang một thời mà chị từng cho rằng nó rất hỗn độn?

- Đúng thế. Nhiều năm về trước, tôi là một cô người mẫu ngây ngô, xốc nổi, sẵn sàng chặt chém đồng nghiệp để bảo vệ cái tôi của mình. Ai mà đổ oan cho tôi, tôi tức lắm, sẽ tìm cách để trả đũa cho bằng được và chặt chém cho đã . Nhìn vào thì ai cũng nghĩ tôi là một cô gái rất nguy hiểm, rất dữ dằn, nhưng tôi là một cô gái rất yếu đuối. Tôi chỉ xù lông nhím lên bảo vệ sự yếu đuối của tôi thôi. Nó có phần nào rất giống những nhân vật trong các vở kịch mà tôi đã diễn.

 

Thế hệ sau sẽ làm giúp tôi

- Có vẻ như làng người mẫu Việt Nam hiện nay vẫn chưa thoát khỏi cái kiểu “đầy đầy sến sến”, không có mấy sắc vóc lạ kiểu Vũ Cẩm Nhung, Xuân Lan của ngày trước…

- Có rồi đấy. Sàn diễn thời trang ở Việt Nam đã có một thế hệ người mẫu mới khá đều, mỗi người một cá tính, vóc dáng chuẩn và đúng tất cả các tiêu chí mà sàn diễn thời trang quốc tế cần. Có điều, sự biểu diễn của các em còn non nớt, cũng dễ hiểu là các em mới được đào tạo nghề chưa lâu. Ở thế hệ này, có một ngọn lửa đam mê rất lớn, chịu khó học hỏi, và sống hết mình với nghề.

- Ở thế hệ tiếp theo như chị nói, trong đó có những học trò của chị, thì chị có vẻ đẩy họ đi nhanh quá, Và có vẻ như, chị lấy 15 năm kinh nghiệm của mình ra để bắt họ phải làm được như mình. Điều đó có hoang tưởng quá không?

- Đôi khi tôi hơi sai lầm là tôi lấy sự thành công 15 năm của tôi để áp đặt cho các em (hồi xưa, phải mất 3 năm tôi mới khẳng định được). Tôi muốn các em phải biểu cảm được như tôi, chuyên nghiệp được như tôi và ứng xử mọi tình huống được như tôi, cảm nhạc và phiêu được như tôi. Nhưng nghĩ lại tôi thấy mình hơi bị quá. Tôi trải nghiệm nhiều và bầm dập nhiều mới tích lũy được. Còn các em làm được điều đó các em đã khá rồi. Và tôi biết các em còn học được nhiều hơn nữa. Sau cuộc thi, đối với các em, tôi vẫn rất nghiêm khắc để các em biết không được lơ là.

Nhưng cũng không thể lấy thời xưa so sánh với thời nay. Cơ hội đã có, các em phải nỗ lực thôi vì thời gian không đợi ai cả. Cơ hội vươn ra sàn diễn quốc tế rất nhiều, các em phải nỗ lực thôi. Và chúng tôi thì luôn luôn nghiêm khắc. Sau 15 năm, tôi vẫn đang học những điều mới của thời trang và tôi đang thay đổi mỗi ngày.

- Chị có tiếc cơ hội vươn ra sàn diễn quốc tế của mình đã không còn, trong khi học trò của mình có thể làm được?

- Nếu nói không thì là nói dối. Tôi cũng thèm được một lần bước lên sàn diễn thời trang quốc tế như các em. Đó là điều tôi tiếc nhất. Nhưng không vì thế mà tôi ganh ghét với các em. Bù lại, tôi đã có những trải nghiệm tuyệt vời và vẫn giữ được lửa để truyền lại cho các em và cái quan trọng là mình làm hết vai trò của một chiếc cầu nối đến thế hệ mới năng động hơn. Tôi cũng cho rằng với tôi, đó là cơ hội để tôi có được động lực đào tạo ra nhiều học trò hơn nữa và biết đâu sau này, những học trò của tôi lại là những người mẫu thời trang của Việt Nam sáng giá trên sàn diễn thời trang quốc tế? Nếu tôi chưa làm được mà học trò làm được, thì học trò cũng đã đại diện cho những tâm huyết và đam mê của tôi rồi.

 

Theo Tin tức Online