Trong hơn 100 năm tồn tại, lịch sử ngành công nghiệp ôtô chứng kiến không ít vụ bê bối làm ảnh hưởng đến danh tiếng của các hãng xe. Vì lợi nhuận, những hãng xe có tên tuổi cũng bất chấp bẻ cong các quy tắc, quy định trong sản xuất.
Nhiều nhà sản xuất đã phải trả giá cho sự thiếu trung thực của họ. Một số khác tuyên bố phá sản sau khi sự thật được phanh phui. Nhiều vết đen đã đi vào lịch sử ngành ôtô, tác động xấu đến việc kinh doanh. Hãy cùng Zing điểm qua 10 vụ bê bối lớn nhất ngành công nghiệp ôtô.
Scandal an toàn ôtô của Nhật Bản
Dù các hãng xe Nhật Bản khá thành công trên thị trường quốc tế, nhưng họ phải thừa nhận thất bại ở thị trường nội địa. Ngành công nghiệp xe hơi Nhật Bản đã trải qua cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, khi các công ty hàng đầu đất nước dính vào những bê bối lớn.
 |
| Ngành công nghiệp ôtô Nhật Bản dính bê bối an toàn. Ảnh: Motorbiscuit. |
Sau scandal túi khí Takata, Mitsubishi làm sai các bài thử nghiệm về tiết kiệm nhiên liệu, Nissan thu hồi 1,2 triệu xe lắp ráp tại Nhật Bản, Subaru rơi vào tình trạng bết bát. Cáo buộc cho rằng các nhân viên kỹ thuật của hãng không thực hiện việc kiểm tra cuối cùng trong một số dây chuyền sản xuất suốt 30 năm, khiến hàng nghìn sản phẩm có rủi ro gây tai nạn.
Chevrolet Corvair là mẫu xe không an toàn
Trong cuốn sách Unsafe at Any Speed (Không an toàn ở mọi tốc độ), viết về những chiếc xe cổ điển và sự kém an toàn của chúng, Ralph Nader đặc biệt lên án Chevrolet Corvair. Corvair được ra mắt vào năm 1960, theo xu hướng một chiếc xe nhỏ gọn. Nó được trang bị động cơ đặt phía sau và hệ thống treo độc lập.
 |
| Chevrolet Corvair là mẫu xe kém an toàn vì dễ gây mất lái. Ảnh: Hagerty. |
Nader lập luận sự kết hợp của động cơ phía sau và hệ thống treo độc lập không đúng tiêu chuẩn, khiến việc điều khiển xe trở nên khó khăn, có thể gây hiện tượng mất lái. Tuy nhiên, GM vẫn sản xuất mẫu xe này cho đến năm 1969.
Ford sử dụng lốp kém chất lượng trên Explorer
Sau khi nhận được nhiều báo cáo về sự kém hiệu quả của lốp xe Ford Explorer, năm 2000, Cục Quản lý An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NHTSA) đã tiến hành điều tra vụ việc. Nhà cung cấp lốp xe cho Ford, Firestone, thừa nhận rằng lốp xe không đạt tiêu chuẩn chất lượng, dẫn đến dễ thủng hoặc nổ lốp.
 |
| Lốp Firestone trên Ford Explorer 2000 kém chất lượng, là nguyên nhân của 271 vụ tai nạn chết người. Ảnh: Yimg. |
Firestone đã phải thu hồi 14,4 triệu lốp xe. Vào thời điểm đó, có tổng cộng 271 người chết và 800 người bị thương do tai nạn liên quan đến lốp xe này. Vụ bê bối đã đặt dấu chấm hết cho mối quan hệ hợp tác giữa Ford và Firestone, sau đó dẫn đến việc từ chức của cả 2 CEO.
Daimler dính án hối lộ quốc tế
Năm 2010, hãng xe Đức bị cáo buộc hối lộ và tham nhũng. Theo tuyên bố của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ, hãng này đã kiếm được ít nhất 56 triệu USD từ các hoạt động phi pháp trong hơn một thập kỷ.
 |
| Daimler dính bê bối hối lộ quốc tế vào năm 2010. Ảnh: Motor1. |
Daimler đã thu lợi bất chính thông qua việc thực hiện giao dịch bất hợp pháp với các bộ trưởng Iraq, có liên quan đến Chương trình Dầu thực phẩm của LHQ. Để lấy lại danh tiếng, hãng mẹ của Mercedes-Benz đã đồng ý nộp phạt 185 triệu USD. Những nhân viên có liên quan đến án hối lộ cũng bị sa thải.
Volkswagen gian lận khí thải
Volkswagen từ một hãng xe phổ biến trở thành kẻ nói dối trong mắt người tiêu dùng. Trong cuộc điều tra của EPA, các nhà nghiên cứu đã phát hiện những mẫu xe của Volkswagen gây ô nhiễm đáng kể dù đã vượt qua các bài kiểm tra khí thải.
 |
| Volkswagen lắp phần mềm gian lận khí thải trên xe diesel. Ảnh: AFP. |
Sau khi kiểm tra kỹ hơn, EPA phát hiện những mẫu xe này được lắp phần mềm kiểm soát lượng khí thải từ động cơ diesel, sau đó thiết bị này ngừng hoạt động khiến động cơ tạo ra một lượng khí thải khủng khiếp. Vụ bê bối khiến Volkswagen thua lỗ 30 triệu USD, động cơ diesel của hãng xe này cũng phải trải qua các cuộc kiểm tra nghiêm ngặt hơn.
Ford Pinto có thể phát nổ
Pinto là nỗ lực của Ford trong việc đi theo xu hướng xe nhỏ gọn vào năm 1971. Mẫu xe này đạt được thành tích bán hàng ấn tượng trong năm đầu tiên ra mắt. Nhưng mẫu xe này dần "tuyệt chủng" trên đường phố không lâu sau đó.
 |
| Ford Pinto là mẫu xe nguy hiểm vì có thể phát nổ khi va chạm. Ảnh: Hagerty. |
Trong một vụ va chạm phía sau, cổ bình xăng của Ford Pinto vỡ ra, giải phóng nhiên liệu vào bên trong cabin. Vấn đề này gây ra nguy cơ phát nổ cao. Có 900 báo cáo về trường hợp tử vong hoặc bỏng liên quan đến lỗi này. Sự việc được một tạp chí phanh phui, trở thành một trong những vụ bê bối lớn nhất trong lịch sử ngành ôtô.
Lỗi công tắc đánh lửa trên xe GM
Có 120 trường hợp gặp nạn vì lỗi công tắc đánh lửa trên xe GM. Công tắc đánh lửa đột ngột dừng ở tốc độ cao, khiến các bộ phận an toàn bao gồm cả túi khí và phanh ngừng hoạt động. Vấn đề này được giải quyết vào đầu những năm 2000. Tuy nhiên, các báo cáo về trường hợp tử vong và bị thương vẫn liên tục đến.
 |
| Lỗi công tắc đánh lửa trên xe GM có thể khiến phanh và túi khí ngừng hoạt động. Ảnh: VOX. |
Thế nhưng, GM quyết định không triệu hồi, hãng cho rằng việc sửa chữa công tắc trên hàng loạt sản phẩm là không đáng. Mãi đến năm 2014, GM mới thu hồi những công tắc này. Hãng xe Mỹ bị cáo buộc là trốn tránh trách nhiệm đối với sự an toàn và tính mạng của người dùng, hãng cũng bị phạt hàng triệu USD vì vấn đề đó.
Xe Toyota tăng tốc ngoài ý muốn
Toyota luôn nổi tiếng với những mẫu xe bền bỉ, an toàn cho đến những năm 2000, khi các vụ tai nạn do xe tự động tăng tốc đột ngột được báo cáo ở Mỹ. Ban đầu, Toyota tuyên bố vấn đề này do thảm sàn đẩy chân ga và triệu hồi 5,5 triệu xe để khắc phục. Sau đó, hãng công bố nguyên nhân thứ 2 là do bàn đạp ga bị kẹt, cần phải triệu hồi thêm nhiều xe nữa.
 |
| Xe Toyota tại Mỹ mắc lỗi tự tăng tốc đột ngột. Ảnh: Motor1. |
Điều này đã làm tổn hại đến danh tiếng của hãng xe Nhật Bản, hãng phản ứng quá chậm với vấn đề này. Toyota phải chịu trách nhiệm do sự phản hồi chậm trễ, gây nguy hiểm đến tính mạng người dùng, hãng bị phạt 1,2 tỷ USD.
Lỗi túi khí Takata
Túi khí Takata là một trong những thảm họa lớn nhất của ngành công nghiệp ôtô, gây nguy hiểm cho tính mạng người dùng và dẫn đến hỏng hóc của nhiều mẫu xe, đặc biệt là Honda - đối tác lớn nhất của Takata. Hơn 30 triệu xe đã phải thay túi khí tại Mỹ.
 |
| Túi khí Takata có thể gây tai nạn chết người. Ảnh: Reuters. |
Các túi khí Takata có khả năng gây tử vong cho người dùng, vì chúng có thể bất ngờ phát nổ và bắn ra các mảnh kim loại vào hành khách. Ít nhất 16 trường hợp tử vong do nổ túi khí, cùng với 250 người bị thương. Cả Takata và Honda đều bị phạt vì phản ứng chậm. Sau bê bối, Takata tuyên bố phá sản và bị bán cho Key Safety.
Suzuki, Mazda và Yamaha gian dối dữ liệu khí thải
Sau các vụ bê bối về an toàn ảnh hưởng đến ngành ôtô Nhật Bản, ba trong số các hãng xe lớn nhất đất nước "mặt trời mọc" gồm Mazda, Suzuki và Yamaha dính vào cáo buộc gian dối dữ liệu khí thải. Sau bê bối của Nissan và Subaru, 23 công ty khác được yêu cầu thực hiện các bài kiểm tra khí thải.
 |
| Ba hãng xe lớn của Nhật Bản gian dối dữ liệu khí thải. Ảnh: The Straits Times. |
Kết quả cho thấy xe Mazda, Suzuki và Yamaha sản xuất không đạt tiêu chuẩn. Những mẫu xe này không được kiểm tra đúng cách, có thể do quá trình thử nghiệm chưa hoàn chỉnh hoặc các bài kiểm tra được thực hiện bởi các kỹ thuật viên không có bằng cấp. Tuy nhiên, lãnh đạo của các hãng này đã phớt lờ việc đó.
