Với người bệnh đái tháo đường, những thay đổi nhỏ về lối sống hoặc lơ là điều trị đều có nguy cơ gây rối loạn đường, dễ gặp các biến chứng nặng và phải nhập viện cấp cứu. Ảnh: Wiki-travel. |
Người Việt Nam thường gọi là “ăn Tết”, “chơi Tết” nên có sự thoải mái trong chế độ ăn uống và sinh hoạt trong dịp này. Với người bình thường, điều này ít gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, với người bệnh đái tháo đường, những thay đổi nhỏ về lối sống hoặc lơ là điều trị đều có nguy cơ gây rối loạn đường, dễ gặp các biến chứng nặng, phải nhập viện cấp cứu.
Để có thể đón Tết vui vẻ và an toàn cùng gia đình, TS.BS Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, đưa ra lưu ý về những điều người bệnh nên tránh.
Tránh uống nhiều rượu
Ngày xuân, chúng ta chúc nhau năm mới bằng ly rượu là chuyện bình thường. Tuy nhiên, hàng năm, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận nhiều người bệnh đái tháo đường nhập viện cấp cứu trong những ngày Tết vì uống rượu.
Rượu, nhất là các loại rượu mạnh (whisky, cognac hay rượu tự nấu) có tác dụng ức chế gan sản xuất glucose nên những người bệnh đái tháo đường uống nhiều có nguy cơ cao bị hạ đường huyết nặng.
Ngoài ra, bệnh nhân còn uống rượu say nên quên uống thuốc đái tháo đường, trong khi lại ăn nhiều dẫn đến đường huyết quá cao. Một số trường hợp mải uống rượu mà quên ăn nên bị hạ đường huyết.
Ngoài ra, uống các loại rượu ngâm với động vật, rễ cây lạ gây ngộ độc, thậm chí suy thận cấp. Vì vậy, người bệnh chỉ nên uống 1-2 ly rượu vang khi ăn cơm Tết, cần biết từ chối khi bị mời/ép uống rượu, nhất là những loại rượu lạ.
Tránh uống nhiều nước ngọt
Nhiều người bệnh, nhất là trẻ em, trẻ vị thành niên thường rất thích uống nước ngọt. Ngày thường, họ bị cấm đoán hoặc nhắc nhở thường xuyên nhưng những ngày Tết gia đình nào cũng có vài chai hoặc lon nước ngọt. Tâm lý để cho trẻ thoải mái nên sẽ uống khá nhiều nước ngọt, hậu quả là đường huyết tăng rất cao và nhanh.
Trong những trường hợp này, các bạn có thể chuẩn bị sẵn một số loại nước ngọt dành riêng cho người bị đái tháo đường hoặc sử dụng đường không làm tăng đường huyết khi uống cà phê hay ăn chè.
Uống nhiều nước ngọt khiến đường huyết tăng rất cao và nhanh. Ảnh: Blikk. |
Tránh để bị ốm
Ngày Tết cổ truyền là dịp để mọi người gặp mặt, vui chơi nhưng dự báo thời tiết thường khá lạnh ở miền Bắc và khá nóng ở miền Nam. Người bệnh đái tháo đường, nhất là những người kiểm soát đường huyết kém hoặc đã có nhiều biến chứng, thường có sức đề kháng giảm nên rất dễ bị các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp, rối loạn tiêu hóa và đáng ngại nhất hiện nay là Covid-19.
Vì vậy, họ cần lưu ý ăn mặc đủ ấm, tránh để bị cảm lạnh. Những người đi lễ chùa hay đi du lịch nên tránh những chỗ quá đông người, cần uống đủ nước và nhớ kiểm tra bàn chân thường xuyên.
Với người khỏe mạnh, cảm sốt hay tiêu chảy, vết loét nhỏ ở chân là không đáng ngại, nhưng với người bệnh đái tháo đường họ sẽ rất dễ bị nhiễm khuẩn nặng, loét chân lan rộng... Điều này có thể đe dọa tính mạng hoặc phải nhập viện.
Tránh để bị hạ đường huyết
Hạ đường huyết (nồng độ glucose trong máu thấp < 4,0 mmol/L) là biến chứng khá phổ biến ở người bệnh đái tháo đường, chủ yếu từ nguyên nhân ăn ít, ăn chậm hay bỏ ăn hoặc vận động quá sức. Đường huyết thấp dẫn đến hôn mê và làm nặng thêm các biến chứng tim mạch, thần kinh... Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến người bệnh đái tháo đường phải nhập viện cấp cứu trong dịp Tết.
Tuy nhiên, đây là biến chứng hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Nếu người bệnh tuân thủ tốt những lời khuyên trên về chế độ ăn uống và dùng thuốc, họ sẽ tránh được biến chứng này.
Cách phòng ngừa sớm là nên thả lỏng mục tiêu đường huyết trong những ngày Tết, không nên để đường huyết xuống dưới 5,6 mmol/L, nhất là ở những người lớn tuổi, người bị đái tháo đường đã lâu hoặc có nhiều biến chứng.
Quan trọng nhất là khi đi chơi, đi lễ hay đi du lịch, người bệnh nên thông báo cho 1-2 người bạn thân biết là mình bị đái tháo đường. Bạn có thể nhờ họ luôn mang theo kẹo, bánh ngọt để ăn ngay khi đường huyết xuống thấp hoặc có các biểu hiện của hạ đường huyết như đói, run chân tay, hồi hộp đánh trống ngực...
Sách về nghề y
Tò mò về nghề y, về một nghề nghiệp luôn có tác động đến cuộc đời bạn nhưng luôn đầy những thông tin kỹ thuật khó hiểu? Đây là một số giới thiệu của mục Sức khỏe dành cho bạn:
Ký túc xá - Cá tốc ký: Cuốn sách kể về đời sống của sinh viên Đại học Y Hà Nội, chủ yếu xoay quanh đời sống ký túc xá, nơi tác giả đã trải qua tuổi trẻ cùng 10 thành viên khác trong phòng 110 E2.
Chạy trời không khỏi đau: Tập hợp các ghi chép của tác giả Adam Kay trong 6 năm hành nghề y từ 2004 đến 2010, cuốn sách là bản báo cáo không khoan nhượng về công việc của đội ngũ y tế của Vương quốc Anh đang làm việc ngày đêm nhưng chưa được nhìn nhận và tôn trọng đúng mức.