Sáng 22/1, đại diện VKSND Hà Nội đề nghị HĐXX quay lại phần xét hỏi trước khi trình bày bản luận tội đối với 4 cựu lãnh đạo Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) về hành vi nhận hơn 10 tỷ đồng lãi ngoài từ Oceanbank.
4 bị cáo bị đề nghị mức án nào?
Chấp nhận chứng cứ mới do luật sư cung cấp, cơ quan công tố đã loại trừ lần nhận 200 triệu của cựu Tổng giám đốc BSR Đinh Văn Ngọc do thời điểm giao nhận tiền nêu trong cáo trạng, bị cáo đang ở nước ngoài.
Căn cứ hồ sơ vụ án, kết quả xét hỏi công khai tại tòa, VKSND xác định giai đoạn 2009-2014, thực hiện chỉ đạo của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam về việc ưu tiên sử dụng dịch vụ của Oceanbank, Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn đã gửi lượng lớn tiền tại Oceanbank chi nhánh Quảng Ngãi.
 |
| Các bị cáo tại phiên tòa. Ảnh: Việt Hùng. |
Bị cáo Nguyễn Hoài Giang khi làm Tổng giám đốc BSR đã ký 19 hợp đồng tiền gửi có kỳ hạn với tổng số tiền hơn 11.500 tỷ đồng và 23 triệu USD. Sau đó, khi được bổ nhiệm làm Chủ tịch HĐTV, ông Giang ký phê duyệt 15 tờ trình để BSR gửi tiền vào Oceanbank.
Kế nhiệm chức tổng giám đốc từ Nguyễn Hoàng Giang, bị cáo Đinh Văn Ngọc ký 6 tờ trình gửi 1.840 tỷ đồng và 12 tờ trình đề xuất gia hạn gửi hơn 12.000 tỷ đồng. Còn Phó tổng giám đốc BSR Vũ Mạnh Tùng ký 35 hợp đồng tiền gửi có kỳ hạn với tổng số hơn 7.800 tỷ đồng.
Bị cáo còn lại là kế toán trưởng Phạm Xuân Quang đã đề xuất cấp trên ký 56 hợp đồng tiền gửi với tổng số hơn 19.400 tỷ đồng và 23 triệu USD.
Thực hiện chủ trương chi lãi ngoài của Hà Văn Thắm, nguyên Tổng giám đốc ngân Oceanbank Nguyễn Minh Thu đã nhận hơn 10 tỷ từ hội sở để chi cho 4 bị cáo với mức khác nhau phụ thuộc vào sự ảnh hưởng của từng cá nhân trong việc quyết định gửi tiền. Trong đó, vai trò của Giang, Tùng là chính, Quang vai trò thấp hơn.
Cuối năm 2012, Thu chi thêm cho Đinh Văn Ngọc khi ông này được bổ nhiệm làm tổng giám đốc tuy nhiên mức chi thấp hơn hoặc bằng kế toán trưởng Phạm Xuân Quang. Việc chi tiền ngoài lãi suất giữa Nguyễn Minh Thu với 4 bị cáo không có thỏa thuận.
Nguyễn Hoài Giang thừa nhận đã nhận 3 lần với tổng số tiền 2,9 tỷ đồng từ Nguyễn Minh Thu. Vũ Mạnh Tùng giai đoạn 2013 – 2014 đã 4 lần nhận tổng số 2,9 tỷ đồng và 40.000 USD (tương đương 3,7 tỷ đồng).
Bị cáo Phạm Xuân Quang cũng 4 lần nhận tổng cộng 2,2 tỷ đồng. Còn Đinh Văn Ngọc sau khi áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị cáo, cơ quan công tố xác định cựu Tổng giám đốc BSR nhận 3 lần với tổng số 1,3 tỷ đồng từ Oceanbank.
Cơ quan công tố cho rằng hành vi của các bị cáo là đặc biệt nguy hiểm, xâm hại trật tự quản lý kinh tế nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, gây bức xúc dư luận. Hành vi này đủ căn cứ để truy tố theo điểm a khoản 4 tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, các bị can sẽ đối mặt với mức án từ 20 năm tù đến chung thân.
Tuy nhiên, khi quyết định mức phạt, kiểm sát viên cho rằng cần xem xét bối cảnh, động cơ phạm tội cũng tinh thần hợp tác điều tra, khắc phục hậu quả của bị cáo.
Từ việc các bị cáo gửi tiền theo chỉ đạo cấp trên, nhận lãi ngoài không có sự bàn bạc, khi điều tra luôn thành khẩn, sau đó tác động gia đình nộp lại tài sản, VKSND đề nghị HĐXX tuyên Vũ Mạnh Tùng 8-9 năm tù, Nguyễn Hoài Giang mức án 7-8 năm. Hai bị cáo Phạm Xuân Quang và Đinh Văn Ngọc lần lượt bị đề nghị 6-7 năm tù và 5-6 năm tù.
Luật sư đề nghị đổi tội danh truy tố
Tranh luận với VKS, các luật sư đều băn khoăn việc áp dụng tội danh Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản đối với 4 bị cáo.
 |
| Nguyễn Minh Thu, cựu Phó tổng giám đốc Oceanbank đang mang bản án 22 năm tù. Ảnh: Việt Hùng. |
Bào chữa cho Nguyễn Hoài Giang, luật sư Hoàng Huy Được cho rằng để xác định thân chủ của ông có phạm tội như cáo trạng quy kết cần chứng minh rằng Giang đã làm trái quy định công vụ trong việc gửi tiền và có mục đích chiếm đoạt tài sản. Luật sư giải thích tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản là có người bị chiếm đoạt. Nhưng thực tế Oceabank mang quà đưa tận tay lãnh đạo Lọc hóa dầu Bình Sơn, nhiều lần còn cử người xem các bị cáo có nhà không để lên kế hoạch chăm sóc.
"Có sự mâu thuẫn, khập khiễng khó lý giải", ông Được nói. Bên cạnh đó, luật sư bào chữa cho cựu Chủ tịch HĐQT BSR còn nói về bối cảnh xảy ra vụ việc. Thời điểm này, nhiều ngân hàng thương mại chi lãi suất vượt trần để huy động vốn.
Theo ông Được ngân hàng tự nguyện việc chi tiền cho Lọc hóa dầu Bình Sơn nên các bị cáo không lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, có chăng là sử dụng trái phép tài sản. Có cùng quan điểm, luật sư Đỗ Ngọc Quang (bào chữa cho Đinh Văn Ngọc) đề nghị HĐXX đổi tội danh cho thân chủ sang chiếm giữ trái phép tài sản lẽ ra Oceanbank giao cho Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn nhưng giao nhầm cho bị cáo.
Đưa ra các căn cứ, ông Quang nói thân chủ mình không thỏa mãn dấu hiệu phạm tội vì khi nhận tiền không có mục đích, không nhận thức được hành vi là vi phạm. Luật quy định lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản phải có hành vi đe dọa chủ tài sản nhưng thực tế Thu tự nguyện đưa tiền, thậm chí luôn mong muốn được gặp lãnh đạo BSR để cám ơn.
Đồng tình với quan điểm của VKS khi loại trừ cáo buộc Đinh Văn Ngọc nhận tiền ngày 23/4/2014, tuy nhiên các luật sư bào chữa cho bị cáo này vẫn băn khoăn về 2 lần cáo buộc nhận tiền khác. Như hôm 21/1/2014, sổ theo dõi ra vào cổng và biên bản làm việc tại Nhà máy lọc dầu Dung Quất không có tên Nguyễn Minh Thu nhưng cựu Phó tổng giám đốc Oceanbank khai hôm đó đưa tiền cho Ngọc tại phòng làm việc. Rồi lần đưa tiền ngày 20/8/2014, ban đầu Thu nói đưa tiền cho Đinh Văn Ngọc. Khi hai bên đối chất, Nguyễn Minh Thu khai lại là đưa tiền thông qua một người tên Tú Anh. Nhưng khi Tú Anh phủ nhận việc này thì cựu Phó tổng giám đốc Oceanbank lại khai đưa tiền trực tiếp cho bị cáo Ngọc.
Vậy Thu đưa tiền thế nào? Ông Đỗ Ngọc Quang đặt câu hỏi và cho rằng dù thân chủ ông chấp nhận số liệu cơ quan điều tra đưa ra nhưng không thể dùng lời khai bị cáo làm chứng cứ buộc tội. Nhất là lời khai này mâu thuẫn với chưng cứ thu thập, còn trí nhớ bị cáo Đinh Văn Ngọc có sự nhầm lẫn, ngày 23/4/2014 đang ở Pháp nhưng vẫn thừa nhận cầm 200 triệu đồng.
VKS khẳng định việc truy tố có căn cứ
Đối đáp lại luận cứ bào chữa của các luật sư, đại diện VKSND Hà Nội khẳng định việc truy tố 4 bị cáo về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản là có căn cứ.
Kiểm sát viên giải thích các bị có chức vụ, quyền hạn, là chủ thể đặc biệt có quyền quyết định việc gửi tiền ở Oceanbank. Xét hỏi tại tòa, 4 cựu lãnh đạo BSR thừa nhận không được chi lãi ngoài nếu công ty không gửi tiền tại ngân hàng Đại Dương. Ngoài ra, cơ quan công tố cho rằng khi nhận quà, các bị cáo phải biết đây là những quà bất thường trị giá hàng tỷ đồng.
Ban đầu, 4 bị cáo phủ nhận, đến khi bị bắt tạm giam mới thừa nhận việc chiếm đoạt tài sản. Đại diện VKS xác định việc chiếm đoạt được thực hiện đến cùng. Nếu các bị cáo thỏa thuận với Nguyễn Minh Thu về việc nhận lãi ngoài, theo kiểm sát viên lúc này hành vi sẽ cấu thành tội danh khác, không phải Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.
Ngoài ra, VKS cũng bác quan điểm của người bào chữa cho rằng các bị cáo phạm tội Sử dụng trái phép tài sản hoặc Chiếm giữ trái phép tài sản. Mức án đề nghị đã thể hiện tính nhân văn, nhân đạo, khách quan, toàn diện. Đại diện cơ quan công tố cũng khẳng định có chứng cứ, lời khai xác định bị cáo Đinh Văn Ngọc nhận tiền lãi ngoài trong các ngày 21/1 và 20/8/2014. Do đó, VKS nói đủ căn cứ kết luận bị cáo Ngọc 3 lần nhận tổng cộng 1,3 tỷ đồng từ Nguyễn Minh Thu.
