Dưới đây là 5 hiểu lầm phổ biến về căn bệnh này.
Viêm phổi chỉ xảy ra khi thời tiết lạnh
Vi khuẩn phế cầu phát triển thuận lợi vào mùa đông và mùa xuân, khi thời tiết lạnh nhưng cũng có thể xảy ra quanh năm.
Tại Việt Nam, khoảng gần 70% trẻ khoẻ mạnh mang vi khuẩn phế cầu trong vùng hầu họng và phần lớn trường hợp viêm đường hô hấp cấp đều có nguyên nhân từ phế cầu. Đa số ca viêm đường hô hấp cấp biểu hiện ra ngoài ở mức độ vừa phải như cảm lạnh thông thường. Tuy nhiên với trẻ dễ bị tổn thương, các thể truyền nhiễm có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng hơn.
Viêm phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. |
Dễ dàng nhận ra triệu chứng
Tỷ lệ tử vong của viêm phổi do vi khuẩn phế cầu là 50% ở trẻ nhỏ và người cao tuổi. Các triệu chứng ban đầu bao gồm: sốt, khó thở, tim đập nhanh và ho dữ dội. Những dấu hiệu này có thể bị nhầm lẫn với các bệnh khác như cảm cúm, sốt rét.
Thực tế cho thấy, tỷ lệ lớn trẻ em tử vong do viêm phổi vì không được điều trị đúng cách sau khi bị chẩn đoán nhầm. Nghiên cứu của WHO chỉ ra rằng, trong 5 nhân viên điều dưỡng thì chỉ có một người biết được hai triệu chứng nguy hiểm của viêm phổi là thở nhanh và thở khó khăn (rút lõm lồng ngực). Do đó, tình trạng cha mẹ không đủ khả năng phát hiện sớm bệnh viêm phổi, để trẻ nhập viện khi bệnh đã quá nặng là khá phổ biến.
Có thể chữa khỏi bằng kháng sinh
Chữa trị viêm phổi kịp thời với đầy đủ loại kháng sinh phù hợp có thể cứu được tính mạng trẻ. Tuy nhiên, vi khuẩn phế cầu hiện đã đề kháng với nhiều loại kháng sinh phổ biến và thậm chí đã xuất hiện đa kháng thuốc. Thực trạng này khiến việc điều trị gặp khó khăn, kéo dài và tăng gánh nặng chi phí.
Không mắc lại lần hai ở trẻ nhỏ
Đúng là cơ thể trẻ sẽ tự tạo miễn dịch sau khi bị vi khuẩn phế cầu tấn công, tuy nhiên, có nhiều loại vi khuẩn phế cầu khác nhau và loại này không tạo miễn dịch cho loại kia. Nếu không thực hiện biện pháp phòng ngừa, mỗi người sẽ mắc một vài loại vi khuẩn phế cầu khác nhau trong suốt cuộc đời của mình.
Không thể phòng ngừa viêm phổi ở trẻ
Cha mẹ hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa cho trẻ trước những bệnh nguy hiểm gây ra do vi khuẩn phế cầu bằng phương pháp tiêm ngừa từ sớm. Tại Mỹ - nơi mà việc tiêm ngừa vi khuẩn phế cầu được cha mẹ khẩn trương tiến hành cho trẻ, đã giúp giảm 90% các bệnh phế cầu xâm lấn (trong đó có viêm phổi) cho trẻ dưới 5 tuổi từ năm 1998 đến 2015.
Tiêm ngừa vắc-xin cho trẻ từ sớm được xem là một trong những biện pháp phòng ngừa hữu hiệu các bệnh do phế cầu. |
Tiêm ngừa là một trong những biện pháp phòng ngừa hiệu quả và đơn giản các bệnh do phế cầu. Tùy theo độ tuổi mà số lượng mũi tiêm trẻ cần có thể khác nhau.
Bài viết lấy nguồn từ các tài liệu nghiên cứu của WHO, Tổ chức UNICEF, Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương, Trung tâm Dịch vụ khoa học kỹ thuật và Y tế dự phòng, Bệnh viện Nhi Trung ương, Hội Hô hấp TP.HCM, Journal of Clinical Microbiology. Chi tiết nguồn tham khảo xem tại đây.
Phụ huynh tìm hiểu thêm thông tin tại website tiemngua.com và tư vấn của bác sĩ về chủng ngừa.
Chương trình giáo dục sức khỏe cộng đồng được phối hợp thực hiện bởi Hội Y học Dự phòng Việt Nam và văn phòng đại diện GlaxoSmithKline Pte. Ltd tại TP.HCM.