Từ 2010 đến 2018, Zing Music Awards tạo uy tín nhờ vinh danh những "Nghệ sĩ của năm" như Mỹ Tâm, Hồ Ngọc Hà và mạnh dạn ghi nhận các gương mặt trẻ như Sơn Tùng M-TP, Phan Mạnh Quỳnh.
Từ 2010 đến 2018, Zing Music Awards (ZMA) đã trải qua 7 lần trao giải đầy tiếng vang. Lần thứ 8 sắp diễn ra vào tối 24/1 với một lễ trao giải quy tụ toàn bộ những tên tuổi nóng nhất của nhạc Việt, được sự ủng hộ của đông đảo công chúng.
Soobin Hoàng Sơn, Hương Tràm, Vũ Cát Tường, Only C, Lê Hiếu, Thu Phương, Mỹ Linh, Phương Ly, Min, Erik, Đức Phúc, Hòa Minzy… sẽ xuất hiện trên sân khấu ZMA năm nay với những hit ăn khách nhất năm qua và cả những ca khúc chưa từng được công bố. Không chỉ có các màn hát đơn hoặc bộ đôi quen thuộc, ZMA 2017 cũng là sân khấu của những màn kết hợp chưa từng thấy.
Trong số họ, có những nghệ sĩ vài năm trước từng tỏa sáng trên sân khấu ZMA khi còn là một tên tuổi mới toanh, có ca sĩ tài năng nhưng vẫn chưa được thừa nhận đủ. ZMA chính là nơi phát hiện và tôn vinh họ một cách xứng đáng.
Trong những ngày đầu năm 2018 vẫn đậm đặc dư âm của năm 2017, giới giải trí Việt quay cuồng với hàng loạt lễ trao giải âm nhạc. Mỗi giải đều mang tham vọng tạo nên bức tranh khái quát nhất về thị trường âm nhạc trong năm qua việc vinh danh cho những nghệ sĩ nổi bật nhất, những sản phẩm âm nhạc thành công nhất, thu hút nhiều sự quan tâm của công chúng nhất.
Trong bức tranh đa sắc màu đó, công chúng yêu nhạc vẫn băn khoăn về những cái “nhất” được các ban tổ chức (BTC) giải thưởng đưa ra. Không thể phủ nhận người chiến thắng chính là bộ mặt, là tên tuổi và danh tiếng của các giải thưởng.
Những cái tên chiến thắng được xướng lên đôi khi kéo theo nhiều tranh luận, tạo nên những “cuộc chiến” trên mạng giữa các nhóm người hâm mộ.
 |
Đó là những giải thưởng dựa trên bầu chọn, có những giải thưởng phụ thuộc vào sự đánh giá của Hội đồng Nghệ thuật. Trong khi đó, Zing Music Awards (ZMA) - do Zing MP3 tổ chức - nổi bật lên với tư cách là giải thưởng có căn cứ vững chắc nhất.
Các đề cử xứng đáng nhất được chọn ra từ bảng xếp hạng (BXH) #Zingchart và trang web nghe nhạc trực tuyến Zing MP3 hoạt động xuyên suốt năm, cùng hệ thống bầu chọn được hỗ trợ bởi công nghệ cao và Hội đồng nghệ thuật có uy tín.
Cụ thể, mỗi đề cử có mặt trong top 20 của ZMA 2017, cũng như ZMA hàng năm, đều là những ca khúc được nghe nhiều nhất qua Zing MP3 trong từng thể loại, hạng mục. Đây là căn cứ không thể rõ ràng hơn để chứng minh một ca khúc, một nghệ sĩ được công chúng đón nhận như thế nào.
Thêm vào đó, Zing MP3 là nền tảng web dành riêng cho âm nhạc nên công chúng của trang chắc chắn đều là công chúng của âm nhạc, thường xuyên nghe nhạc. Điều đó khiến những con số trên Zing MP3 và #Zingchart có thể đại diện cho thị trường, thị hiếu của người nghe nhạc Việt ngày nay.
Những hit lớn nhất qua trang web này như Lạc trôi, Em gái mưa, Có em chờ, Xin đừng lặng im… và mới đây là Người lạ ơi đều là những hit lớn nhất trên thị trường nhạc Việt nói chung.
Hiện nay, hầu hết nghệ sĩ đều sử dụng số liệu thống kê từ Zing MP3 và #Zingchart để chứng minh cho thành công của sản phẩm âm nhạc, như một căn cứ đáng tin cậy nhất.
Bởi vậy, ZMA - giải thưởng có nền tảng là Zing MP3, #Zingchart kết hợp với sự đánh giá của công chúng và Hội đồng nghệ thuật - có thể coi là giải thưởng âm nhạc uy tín bậc nhất ở Việt Nam hiện nay.
Từ một giải thưởng đại diện cho cộng đồng nghe nhạc trực tuyến, ZMA đang dần trở thành giải thưởng đại diện cho thị trường âm nhạc Việt Nam, vì nhạc trực tuyến cũng đang là môi trường tiếp cận âm nhạc chính của công chúng.
Tôn trọng thị hiếu và thói quen nghe nhạc của công chúng, ZMA cũng sẵn sàng tạo ra những thay đổi lớn, có thể gây tranh luận nhưng đều bám rất sát thị trường. Chẳng hạn, từ năm 2017, BTC quyết định bỏ hạng mục lớn Album của năm và thay bằng Nhạc sĩ của năm.
Điều này góp phần tôn vinh cống hiến của các nhạc sĩ - những người góp công rất lớn vào các hit trên thị trường. Các hạng mục chính khác như Ca khúc của năm, MV của năm, Album của năm, Nghệ sĩ của năm, Nghệ sĩ mới của năm vẫn được giữ nguyên.
Thập niên 2010 là một thập niên biến động to lớn của xã hội Việt Nam khi công nghệ len lỏi vào mọi mặt của cuộc sống và âm nhạc không nằm ngoài dòng chảy đó. Chỉ 8 năm nhưng lứa nghệ sĩ mới liên tục ra đời, phát triển, trở nên nổi tiếng và thay thế những thế hệ anh chị trước đó để thống trị nhạc Việt. Và công chúng có thể nhìn thấy rõ sự phát triển đó qua ZMA từ 2010 đến 2018 này.
Trước tiên hãy nhìn vào hạng mục quan trọng nhất: Nghệ sĩ của năm. Vào năm 2010, ZMA vinh danh Đàm Vĩnh Hưng. Thuộc thế hệ nổi tiếng từ thời còn nghe nhạc bằng băng từ và đài phát thanh, là một nghệ sĩ có thời gian tỏa sáng lâu suốt từ cuối thập niên 1990 nên việc anh được vinh danh là Nghệ sĩ của năm ở một giải thưởng nhạc trực tuyến như ZMA mang ý nghĩa rất lớn. Đó là sự chuyển giao thế hệ.
Tiếp đó, vào năm 2011, Đàm Vĩnh Hưng vẫn vững vàng đoạt giải Nghệ sĩ của năm, trong khi một thế hệ trẻ bắt đầu nổi lên và đoạt giải ở những hạng mục khác như Đông Nhi (năm đó mới 22 tuổi), Văn Mai Hương, Khởi My, Noo Phước Thịnh…
Đến năm 2012, giải Nghệ sĩ của năm được chuyển sang tay Hồ Ngọc Hà - người sẽ đoạt giải này tiếp vào các năm 2014 và 2016. Cô trở thành người sở hữu nhiều giải ZMA Nghệ sĩ của năm nhất (3 lần, lại đều vào năm chẵn).
So với Đàm Vĩnh Hưng, Đan Trường hay Mỹ Tâm, Hồ Ngọc Hà thuộc về thế hệ sau nhưng những năm từ 2012 đến 2016 cũng là khoảng thời gian cô hoạt động âm nhạc năng nổ nhất, để rồi hơi đuối vào năm 2017 vừa qua.
Xen giữa 3 lần thống trị của Hồ Ngọc Hà là hai cái tên quen thuộc không kém: Lệ Quyên và Mỹ Tâm. Đây cũng là hai giọng ca tỏa sáng lâu, mỗi người tạo ra dư luận khác nhau.
Đặc biệt, chiến thắng của Lệ Quyên năm 2013 gây không ít tranh luận vì đây là giải thưởng… đầu tiên của nữ ca sĩ sau 15 năm đi hát, lại là hạng mục quan trọng nhất của một giải lớn như ZMA. Và để chạm tay vào giải Nghệ sĩ của năm, cô cũng vượt qua hai đối thủ có lượng fan hùng hậu: Mỹ Tâm và Hồ Ngọc Hà.
Còn Mỹ Tâm, sau 5 năm ZMA, cuối cùng cô cũng được vinh danh tại hạng mục Nghệ sĩ của năm vào năm 2015, chiến thắng trước hai cái tên Đàm Vĩnh Hưng và Sơn Tùng M-TP - “hoàng tử V-pop” thế hệ mới năm đó mới 21 tuổi.
Nhận giải này khi đã hoạt động âm nhạc gần 15 năm, Mỹ Tâm không gây tranh cãi bởi cô là “nghệ sĩ không già” của nhạc Việt, tên tuổi vẫn liên tục được làm mới và đối tượng công chúng cũng trẻ hóa theo thời gian.
Và sắp tới, giải ZMA Nghệ sĩ của năm 2017 sẽ về tay ai? Đó là câu hỏi lý thú vì trong bảng đề cử năm nay không còn bất cứ một nghệ sĩ nào của hai thế hệ trước. Không Đàm Vĩnh Hưng, không Hồ Ngọc Hà, không Mỹ Tâm, không Lệ Quyên, không cả Đông Nhi và Noo Phước Thịnh.
Một sự “thay máu” thực sự đang diễn ra và nhạc Việt đang đón một thế hệ nghệ sĩ tài năng, có sức ảnh hưởng thống trị thị trường thay các đàn anh, đàn chị.
Đó là Soobin Hoàng Sơn, Sơn Tùng M-TP, Hương Tràm, Min và Chi Dân - 5 đề cử Nghệ sĩ của năm tại ZMA 2017. Cái tên đó sẽ được xướng lên vào tối nay.
Là giải thưởng dành cho người trẻ và hướng đến người trẻ, ZMA cũng không ngần ngại trước những tranh cãi nếu đó là chủ đề tranh cãi cần thiết cho sự phát triển của nhạc Việt. Đó là việc vinh danh những nghệ sĩ và sản phẩm âm nhạc chưa được nhìn nhận thấu đáo, thậm chí là bị đánh giá theo chiều hướng tiêu cực. Nổi bật là các nghệ sĩ Sơn Tùng M-TP, Phan Mạnh Quỳnh và các ca khúc Thu cuối, Cơn mưa ngang qua, Forever Alone…
Ngay từ năm 2010, giải đã ghi nhận sự hình thành và chuyển mình của những nghệ sĩ như Đông Nhi, Cao Thái Sơn, Noo Phước Thịnh, Nam Cường.
Trong số đó, Đông Nhi và Noo Phước Thịnh đã trở thành hai nghệ sĩ quan trọng hiện nay. ZMA 2010 còn mạo hiểm trao danh hiệu Ca sĩ triển vọng cho Dương Triệu Vũ, tên tuổi hải ngoại còn mới với thị trường Việt, và Vĩnh Thuyên Kim, giọng ca gây tranh cãi, thậm chí bị gọi là “thảm họa” với ca khúc Teen vọng cổ.
Thực tế đã chứng minh, về sau Vĩnh Thuyên Kim vẫn tiếp tục hoạt động âm nhạc với một số thành tích nổi bật tại các cuộc thi âm nhạc, gần đây có giải quán quân trong chương trình Nghệ sĩ đa tài năm 2016.
 |
Những năm tiếp đó là hàng loạt cái tên trẻ được vinh danh như Khởi My, Văn Mai Hương, Khắc Việt, Yanbi, Mr.T, JustaTee, Sơn Tùng M-TP (2012); Trịnh Thăng Bình, Phương Mỹ Chi, Bùi Anh Tuấn, Đồng Lan, Hoàng Tôn, Bích Phương (2013); Trung Quân Idol, Trúc Nhân, Vũ Cát Tường, 365DaBand (2014); Phan Mạnh Quỳnh, Tiên Tiên, Isaac (2015); Soobin Hoàng Sơn, Rocker Nguyễn, Erik, Only C, Karik, Suni Hạ Linh, Hari Won (2016).
Rất nhiều người trong số đó tiếp tục tỏa sáng và trở thành những ngôi sao lớn của nhạc Việt sau này như Sơn Tùng M-TP, Soobin Hoàng Sơn, Bích Phương, Isaac, Phương Mỹ Chi, Erik…
Trường hợp của Sơn Tùng M-TP khá đặc biệt. Giải ZMA đầu tiên anh nhận được lại không phải Ca sĩ triển vọng hay Ca sĩ được yêu thích nhất mà là Ca khúc R&B của năm dành cho Cơn mưa ngang qua vào năm 2012.
Khi đó, Sơn Tùng vẫn là nghệ sĩ rất mới, được yêu thích sau khi biểu diễn trong chương trình Vietnam Idol và vừa rực sáng với hit đầu tiên. Mặc dù vậy, Cơn mưa ngang qua cũng gây tranh cãi khi dính nghi án đạo nhạc, lấy beat từ nhạc Hàn Quốc.
Vượt lên tranh cãi, ZMA kiên định trao giải cho Sơn Tùng M-TP như sự công nhận dành cho một nghệ sĩ Việt có tiềm năng lớn, cả về khả năng sáng tác lẫn giọng ca và sức hút cá nhân. Đây cũng là giải thưởng ý nghĩa đối với Sơn Tùng, mang lại sự động viên tinh thần cho anh trong giai đoạn khởi đầu còn nhiều chông gai.
Việc ZMA vinh danh Phan Mạnh Quỳnh vào năm 2015 cũng mang ý nghĩa tương tự. Nam ca sĩ - nhạc sĩ đoạt giải Ca khúc Soul/R&B được yêu thích với hit Vợ người ta.
Ca khúc được công chúng Việt tìm kiếm nhiều nhất qua Google năm 2015 này lại bị giới chuyên môn phủ nhận, cho rằng phản ánh thị hiếu tệ hại của người nghe. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng không nên vội vàng bài xích những hiện tượng, thời gian sẽ chứng minh giá trị của chúng.
Với ZMA, nội lực trong khả năng sáng tác và cá tính độc đáo của Phan Mạnh Quỳnh vẫn xứng đáng được ghi nhận, bằng chứng là trong những năm sau, anh tiếp tục làm nhạc sĩ, đứng sau thành công của một số ca sĩ khác, trong đó có Mỹ Tâm.
Cũng tại ZMA, những ca khúc gây sốt cộng đồng và chia rẽ dư luận như Vợ người ta mới có cơ hội tỏa sáng đến vậy, bởi tư duy cởi mở và tầm nhìn xa của những người trao giải.
Những ví dụ khác là Thu cuối của Yanbi, Mr. T và Hằng Bingboong (giải ZMA Ca khúc của năm 2012), Cơn mưa ngang qua (Ca khúc R&B của năm 2012), Đồng xanh của Vy Oanh (Bản ghi xuất sắc nhất 2012), Forever Alone của JustaTee (Ca khúc của năm 2012), Em không quay về của Hoàng Tôn, YanBi (Song ca/Nhóm ca và Ca khúc Rap/Hiphop năm 2013), Không cảm xúc của Hồ Quang Hiếu (Ca khúc Dance/Electronic), Trót yêu của Trung Quân Idol (Ca khúc của năm 2014), Mình yêu nhau đi của Bích Phương (3 giải vào năm 2014)…
Những năm gần đây có My Everything của Tiên Tiên (Ca khúc của năm 2015), Đưa nhau đi trốn của Đen và Linh Cáo (Ca khúc Rap/Hiphop 2015), Vợ người ta của Phan Mạnh Quỳnh (Ca khúc Soul/R&B 2015), Sau tất cả của Erik (Ca khúc của năm 2016), Gửi anh xa nhớ của Bích Phương (MV của năm 2016), Phía sau một cô gái của Soobin Hoàng Sơn (Ca khúc đứng đầu bảng xếp hạng nhiều tuần nhất 2016)…
Bên cạnh đó, dù trân trọng và ghi nhận các nghệ sĩ trẻ, ZMA vẫn tỉnh táo quay lưng với các thảm họa thực sự, đó là HKT - nhóm nhạc nhại các boyband, boygroup nước ngoài với chất lượng âm nhạc tệ hại, hay Phương My - cô ca sĩ chuyên gây sốc với trang phục và MV kỳ dị, táo bạo.
Khi trao giải cho một cái tên gây tranh cãi, Hội đồng nghệ thuật của ZMA luôn cân nhắc kỹ về tài năng và tiềm năng phát triển của nghệ sĩ.
