Câu 1. Nhân tài nào của nước ta 13 tuổi đã lập chiến công dùng bút đuổi giặc?
Nguyễn Hiền là một trong những nhân tài kiệt xuất của dân tộc ta thời phong kiến. Mới chỉ 13 tuổi, Nguyễn Hiền đã dùng ngòi bút đuổi được quân thù, có thể dùng đất để nặn ra con voi biết đi lại, cử động. |
Câu 2. Nguyễn Hiền quê ở đâu?
Nguyễn Hiền sinh năm 1234 (có sách ghi là 1235), trong một gia đình nghèo ở làng Dương Miện, huyện Thượng Hiền, phủ Thiên Trường, lộ Sơn Nam (nay là thôn Dương A, xã Nam Thắng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định). |
Câu 3. Nguyễn Hiền đã thi đỗ?
Nguyễn Hiền học rất thông minh, 11 tuổi đã nổi tiếng là thần đồng, nhiều chí sĩ xa gần đến thử tài đều bái phục. Năm 1247, triều đình nhà Trần mở khoa thi Tam khôi để chọn trạng nguyên, bảng nhãn và thám hoa, Nguyễn Hiền cũng tham gia. |
Câu 4. Nguyễn Hiền đỗ trạng nguyên dưới thời vua nào?
Nguyễn Hiền đỗ trạng nguyên tại kỳ thi năm 1247 dưới thời vua Trần Thái Tông, vị vua đầu tiên của triều Trần, trị vì từ năm 1225-1258. |
Câu 5. Nguyễn Hiền đỗ trạng nguyên nhờ làm xuất sắc bài thi có nội dung?
Theo sách Những trạng nguyên đặc biệt trong lịch sử Việt Nam, Nguyễn Hiền đỗ trạng với bài thi “áp tử từ kê mẫu du hồ phú”. Bài phú nói về con vịt từ giã mẹ gà đi chơi hồ. Bài thi xuất sắc, vua đọc xong đã phê vào 2 chữ Thưởng Tứ vào cho đỗ trạng nguyên. |
Câu 6. Khi dùng đất nặn voi, Nguyễn Hiền đã dùng con vật nào để làm chân?
Trong một lần chơi cùng đám bạn, Nguyễn Hiền dùng đất nặn ra con voi, sau đó ông lấy con cua làm chân voi, con đỉa làm vòi, nhờ đó mà con voi có thể di chuyển được. |
Câu 7. Ngay sau khi đỗ trạng nguyên, Nguyễn Hiền được triều đình bổ dụng làm chức quan gì?
Thi đỗ trạng nguyên nhưng vì còn quá nhỏ tuổi nên Nguyễn Hiền không được triều đình bổ dụng làm quan ngay mà lệnh cho về nhà học thêm 3 năm nữa rồi mới cho làm quan. |
Câu 8. Trạng nguyên Nguyễn Hiền giúp triều đình giải câu đố nào của Mông Cổ?
Theo sách Kho tàng các ông trạng Việt Nam, Nguyễn Hiền giúp triều Trần giải được bài toán xâu chỉ qua mình còn ốc bằng những câu thơ: Bắt con kiến càng cột chỉ ngang lưng / Bên thời lấy giấy mà bưng / Bên thời bôi mỡ kiến mừng kiến sang. Nhờ những câu thơ này, triều đình tránh được trận binh đao giới quân Mông Cổ. |
Câu 9. Khi ra làm quan, trạng nguyên Nguyễn Hiền được triều đình bổ dụng làm quan thượng thư của bộ nào?
Ba năm về quê sau khi đỗ trạng, Nguyễn Hiền được triều Trần bổ dụng giữ chức thượng thư bộ Công - đứng đầu ngành xây dựng. Với chức vụ này, ông đã có nhiều đóng góp cho dân tộc. Ông cho đắp đê quai vạc sông Hồng, phát triển sản xuất mùa màng thắng lợi, cho mở mang võ đường để rèn quân luyện sĩ. |
Câu 10. Nguyên nhân dẫn tới cái chết của trạng nguyên Nguyễn Hiền khi mới 21 tuổi?
Nguyễn Hiền là nhân tài hiếm có nhưng tiếc là ông lại đoản mệnh. Năm 1255 (có tài liệu ghi là 1256), ông lâm bệnh nặng, qua đời khi mới chỉ 21 tuổi. Nhà vua thương tiếc truy phong ông là "Đại vương thành hoàng" và tôn làm thần ở 32 nơi. |