"Không bỏ hết trứng vào một giỏ" là một nguyên tắc khá phổ biến của những nhà đầu tư. Bằng cách để vốn vào nhiều loại hình đầu tư khác nhau, chúng ta có thể dàn trải rủi ro và tránh bị động khi có biến cố tài chính.
Điều này giống với việc bạn lập kế hoạch kinh doanh. Giả sử nơi bạn sống có nắng mưa thất thường, thì bạn có thể vừa bán áo mưa, vừa bán nước giải khát. Dù thời tiết như thế nào, bạn đều có đồng ra đồng vô, giảm tình huống khó xoay xở.
Tương tự, khi đầu tư, trong danh mục của bạn có thể có loại cổ phiếu tập trung vào cổ tức, có loại rủi ro cao hơn nhưng tăng trưởng nhanh, đem lại lợi nhuận hấp dẫn.
Vậy, vì sao cách phân bổ tiền này hiệu quả?
Bạn được gì khi đa dạng hóa đầu tư?
3 lợi ích của việc đa dạng hóa đầu tư (diversification) gồm:
Giảm thiểu rủi ro cho toàn bộ danh mục
Tuy không hoàn toàn xóa bỏ mọi rủi ro, việc chia đều vốn vào những khoản đầu tư có tỷ suất sinh lời cao (rủi ro cao) và khoản có tỷ suất sinh lời thấp (rủi ro thấp) giúp cân bằng, đảm bảo hoạt động ổn định cho nhà đầu tư.
Ví dụ bạn chỉ nắm một tài sản đầu tư trong tay, nếu chẳng may tài sản đó giảm giá, bạn có thể thua lỗ hoặc mất tất cả.
Nhưng, nếu trong danh mục của bạn chia đều tỷ lệ cho các loại khác nhau, thì khi có tài sản mất giá, tài sản lên giá sẽ bù trừ và cả danh mục ít bị ảnh hưởng hơn.
Bảo toàn vốn khi chu kỳ thị trường đổi chiều
Khi kinh tế đang phát triển tốt, cổ phiếu thường có chiều hướng lợi nhuận khả quan hơn trái phiếu. Ngược lại, trái phiếu thường có lợi thế hơn.
Tùy thời điểm, mỗi kênh đầu tư sẽ có ưu, nhược điểm nhất định, và việc đa dạng khoản đầu tư có thể giảm tổn hại đến lợi nhuận khi thay đổi xảy ra.
Mặt khác, không ai có thể dự đoán thị trường sẽ diễn biến như thế nào. Diversification sẽ hạn chế mức biến động và hậu quả của các quyết định sai lầm.
Lợi nhuận từ nhiều kênh
Tiềm năng của những tài sản khác nhau cũng cho bạn cơ hội nhận lợi nhuận khác nhau trong cùng một danh mục, đồng thời đầu tư vào những kênh cá nhân khó có thể tự tiếp cận (đầu tư vào quỹ).
Đó là lý do các quỹ đại chúng ưa chuộng diversification, đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu và một số kênh khác thay vì chỉ chọn một. Ngoài việc tăng giá, cổ phiếu còn đem lại cổ tức, trái phiếu mang lợi tức.
Làm sao để "chia trứng vào nhiều giỏ"?
Một trong những cách đơn giản nhất để áp dụng đa dạng hóa đầu tư là góp vốn vào quỹ mở, quỹ đóng hay ETF. Các chuyên gia quản lý quỹ sẽ giúp bạn phân bổ vốn vào các chứng khoán và danh mục, từ đó phân tán rủi ro, đảm bảo lợi nhuận không bất ngờ trồi sụt.
Còn khi đầu tư trực tiếp, bạn có thể chủ động đưa vào danh mục của mình nhiều loại tài sản, ngoài chứng khoán còn có vàng, tiền tệ, bất động sản,...
Tuy vậy, đầu tư quá nhiều kênh không phải lúc nào cũng tốt.
Một số người vì muốn thử sức hay kiểm soát rủi ro mà đầu tư vào nhiều mục, mỗi kênh một ít như trái phiếu, cổ phiếu, bất động sản, crypto, tiết kiệm ngân hàng, bảo hiểm.
Điều này không sai, nhưng nếu bạn không có đủ kiến thức và thời gian theo dõi tất cả, có thể bạn khó đạt được hiệu quả cao nhất. Đó là chưa kể đến việc chi phí từng kênh có thể lấn vào tỷ suất sinh lời.
"Less is more" nghĩa là sống đơn giản mà tận hưởng nhiều. Đầu tư cũng thế. Phương châm của tôi là chỉ tập trung vào một số kênh, tài sản và quản lý sao cho tối ưu. Hiện, danh mục của tôi chỉ có 2-3 loại tài sản. Tùy giai đoạn cuộc đời và mức độ an toàn tôi đặt ra mà chúng sẽ còn thay đổi theo thời gian.