Ba điều phụ huynh nên khuyên con khi chọn ngành

Ba tiêu chí dưới đây sẽ giúp phụ huynh có lựa chọn hợp lý trước “ma trận” ngành học.

Tránh chọn ngành theo tâm lý đám đông

Phần lớn phụ huynh chọn lựa ngành cho con theo các tiêu chí như dễ kiếm việc làm, mức lương cao, hay đơn giản ngành đó được nhiều du học sinh chọn nhất, thay vì dựa trên sự yêu thích và năng lực của con mình.

Chị Thúy Anh (quận 3, TP HCM), phụ huynh có con du học ngành truyền thông tại Australia: “Con tôi mất 2 năm loay hoay với ngành tài chính vì lựa chọn theo nhóm bạn thân cùng du học. Do không có đam mê với các con số, việc học của con đã bị gián đoạn nửa chừng. Cuối cùng, con tôi phải bắt đầu lại với đam mê về truyền thông đa phương tiện. Nhờ chọn ngành học đúng thế mạnh và sở thích nên con tôi không chỉ đạt kết quả học tập tốt mà còn xin được một vị trí thực tập trong công ty truyền thông tại Australia”.

Tìm hiểu những ngành thiếu nhân lực trong tương lai

Ngoài việc chọn ngành dựa trên sở thích và thế mạnh của con, các phụ huynh cũng cần tìm hiểu nhu cầu thị trường lao động tương lai trong nước hoặc tại quốc gia đó.

Việc chọn ngành đúng sở thích và nhu cầu của thị trường lao động sẽ giúp du học sinh có cơ hội phát triển nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp.

Đối với thị trường trong nước, nhóm ngành kinh tế như tài chính, kế toán, ngân hàng… tuy tỷ lệ nhu cầu tuyển dụng vẫn ở mức cao nhất (30% trong cơ cấu tuyển dụng) nhưng tình trạng cung vượt cầu vẫn rất lớn. Cụ thể, ngành kế toán - kiểm toán, tại TP HCM, cung chiếm 16,56 % - cầu chỉ cần 3,3%; trong khi đó, tại Hà Nội, cung vượt cầu đến 11,8 lần (số liệu từ Bộ LĐTB&XH và Trung tâm dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TP HCM).

Thay vào đó, những nhóm ngành có nhu cầu tuyển dụng cao nhất hiện nay tại trang tuyển dụng CareerBuilder là kinh doanh/bán hàng, CNTT/phần mềm, tiếp thị/marketing, điện/điện tử/điện lạnh, cơ khí/ôtô/tự động hóa… Theo thống kê của mạng việc làm và tuyển dụng CareerBuilder, nguồn cung lao động hiện nay chỉ đáp ứng được ở ngành bán hàng/kinh doanh và tiếp thị/marketing, các nhóm ngành còn lại ở tình trạng thiếu hụt đáng báo động. Riêng ngành CNTT/phần mềm, các thống kê cho thấy số lượng công việc ngành này tại Việt Nam tăng trung bình 47%/năm nhưng số lượng nhân sự chỉ tăng 8%/năm. Nếu vẫn giữ mức tăng trưởng nhân sự như vậy cho đến 2020, Việt Nam sẽ thiếu hụt khoảng 78.000 kỹ sư công nghệ/năm.

Với năng lực giỏi, các du học sinh khi tốt nghiệp không chỉ tìm được công việc đúng ngành mà còn có mức lương cao. Theo báo cáo của Adecco Việt Nam 2016, cấp quản lý của các bộ phận nhân sự (7-12 năm kinh nghiệm) có mức lương 60-110 triệu đồng/tháng, giám đốc phụ trách khách hàng, giám đốc sáng tạo của các công ty, tập đoàn về truyền thông quảng cáo (4-7 năm kinh nghiệm) có mức lương dao động 46-80 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, vị trí quản lý ngành marketing (5-10 năm kinh nghiệm) có mức lương dao động 35-120 triệu đồng/tháng.

Chọn ngành là điểm mạnh đào tạo của quốc gia du học

Việc chọn ngành học cũng nên tận dụng thế mạnh đào tạo của từng nước. Đơn cử như Mỹ và Australia là hai quốc gia phát triển mạnh về kinh tế tài chính. Khi tham gia các ngành học này, du học sinh có cơ hội học tập với những giảng viên là các CEO nổi tiếng. Môi trường học tập tại hai nước này cũng năng động, có cạnh tranh cao sẽ giúp học sinh nâng cao việc tư duy phản biện sắc sảo và nhạy bén khi tiếp cận thị trường. Trong khi đó, y khoa lại là thế mạnh của Vương quốc Anh, đất nước phát minh ra máy chụp CT, điện tâm đồ (ECG) cũng như đào tạo nhiều nhân tài trong nghiên cứu y học, các nhà khoa học và cả chủ nhân của giải Nobel uy tín.

Bà Nguyễn Đoan Thục, đại diện Trung tâm tư vấn du học ILA chia sẻ: “Là người định hướng, tư vấn các em trong việc chọn ngành khi đi du học, phụ huynh nên xem xét nhiều khía cạnh từ sở thích, năng lực của con, nhu cầu thị trường lao động cũng như thế mạnh đào tạo của từng quốc gia. Nhờ đó, các em không chỉ phát huy được hết năng lực trong quá trình học mà còn dễ dàng phát triển sự nghiệp tương lai”.