Xét nghiệm có vai trò rất quan trọng trong phòng, chống dịch Covid-19, xác định các ca dương tính, từ đó giúp khoanh vùng, dập dịch, truy vết, chiến lược dự phòng, quản lý phù hợp, hiệu quả. Tại các ổ dịch nghiêm trọng, số ca mắc Covid-19 lớn như Bắc Giang, công việc này càng phải triển khai nhanh chóng, gấp rút.
Hàng chục nghìn mẫu xét nghiệm một ngày cần sàng lọc
Theo tiến sĩ, bác sĩ Dương Thị Hiển, Trưởng khoa Xét nghiệm, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Bắc Giang, 2 đơn vị có khả năng xét nghiệm sàng lọc rRT-PCR khẳng định Covid-19 là CDC và Bệnh viện Đa khoa tỉnh.
Tuy nhiên, số lượng nhân sự và cơ sở trang thiết bị có công suất thấp. CDC Bắc Giang có thể đảm nhận 1.500 mẫu đơn/ngày. Nếu xét nghiệm gộp, số mẫu thực hiện được là 7.500 mẫu/ngày. Con số này tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang là 500 mẫu đơn/ngày và 2.500 mẫu gộp/ngày.
Hiện tại, số giám sát trung bình hàng ngày của Bắc Giang rất lớn. Ngày 21/5, mẫu sàng lọc ở Việt Yên lên tới 45.000, ngoài ra, các trường hợp thuộc thành viên ban chỉ đạo phòng chống dịch, người phục vụ công tác bầu cử khoảng 25.000. Tổng số lên tới 70.000 mẫu nên Bắc Giang cần sự hỗ trợ từ các đơn vị khác.
 |
| Số ca mắc Covid-19 tăng vọt từng ngày, lượng người cần lấy mẫu xét nghiệm cũng tăng theo khiến công tác sàng lọc tại Bắc Giang gặp nhiều khó khăn, áp lực. Ảnh: Phạm Thắng. |
Bộ Y tế đã kịp thời nắm bắt tình hình và tích cực hỗ trợ cho Bắc Giang rất nhiều trong khâu xét nghiệm. Bộ yêu cầu thành lập các tiểu ban, trong đó có tiểu ban Xét nghiệm do Giáo sư, tiến sĩ Lê Thị Quỳnh Mai, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (Hà Nội) phụ trách.
Nhờ sự chỉ đạo của Bộ Y tế, 8 đơn vị đang hỗ trợ công tác xét nghiệm cho Bắc Giang. Đó là Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Trường Đại học Y tế Công cộng, Trường Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Học viện Quân Y 103, Trung Tâm Nhiệt đới Việt - Nga.
Đặc biệt, Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga điều một xe xét nghiệm lưu động hiện đại, hỗ trợ 3 cơ sở của CDC Bắc Giang. Ngoài ra, các CDC Quảng Ninh, CDC Hải Phòng cũng chia lửa thêm cho Bắc Giang trong giai đoạn đầu của đợt dịch.
Đặc thù của phòng xét nghiệm Realtime PCR là sau 2-3 lô mẫu sàng lọc, máy phải tạm dừng để khử nhiễm, nhằm đảm bảo chất lượng kết quả. Vì vậy, theo tiến sĩ Hiển, nếu không có sự hỗ trợ của nhiều đơn vị như trên, công tác xét nghiệm của Bắc Giang sẽ bị gián đoạn. Hiện tại, mỗi ngày, năng lực đáp ứng xét nghiệm của CDC Bắc Giang và các cơ sở tuyến trung ương hỗ trợ là khoảng 35.000 mẫu/ngày.
 |
| Nhân viên CDC Bắc Giang làm việc xuyên ngày đêm để chạy kịp số lượng cần kiểm tra. Ảnh: Hoàng Dương. |
Giải bài toán thiếu nhân lực bằng số hóa
Theo bà Hiển, từ khi có Bộ phận thường trực hỗ trợ của Bộ Y tế, công tác xét nghiệm ở Bắc Giang khác rất nhiều. Tỉnh nhận được ý kiến kịp thời với Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch địa phương; Bộ phận thường trực cũng đề nghị sắp xếp lại, cập nhật các thông tin từ thực địa để có căn cứ đưa ra những lựa chọn ưu tiên, can thiệp kịp thời.
Tuy nhiên, hiện tại, CDC Bắc Giang vẫn phải đối mặt bài toán thiếu nhân lực. Bà Hiển chia sẻ đội làm xét nghiệm gần như có rất ít thời gian để ngủ tính từ đầu đợt dịch đến giờ. Tuy nhiên, hàng ngày, số lượng mẫu đưa về ồ ạt, CDC phải tập trung phân loại rồi lại điều chuyển đến các cơ sở khác.
Hiện tại, quy trình lấy mẫu ở các địa phương đều dựa vào các bản viết tay, rồi gửi qua ảnh chụp hoặc email. Vì vậy, CDC Bắc Giang đã phải dành một phòng lớn cho hàng chục tình nguyện viên ngồi mã hóa lần nữa những số liệu trên lên máy tính, gửi bản mềm cho các cơ sở.
Việc này rất tốn thời gian, chưa kể, nhiều ảnh mất nét, mất thông số… “Nói chung, nhiệm vụ vô cùng vất vả”, đại diện CDC Bắc Giang nói.
Nhờ Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cử cán bộ rà soát, trao đổi, CDC Bắc Giang đưa ra được biểu mẫu số hóa ngay từ đầu trong việc lấy mẫu xét nghiệm. Từ bố trí khu lấy mẫu, đưa biểu mẫu nhập danh sách, các công đoạn đều được cải tiến và triển khai rất nhanh, tránh sai sót, dễ thực hiện trên bảng tính. Đặc biệt, quy trình này thống nhất cho tất cả tỉnh.
 |
| Mỗi ngày, nhờ sự chi viện từ nhiều bên, Bắc Giang sàng lọc được 35.000 mẫu xét nghiệm. Ảnh: Phạm Thắng. |
Bà Hiển nhận định: “Có thể coi đây như ứng dụng giúp các đội lấy mẫu và cả tiếp nhận xử lý nhanh hơn, nhàn hơn, chính xác hơn”. Chiều 22/5, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã hướng dẫn trực tuyến cho tất cả huyện, thành phố Bắc Giang quy trình này. Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch của tỉnh sẽ áp dụng trên toàn địa phương từ ngày 24/5.
“Tôi cho rằng nhờ tất cả sự phối hợp và kinh nghiệm của các chuyên gia trong Bộ phận hỗ trợ đặc biệt Bộ Y tế và những đơn vị xét nghiệm, công tác xét nghiệm của tỉnh Bắc Giang có thể đáp ứng được yêu cầu cấp bách thời điểm này”, bà Hiển nói thêm.
Trong vòng 10 ngày qua, Bắc Giang luôn là tỉnh có số ca mắc Covid-19 cao nhất cả nước. Tính đến sáng 23/5, tỉnh đã ghi nhận 812 bệnh nhân Covid-19 trong đợt bùng phát này.
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang, sau khi có sự hỗ trợ của các bộ, ngành và địa phương, Bắc Giang đã cơ bản giải quyết được bài toán về thiếu mẫu sinh phẩm xét nghiệm. Tuy nhiên, tỉnh còn đối mặt với khó khăn về thiếu nhân lực lấy mẫu xét nghiệm và đội ngũ y bác sĩ có kinh nghiệm điều trị Covid-19.
"Các chuyên gia đang thiết lập bệnh viện dã chiến 620 giường và nếu đưa vào vận hành, chúng tôi cũng phải cần đến hàng trăm bác sĩ và kỹ thuật viên. Do đó, Bắc Giang còn phải nhờ Bộ Y tế cũng như các ngành công an, quân đội chi viện các lực lượng này", ông Dương cho biết.
Dịch Covid-19
Phát hiện mới về hậu quả của Covid-19
Nghiên cứu mới cho thấy Covid-19 gây hại cho hệ vi sinh vật đường ruột, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như đầy hơi và trào ngược axit.
Covid-19 vẫn gây chết người nhưng đã thay đổi về nhân khẩu học
Bang California, Mỹ, đang có sự thay đổi về nhân khẩu học trong số ca tử vong. Theo các chuyên gia, xu hướng này tương tự với toàn nước Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới.
Phát hiện virus bí ẩn giống SARS-CoV-2 ở Nga
Với protein gai có thể dễ dàng bám vào tế bào người như nCoV, loại virus này khiến các nhà khoa học lo lắng. Đặc biệt, vaccine và kháng thể Covid-19 không có tác dụng với nó.
Đại dịch mới ở những người khỏi Covid-19
Nghiên cứu mới cho thấy ngay cả người nhiễm nCoV nhẹ cũng có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ cao hơn. Điều này dấy lên mối lo về đại dịch bệnh tim mạch ở những người khỏi Covid-19.
Triệu chứng nhiễm biến chủng BA.5
Về cơ bản, người nhiễm BA.5 sẽ có các triệu chứng như những chủng Covid-19 trước đó. Song, tần suất gặp phải của từng triệu chứng lại khác nhau.
