Mới đây, một bệnh nhân sinh năm 1926 (huyện Hiệp Hoà, tỉnh Bắc Giang) được đưa đến bệnh viện Mắt trung ương trong tình trạng mắt mờ bất thường. Tại đây, sau khi khám sơ bộ, các bác sĩ phát hiện thấy có nhiều con giòi ký sinh trong mắt bệnh nhân nên đã chuyển ông đến Viện sốt rét, ký sinh trùng, côn trùng trung ương.
Tại phòng khám chuyên khoa của viện, các bác sĩ đã vô cùng kinh hãi khi phát hiện thấy rất nhiều giòi lúc nhúc trong mắt bệnh nhân.
 |
| Giòi ký sinh trong mắt bệnh nhân - Ảnh: Bác sĩ cung cấp. |
Vì tổn thương do giòi gây ra quá nặng, cần phải phẫu thuật và điều trị mắt, nên ngay sau đó, bệnh nhân được chuyển trở lại bệnh viện Mắt trung ương.
Tại đây, bệnh nhân được các bác sĩ thực hiện tiểu phẫu gắp bỏ toàn bộ giòi trong ổ mắt phải. 4 ngày sau, ông tiếp tục phải mổ khoét bỏ toàn bộ mắt phải, dùng thuốc kháng sinh, giảm nề. Sau một tuần, vết thương ổn định, bệnh nhân đã được ra viện.
PGS.TS Nguyễn Văn Châu,Viện sốt rét ký sinh trùng côn trùng trung ương cho biết những con giòi lấy từ mắt bệnh nhân đều đã ở tuổi 3, nên chỉ sau 4 ngày nuôi đã hoá nhộng và 3 ngày tiếp theo nở ra con trưởng thành.
Loài côn trùng này được các chuyên gia về ruồi xác định là nhặng xanh má vàng ký sinh, có tên khoa học là Chrysomyia bezziana Willeneuve, 1914; thuộc phân họ Chrysomyiinae, họ nhặng Calliphoridae.
Loài nhặng này phân bố ở châu Á, Phi, Đại Dương, nhưng chủ yếu ở khu vực Đông Nam Á. Ở Việt Nam, côn trùng này đã được tìm thấy vào năm 1940, phân bố rộng ở khắp nơi nhưng với số lượng cá thể không lớn và thuộc nhóm gần gia súc (trâu, bò). Ấu trùng này có lối sống ký sinh bắt buộc trên các mô lành của động vật để phát triển.
 |
| Nhộng xanh má vàng Chrysomyia bezziana vỏ kén và con trưởng thành - Ảnh: Bác sĩ cung cấp. |
PGS.TS Châu cho biết, trên thế giới đã ghi nhận nhiều trường hợp ấu trùng Chrysomyia bezziana xâm nhiễm vào mũi, tai, mắt, vòm miệng, đường niệu đạo của người. Đặc biệt khi các bộ phận này bị viêm nhiễm sẽ càng thu hút ruồi cái tới đẻ trứng. Tại đây, trứng nở ra giòi chỉ sau vài giờ.
Giòi ruồi ký sinh ở mũi và có thể tiến vào xoang mặt hoặc xuống phế quản; ký sinh ở tai và có thể di chuyển tới não; ký sinh trong ổ mắt và ở vòm miệng có thể tiến vào xoang mặt; ở bộ phận sinh dục hoặc tiến sâu theo niệu đạo.
Ở nước ta, loài nhặng Chrysomyia bezziana đã được coi là một đối tượng có vai trò thú y, vì đã phát hiện được giòi ký sinh trên trâu, bò, nhưng chưa có công trình khoa học chính thức nào về hiện tượng này ở người. Như vậy, có thể coi đây là phát hiện đầu tiên về bệnh giòi ruồi (Myiasis) ở người tại Việt Nam, xác định chính xác địa phương cũng như vị trí ký sinh trên cơ thể.
Để phòng tránh nguy cơ này, bác sĩ Châu khuyến cáo, nhiễm giòi thường xảy ra ở những người khả năng tự phòng vệ yếu như trẻ em, người già, ốm yếu, sống những nơi có phân bố loài nhặng này.
"Vì vậy, các gia đình cần chăm sóc chu đáo người già yếu, trẻ em, người bệnh, đặc biệt ở những nơi gần gũi với khu vực chăn nuôi đại gia súc (trâu, bò, ngựa). Khi bị bệnh nhiễm dòi cần đến cơ sở y tế khám và điều trị kịp thời", ông Châu tư vấn.
