Ở miền Bắc, mùa mưa bão thường rơi vào tháng 6-10 hàng năm, cao điểm tập trung trong khoảng tháng 7-9.
Tuy nhiên, sức hút du lịch các tỉnh vùng núi phía Bắc như Tuyên Quang, Lào Cai, Sơn La, Lai Châu, Cao Bằng, Yên Bái không hề giảm nhiệt. Cuối tuần, một số cung đường và homestay ở Sa Pa, Mù Cang Chải, Bắc Hà, Mộc Châu, Ba Bể, Non nước Cao Bằng… vẫn ghi nhận lượng khách ổn định, đặc biệt là nhóm du lịch trải nghiệm.
Dưới đây là hướng dẫn tổng hợp (trước - trong - sau chuyến đi) dựa trên khuyến cáo của cơ quan trong nước và tổ chức quốc tế uy tín.
Chuẩn bị trước chuyến đi
Thời tiết
Trước chuyến đi, du khách nên theo dõi liên tục các bản tin dự báo và cảnh báo chính thức về mưa lớn, lũ quét, sạt lở từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia/Cục Khí tượng Thủy văn. Các kênh này thường có bản đồ và cảnh báo theo giờ/khu vực, giúp bạn biết lúc nào nên lùi lịch, đổi tuyến hoặc tạm hoãn chuyến đi.
Song song, cập nhật thông báo của ngành du lịch trên trang thông tin điện tử của Cục Du lịch Quốc gia và từ Sở Du lịch/Sở VHTTDL nơi bạn sắp đến.
Khi cơ quan quản lý khuyến cáo dừng tham quan hoặc hạn chế di chuyển ở khu vực nguy cơ cao, hãy chủ động hoãn/hủy theo đúng hướng dẫn để đảm bảo an toàn.
Lộ trình
Về lộ trình, ưu tiên các tuyến tránh an toàn và tránh những cung đèo dốc đang khắc phục sạt lở. Trước giờ khởi hành 24-48 giờ, liên hệ nhà xe/điểm lưu trú để hỏi kỹ tình trạng đường sá, điểm tạm dừng an toàn, khu vực có biển cảnh báo và phương án ứng phó nếu thời tiết xấu lên.
Đồ khẩn cấp
Chuẩn bị một “go-bag” (túi khẩn cấp với nhu yếu phẩm tối thiểu) gọn nhẹ như: đèn pin, pin sạc dự phòng, áo mưa liền trùm, bộ sơ cứu, thuốc men cá nhân, giấy tờ cần thiết, đồ ăn nhẹ và nước đóng chai. Danh mục này bám sát các khuyến nghị sẵn sàng ứng phó thiên tai của USGS/Ready.gov (Trung tâm khoa học hiểm họa & hướng dẫn ứng phó khẩn cấp Mỹ).
Nước uống, thực phẩm
Về vệ sinh - an toàn nước và thực phẩm, mưa lũ có thể làm ô nhiễm nguồn nước. Du khách nên dùng nước đóng chai, nước đã đun sôi hoặc đã xử lý; thận trọng với đá và các thực phẩm không rõ nguồn gốc, đặc biệt là đồ tươi sống.
Trong hành trình: Quy tắc “an toàn trên hết”
Tuân thủ hướng dẫn của chính quyền
Trong mọi tình huống, tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn của chính quyền và ban quản lý điểm đến. Không đi vào khu vực bị phong tỏa, không cắm trại gần suối khe, chân taluy dương hoặc những sườn dốc có dấu hiệu mất ổn định. Nhiều địa phương đã yêu cầu tạm dừng đưa khách tới vùng đang mưa bão hoặc có nguy cơ cao, theo chỉ đạo của Cục Du lịch Quốc gia.
Quan sát dấu hiệu nguy hiểm
Luôn quan sát dấu hiệu sạt lở: tiếng cây gãy, đá lăn, mặt đất/tường kè nứt, nước suối bỗng đổi màu đục và chảy xiết. Nếu thấy bất thường, rời khu vực ngay và báo lực lượng chức năng. Những dấu hiệu sớm này thường quyết định thời điểm “rút lui an toàn”.
Gặp lũ bất chợt, ghi nhớ quy tắc “Turn Around, Don’t Drown” (không đi bộ, không bơi, không lái xe qua dòng nước chảy xiết; hãy quay đầu và tìm chỗ cao, an toàn). Chỉ vài chục centimet nước cũng đủ làm mất lái hoặc cuốn trôi người và phương tiện.
Giữ liên lạc liên tục
Giữ liên lạc liên tục: sạc đầy pin dự phòng, bật định vị khi vào vùng núi, cập nhật thời tiết theo giờ. Nhóm đi trekking nên thống nhất điểm tập kết an toàn, khoảng thời gian điểm danh và phân công người dẫn - chốt hậu để không ai bị tụt lại.
Giữ sức khỏe
Về vệ sinh cá nhân trong bối cảnh mưa ngập, hạn chế tiếp xúc nước bẩn; nếu có vết thương hở, băng kín trước khi di chuyển. Trước khi ăn/uống, rửa tay bằng xà phòng hoặc dùng dung dịch sát khuẩn có ít nhất 60% cồn theo khuyến cáo của CDC.
Kết thúc hành trình: Kiểm tra sức khỏe và an toàn thực phẩm
Thực phẩm
Tốt nhất dùng nước đóng chai chưa hề chạm nước lũ. Nếu không có, hãy đun sôi nước 1 phút (ở vùng cao trên 2.000 m đun 3 phút), để nguội rồi mới dùng.
Về đồ ăn trong tủ lạnh/tủ đông khi mất điện: không mở tủ thường xuyên, để giữ lạnh. Thực phẩm trong tủ lạnh an toàn khoảng 4 giờ, tủ đông khoảng 48 giờ. Bất cứ món nào trên 4°C (40°F) quá 4 giờ hoặc dính nước lũ nên bỏ đi.
Dọn dẹp
Khi dọn dẹp sau ngập, hãy làm theo 3 bước: rửa bề mặt bằng xà phòng và nước sạch - tráng - khử trùng bằng dung dịch chlorine/thuốc tẩy theo đúng hướng dẫn (không trộn với hóa chất khác, mở cửa cho thoáng khí). Ưu tiên xử lý rác, bùn đúng quy định để tránh mầm bệnh.
Sức khỏe
Về sức khỏe, nếu du khách đã tiếp xúc nước lũ, hãy theo dõi vài ngày sau: sốt, tiêu chảy, nhiễm trùng da cần đi khám sớm. Nếu có vết thương sâu/bị vật nhọn đâm, nên gặp nhân viên y tế để được đánh giá mũi tiêm uốn ván.
Châu Âu có diện tích nhỏ thứ hai thế giới nhưng sở hữu nền văn hóa đa dạng, có lịch sử phát triển lâu đời. Tri thức - Znews giới thiệu tới bạn đọc những trang sách về lục địa già.
