![]() |
Trẻ 4-5 tuổi gặp vấn đề giao tiếp được dạy cách bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc bằng lời nói. Ảnh: Sophia Evans. |
Một ngày học như thường lệ ở trường Tiểu học Rushey Green (London, Anh), những đứa trẻ 4-5 tuổi ngồi thành vòng tròn trên thảm, say sưa học bài với các tấm thẻ in hình ảnh. Các em cũng được thực hành những việc nên làm vào buổi sáng mỗi khi thức dậy thông qua việc xem tranh và mô tả điều xảy ra.
Khi giáo viên chỉ vào bức tranh mô tả một người đang mặc quần áo và hỏi học sinh "Cậu ấy đang làm gì", một bé trai rạng rỡ trả lời "Cậu ấy đang gãi nách ạ".
Một điều ít ai biết là đứa trẻ trong lớp học này đều không thể nói chuyện bình thường, nên các em được dạy cách sử dụng ngôn ngữ và giao tiếp rõ ràng hơn, từ đó phòng tránh nguy cơ vướng vào bạo lực và lao lý.
Trẻ chậm nói dễ vướng vào bạo lực
Theo The Guardian, những nội dung này nằm trong dự án của tổ chức giảm thiểu bạo lực do thị trưởng London tài trợ - được thành lập để giải quyết tình trạng thanh, thiếu niên sa vào bạo lực và tử vong vì các cuộc ẩu đả.
Tại Anh, nghiên cứu của Royal College of Speech and Language Therapists cho thấy vấn đề giao tiếp của trẻ ảnh hưởng rất nhiều đến nguy cơ bạo lực, phạm tội sau này. Cụ thể, 2/3 trẻ ở Anh gặp vấn đề về ngôn ngữ, giao tiếp có nguy cơ bị đuổi học.
Tình trạng này cũng phổ biến ở nhiều quốc gia khác. Theo đó, các vấn đề liên quan ngôn ngữ ở nhiều người cũng có liên quan nguy cơ phạm tội, vào tù sau này.
Bà Lib Peck, Giám đốc của tổ chức giảm thiểu bạo lực, nói rằng việc giúp trẻ 4 tuổi giao tiếp là điều hiển nhiên. Bà tin rằng trẻ được giáo dục ở trường học an toàn hơn và sự can thiệp ngay từ đầu sẽ hợp lý và mang lại hiệu quả tốt.
Hiện, trường Tiểu học Rushey Green là một trong 70 cơ sở giáo dục nhận được nguồn tài trợ thí điểm để đào tạo giáo viên và nhận nguồn lực hỗ trợ trẻ chậm nói.
Chia sẻ về những đứa trẻ chậm nói đang theo học tại trường, bà Lisa Williams, Hiệu trưởng trường Tiểu học Rushey Green, cho biết các em gặp vấn đề về giao tiếp do các em không được hình thành thói quen trò chuyện khi ở nhà.
"Nhiều phụ huynh ở trường tôi làm 2-3 công việc cùng lúc. Họ làm việc vào ban ngày rồi đến tối lại nhận thêm việc dọn dẹp. Sự bận rộn đó khiến họ không thể kể chuyện, trò chuyện hay tắm rửa cùng con. Việc tắm cũng bất khả thi vì một số gia đình không đủ tiền mua nước nóng", nữ hiệu trưởng chia sẻ.
Ở Rushey Green, hơn một nửa số trẻ gặp khó khăn về vấn đề giao tiếp khi mới đi học. Nhiều em thậm chí không thể nói cho giáo viên biết các em cảm thấy như thế nào.
Nếu một đứa trẻ không thể bày tỏ cảm xúc thông qua lời nói, các em sẽ gặp khó khăn khi ở lớp, không chỉ trong việc theo kịp bài học mà cả trong việc kết bạn, chia sẻ hoặc thương lượng với bạn bè.
"Là cha mẹ, bạn có thể hiểu ngôn ngữ cơ thể của con, nhưng một đứa trẻ khác thì không thể làm vậy", bà Williams nói, đồng thời nhấn mạnh rằng ngay từ nhỏ, trẻ cần được học cách thể hiện mong muốn thông qua lời nói. Thay vì khóc hoặc tức giận, các con cũng cần học cách giải quyết vấn đề. Với những đứa trẻ chậm nói, tức giận là cách duy nhất để các em giải quyết mong muốn của bản thân.
![]() |
Hiệu trưởng Lisa Williams chia sẻ về những học sinh chậm nói đang theo học tại trường. Ảnh: Sophia Evans. |
Trẻ cần được nói chuyện nhiều hơn
Đó là lý do tổ chức giảm thiểu bạo lực quyết định tổ chức các lớp học dành cho trẻ. Kể từ khi thành lập vào năm 2019, đơn vị này ghi nhận tỷ lệ bạo lực giảm đáng kể.
Để giúp trẻ phòng tránh nguy cơ vướng vào lao lý, nhân sự của đơn vị - từ giáo viên, cảnh sát, chuyên gia y tế đến thanh, thiếu niên - đều chung tay thực hiện các hoạt động. Hiện, khoảng 90% quận ở London hợp tác với tổ chức này, cam kết hạn chế đình chỉ học để đảm bảo trẻ được giáo dục trong môi trường an toàn, lành mạnh.
Trong năm 20234, dữ liệu của tổ chức này cho thấy 98% trẻ đã thu hẹp khoảng cách giao tiếp với bạn bè sau khi tham gia lớp học đặc biệt, 60% em cũng đạt tiêu chuẩn về khả năng nghe hiểu và sử dụng từ vựng.
Bà Lily Bearfoot, giáo viên thực hiện dự án tại trường Tiểu học Rushey Green, cho biết một thành công khác mà họ nhận được chính là trẻ giảm hẳn tình trạng bạo lực mỗi khi thất vọng. Trước đây, mỗi khi không vừa ý, các em sẽ đấm, đá người khác. Nhưng hiện tại, trẻ thường nói ra, ví dụ như "Con không thích cô lấy bút của con.
"Tôi luôn nói với trẻ rằng tôi rất tự hào vì các em đã dùng lời nói để giải quyết vấn đề", cô giáo chia sẻ.
Học sinh của bà Bearfoot đều là "những đứa trẻ Covid-19" - được sinh ra trong thời kỳ đại dịch nên bị hạn chế trong việc tiếp xúc xã hội. Tuy nhiên, cô giáo và nhà trường khẳng định là không riêng dịch bệnh, những vấn đề khác cũng ảnh hưởng đến vấn đề giao tiếp ở trẻ, ví dụ như nghèo đói, bị cắt giảm dịch vụ công...
Các nhà trị liệu ngôn ngữ cho biết việc nói chuyện với trẻ sơ sinh hoặc trẻ mới biết đi là một trong những điều quan trọng nhất mà cha mẹ có thể làm để nâng cao khả năng ngôn ngữ của con. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều cha mẹ vẫn chưa làm việc này đủ nhiều vì họ cũng phải vật lộn với nhiều vấn đề chứ không phải lười biếng.
"Họ rất quan tâm đến con cái của mình, nhưng ưu tiên của họ là đáp ứng các nhu cầu cơ bản trong cuộc sống hàng ngày của con. Họ đang làm việc chăm chỉ chỉ để con có quần áo mặc, được ăn uống và được an toàn", bà Lisa Williams nói thêm.
Do trẻ không được giao tiếp nhiều khi ở nhà, trường của bà Williams quyết tâm cho trẻ nói nhiều hơn khi đến lớp. Họ luôn cố gắng mang lại cho trẻ nhiều trải nghiệm mới, từ học ở trường cho đến đi dã ngoại để mở rộng vốn từ vựng.
"Thống kê về tình hình phạm tội ở những người gặp vấn đề giao tiếp là có thật. Vì thế, cải thiện khả năng ngôn ngữ và trò chuyện chính là nền tảng để giải quyết những vấn đề này", nữ hiệu trưởng nhấn mạnh.
Mục Giáo dục giới thiệu đến bạn đọc những cuốn sách nuôi dạy trẻ trong thời đại 4.0.
Cuốn sách Nuôi con 4.0 - Làm thế nào để trẻ không bị nghiện thiết bị công nghệ? của TS Shimi Kang (nhà khoa học, tâm lý học, chuyên gia giáo dục, tác giả của nhiều tựa sách bán chạy) được đánh giá là hữu ích cho các phụ huynh có con em nghiện sử dụng thiết bị điện tử.
TS Shimi Kang đưa ra hàng loạt dẫn chứng và phân tích khoa học về cách thức tác động của thiết bị công nghệ đến bộ não đang trong giai đoạn phát triển của trẻ. Sau đó, bà chỉ ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe, hành vi và tính cách của trẻ.