Các triệu chứng về hô hấp hậu Covid-19 hay gặp là khó thở và ho kéo dài, đau ngực, huyết khối, thuyên tắc động mạch phổi, xơ phổi mô kẽ. Vậy đâu là biến chứng nghiêm trọng nhất?
PGS.TS Nguyễn Đình Tiến, Chủ nhiệm bộ môn Nội Hô hấp, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
Xơ phổi mô kẽ được coi là biến chứng nghiêm trọng nhất của hậu Covid-19. Cơ chế được giải thích là do CRP, IL-6 và LDH tăng cao hoạt hóa fibroblast gây xơ phổi. TGF-β: Cytokine quan trọng nhất trong giai đoạn phục hồi tổn thương nhu phổi sau viêm, là tác nhân gây xơ phổi.
TGF-β tăng làm giảm ACE-2 và tăng Angiotensin II làm tăng sinh fibroblast, chúng di chuyển vào nhu mô phổi, hình thành hóa thành myofibroblast, hoạt hóa và gây tích tụ ở gian bào ngoại bào.
Xơ phổi mô kẽ thường xảy ra nhiều ở những bệnh nhân thở máy, viêm phổi nặng, hút thuốc, nghiện rượu và khi điều trị oxy liều cao gây stress oxy hóa. Chấn thương do thở máy cũng làm tăng khả năng xơ phổi.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là xơ phổi vẫn có thể xảy ra ở những bệnh nhân Covid-19 nhẹ, điều trị ngoại trú, trẻ tuổi.
Biểu hiện lâm sàng là những bệnh nhân này khó thở thường xuyên, tăng khi gắng sức, phụ thuộc thở oxy, mệt mỏi, trên phim CT Scan ngực tổn thương xơ tiến triển ở mô kẽ kết hợp tổn thương kính mờ hai phổi. Ngoài ra, khi đo chức năng hô hấp, bệnh nhân có rối loạn thông khí hạn chế biểu hiện bằng giảm rõ rệt FVC và khả năng khuếch tán khí qua màng phế nang mao mạch phổi (đo Dlco giảm rõ), đo khí động mạch có giảm oxy rõ. Trường hợp nặng có biểu hiện suy hô hấp.
Khi bạn thấy có những biểu hiện trên sau khi mắc Covid-19, bạn nên tìm đến nhân viên y tế. Các bác sĩ sẽ xác định tình trạng bệnh và hướng dẫn điều trị triệu chứng và những chăm sóc sức khỏe cần thiết.
Tuy nhiên, bệnh nhân không quá hoang mang lo lắng nếu trẻ tuổi, không bệnh nền, điều trị ngoại trú. Bạn chỉ cần tái khám khi có triệu chứng hô hấp kéo dài. Đối với bệnh nhân lớn tuổi, có bệnh nền, mắc Covid-19 trung bình đến nặng nhưng không cần nhập viện thì nên tái khám 3 tuần kể từ ngày khởi phát. Bệnh nhân nặng, điều trị ở bệnh viện, phải tái khám trong vòng một tuần kể từ khi xuất viện, tối đa là 2-3 tuần.
