Bé gái (trú tại Hà Nội) được phát hiện u nguyên bào gan ác tính khi mới 11 tháng tuổi. Dù đã trải qua 6 đợt điều trị hóa chất và nút mạch, khối u của bệnh nhi vẫn phát triển nhanh.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Phạm Anh Hoa, Trưởng khoa Gan mật và tiến sĩ, bác sĩ Bùi Ngọc Lan, Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết ngay từ khi phát hiện, bệnh của cháu bé đã ở giai đoạn muộn. Khối u lớn lan tỏa, chiếm phần lớn thể tích gan, không có khả năng cắt bỏ vì còn quá ít thể tích gan lành.
Phương pháp điều trị hóa chất, nút mạch được các bác sĩ tiến hành với hy vọng khống chế sự phát triển khối u và tăng thể tích phần gan còn lại để có thể phẫu thuật loại bỏ chúng.
Tuy nhiên, hai phương án này không đạt hiệu quả tối ưu khi thể tích khối u gan không thuyên giảm sau điều trị. Ngoài ra, xét nghiệm alphafetoprotein - chất chỉ thị đánh giá tình trạng ác tính của khối u - tăng lên theo từng ngày, đe dọa các biến chứng bất lợi cho tính mạng của bệnh nhi.
Ngày 24/5, PGS.TS Trần Minh Điển, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương đã chỉ đạo, huy động các y bác sĩ của cơ sở y tế này và phối hợp với Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, quyết định ghép gan cho bệnh nhân. Người hiến tặng gan chính là mẹ của bé, 41 tuổi.
 |
| Các bác sĩ thực hiện ghép gan cho bệnh nhi 18 tháng tuổi. |
PGS.TS Phạm Duy Hiền, Phó giám đốc bệnh viện, Trưởng khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Nhi Trung ương, chia sẻ trở ngại lớn nhất mà các bác sĩ phải vượt qua là ghép gan cho trẻ trên nền bệnh lý ác tính, nhiều nguy cơ biến chứng và rủi ro rất cao. Vì vậy, việc tầm soát tổn thương xâm lấn sang các cơ quan khác là rất quan trọng trước khi tiến hành thay thế gan bằng mảnh ghép mới.
Các xét nghiệm tầm soát di căn trước phẫu thuật đã được tiến hành thận trọng, nhằm đưa ra phương án tốt nhất.
Tình trạng khối u quá lớn, chiếm toàn bộ thể tích gan, đặc biệt có một phần xâm lấn và chèn ép tĩnh mạch chủ. Ngoài ra, tình trạng bất đồng nhóm máu hệ ABO giữa người cho và người nhận cũng là khó khăn rất lớn về chuyên môn trong ca ghép.
Đại tá, tiến sĩ Lê Văn Thành, Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật Gan-Mật-Tụy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho hay: "Trước phẫu thuật, chúng tôi đánh giá bệnh nhi có khối u lớn, có khả năng xâm lấn vào tĩnh mạch chủ. Vì vậy, việc phẫu thuật sẽ gặp khó khăn, chúng tôi đưa ra phương án có thể phải thay cả đoạn tĩnh mạch chủ dưới cho bệnh nhi.
Trong mổ, nhờ việc phẫu tích chính xác và xử lý tốt các mạch máu, chúng tôi không phải sử dụng phương án thay thế đoạn tĩnh mạch chủ dưới. Với sự quan tâm, chỉ đạo và phối hợp chặt chẽ giữa 2 bệnh viện, tận dụng những kinh nghiệm trong ghép gan, gây mê hồi sức, tổ chức điều phối…, ca phẫu thuật được thực hiện thành công".
 |
| Bác sĩ kiểm tra nhóm máu trước khi truyền cho bệnh nhi. |
Để hạn chế phản ứng bất lợi về miễn dịch do bất đồng nhóm máu, các bác sĩ chuyên khoa đã phải sử dụng liệu pháp điều trị nội khoa trước ghép để bé có thể sẵn sàng nhận mảnh ghép từ mẹ. Các phương án dự phòng phản ứng thải loại sau ghép cũng được TS.BS Đặng Ánh Dương, Trưởng khoa Hồi sức ngoại khoa chuẩn bị sẵn sàng.
Mẹ của bệnh nhi được ra viện sau một tuần phẫu thuật. Hai tuần sau, gia đình được đón bé khỏe mạnh trở về trong vòng tay yêu thương.
Trước đó, ngày 21/1, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã ký hợp tác đào tạo, chuyển giao kỹ thuật ghép gan cho Bệnh viện Nhi Trung ương. Sau một thời gian hợp tác, đào tạo, chuyển giao, 2 bệnh viện đã tổ chức thực hiện thành công ca ghép này.
Đây là ca ghép gan đầu tiên cho trẻ bị ung thư gan được tiến hành tại Việt Nam. Sự kiện này mở ra hy vọng mới cho trẻ em không may mắc bệnh hiểm nghèo.
