Ca sởi đổ về TP.HCM tăng cao, Bộ Y tế đánh giá phân tuyến chưa tốt

Đoàn công tác Bộ Y tế đến kiểm tra Bệnh viện Nhi đồng 1. Ảnh: Nguyễn Thuận.

Ngày 28/3, Đoàn công tác của Bộ Y tế do Thứ trưởng Trần Văn Thuấn làm trưởng đoàn đã đến kiểm tra công tác thu dung, điều trị bệnh sởi tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM).

Báo cáo công tác phòng chống dịch bệnh sởi tại bệnh viện, bác sĩ chuyên khoa 2 Cao Minh Hiệp, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp cho biết số ca bệnh sởi tại bệnh viện gia tăng từ tháng 6/2024, đỉnh điểm là tuần 50 với gần 250 ca. Hiện, bệnh sởi đã có xu hướng giảm.

Năm 2024, bệnh viện điều trị gần 3.400 ca sởi, trong đó có gần 640 ca nặng. Trong 3 tháng đầu năm nay, bệnh viện điều trị 1.520 ca sởi, trong đó có gần 300 ca nặng, không có ca tử vong. Trong số các ca sởi nhập viện, tỷ lệ bệnh nhi ở tỉnh là gần 2.400 ca, chiếm hơn 70%.

"Để công tác phòng chống dịch sởi đạt hiệu quả hơn, bệnh viện kiến nghị tiếp tục tăng cường năng lực tuyến trước, hạn chế chuyển tuyến, vì các tỉnh hiện nay đều có thể điều trị được bệnh sởi", bác sĩ Hiệp nói.

Toàn cảnh bức tranh chống dịch sởi ở TP.HCM

Tại buổi làm việc, bà Lê Hồng Nga, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), chia sẻ ngay từ đầu năm 2024, trước thực trạng gián đoạn tiêm chủng vaccine sởi trong và sau đại dịch, cùng với kinh nghiệm ứng phó từ các đợt dịch sởi trước, ngành y tế đã chủ động triển khai các biện pháp phòng chống dịch sởi.

Ngày 23/5/2024, các ca sởi ở TP.HCM đầu tiên đã sớm được phát hiện sau hơn 2 năm không ghi nhận ca bệnh trên địa bàn thành phố. Ngày 27/8/2024, UBND TP.HCM ban hành quyết định công bố dịch sởi trên toàn thành phố. Đây là cơ sở pháp lý để thành phố thực hiện đầy đủ các biện pháp kiểm soát dịch sởi trên địa bàn, chủ động sử dụng ngân sách để mua vaccine phòng chống dịch.

Ngày 31/8/2024, chiến dịch tiêm vaccine phòng chống dịch sởi cho trẻ từ 1 đến 10 tuổi đã được triển khai. Ngày 12/11/2024, TP.HCM bắt đầu triển khai tiêm vaccine sởi cho trẻ từ 6 đến dưới 9 tháng tuổi sau khi có văn bản chấp thuận của Bộ Y tế.

Qua trình diễn biến dịch sởi ở TP.HCM. Ảnh: Medinet.

Bên cạnh các hoạt động phòng chống dịch tại cộng đồng, hoạt động chăm sóc điều trị cũng được Sở Y tế quan tâm chỉ đạo sâu sát. Từ đầu tháng 9/2024, Sở Y tế tổ chức họp chuyên gia thống nhất chỉ định sử dụng Immunoglobulin (IVIG) trong điều trị bệnh sởi đối với từng đối tượng bệnh nhân cụ thể, đưa ra các bước tiếp cận và chỉ định sử dụng IVIG.

"Những nỗ lực trong điều trị đã góp phần kiểm soát số ca nặng và tử vong do bệnh sởi", bà Nga nói.

Trong tổng số 8.087 ca mắc của TP, có 151 ca cần hỗ trợ hô hấp, chiếm tỉ lệ 1,6%; số tử vong là 7 ca chiếm tỉ lệ 1/1.000, gồm những trẻ em có bệnh lý bẩm sinh hoặc bệnh lý nền nặng và không được tiêm chủng trước đó.

Chiều 27/3, UBND TP.HCM đã ký quyết định công bố hết dịch sởi tại 22 phường, xã ở ba quận, huyện do đáp ứng đủ điều kiện hết dịch theo quy định. Sau khi công bố hết dịch, thành phố tiếp tục các hoạt động giám sát, phát hiện sớm ca nghi sởi trong cộng đồng và trường học để kịp thời xử lý, ngăn chặn nguy cơ bùng phát dịch trở lại.

Địa phương nào để xảy ra dịch phải chịu trách nhiệm

Phát biểu trong buổi làm việc, ông Võ Hải Sơn, Cục phó Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), cho hay từ đầu mùa dịch đến nay, cả nước ghi nhận hơn 52.000 ca mắc sởi, con số thực tế còn cao hơn, chiếm phần lớn ở phía Nam. Tuy nhiên, số ca mắc mới trong tuần qua ở phía Nam đã giảm mạnh, trong thời gian sắp tới sẽ hết dịch.

Trong khi đó, sau khi nghỉ tết, miền Bắc và Bắc Trung Bộ đã lan rộng ca bệnh sởi, tình hình diễn biến phức tạp. Sự vào cuộc của các cơ quan chính quyền địa phương còn rất hạn chế, các tỉnh còn chủ quan, đăng ký tiêm vaccine còn ít.

Thêm nữa, việc tổ chức tiêm chủng gần như chỉ có ngành y tế vào cuộc, các ngành khác không tham gia nhiều, không huy động được người dân đến tiêm chủng. Sự chậm trễ trong quản lý, dẫn đến việc chậm trễ trong công tác chống dịch.

Số ca sởi nhập viện ở Bệnh viện Nhi đồng 1 có đến 70% đến từ các tỉnh. Ảnh: Nguyễn Thuận.

Trước tình hình đó, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện yêu cầu hoàn thành chiến dịch tiêm bù, tiêm vét trước ngày 31/3. Thông thường, sau tiêm chủng 2 tuần sẽ đạt được miễn dịch, nếu sau ngày này tỉnh nào để xảy ra số ca mắc cao là những địa phương tiêm chủng không tốt.

"Chúng tôi sẽ báo cáo lãnh đạo Bộ Y tế và Thủ tướng Chính phủ sẽ xem xét trách nhiệm của địa phương này", ông Sơn cho hay.

Ngoài ra, ông Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), nhận định số ca sởi ở TP.HCM đang đi theo chiều hướng tích cực, ca bệnh đang giảm. Chúng ta thấy được răng công tác chỉ đạo của lãnh đạo thành phố trong thời gian vừa qua đã giúp tình hình chuyển biến tích cực.

"Tuy nhiên, con số nhập viện ở bệnh viện vẫn cao, điều này cho thấy nguy cơ vẫn còn", ông Đức nói.

Thêm nữa, ca bệnh ở các tỉnh đổ về TP.HCM còn rất đông, cho thấy công tác phân tuyến chưa tốt. Ví dụ, tại Bệnh viện Nhi đồng 1 có 1.000 ca bệnh thì chỉ có 200 ca là xứng đáng nhập viện điều trị tại đây, còn 800 ca là không cần đến.

Bệnh viện Nhi đồng 1 là cơ sở điều trị chuyên sâu, nhiều chuyên gia đầu ngành thì cần dùng trong việc điều trị bệnh nặng. Những bệnh nhân bị nhẹ cũng đổ về đây, làm tăng mật độ virus, dễ xảy ra tình trạng lây nhiễm chéo và không giải quyết được vấn đề. Bởi, các bệnh viện tuyến tỉnh hoàn toàn có thể điều trị được bệnh sởi.

"Không thể chỉ sốt nhẹ là ôm con chạy đến bệnh viện tuyến cuối, làm tăng khả năng bệnh nặng chứ không tốt hơn", ông Đức nhấn mạnh.

Ông Đức đề nghị ngành y tế TP.HCM tiếp tục kiểm soát lây nhiễm chéo trong bệnh viện, tham gia tập huấn phác đồ điều trị sở mới cho các tỉnh lân cận, đặc biệt là vùng Tây Nguyên. Trong thời gian tới, ngành y tế và giáo dục cần phối hợp để đưa ra quy định trẻ muốn đến trường cần có hồ sơ tiêm chủng.

Thứ trưởng y tế Trần Văn Thuấn kiểm tra tại khu cách ly sởi. Ảnh: Nguyễn Thuận.

Những trẻ không có phiếu tiêm chủng, không được vào trường, điều này giúp gắn quyền lợi và trách nhiệm của gia đình với trường học. Kiểm soát được tiêm chủng, giúp kiểm soát dịch bệnh chặt chẽ hơn.

Kết thúc buổi kiểm tra, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn đề nghị Sở Y tế TP.HCM yêu cầu các bệnh viện trang bị đầy đủ thuốc, thiết bị y tế trong công tác khám chữa bệnh nói chung và sởi nói riêng. TP.HCM không chủ quan, tiếp tục rà soát, không bỏ sót nhóm người cần tiêm chủng để phòng ngừa bệnh sởi.