Các bệnh ngoài da phát triển mạnh vào mùa nắng, oi bức. Ngoài việc gây các khó chịu, đau đớn, còn ảnh hưởng thẩm mỹ. Một số bệnh trên da do nguyên nhân virus, tổn thương rất đặc trưng và là dạng bệnh dễ lây truyền.
Bệnh zona
Bệnh zona là kết quả của sự tái hoạt động của virus herpes zoster (varicella-zoster virus hoặc VZV). Virus này sẽ đi dọc theo dây thần kinh cảm giác vào da và tạo ra những mảng phát ban gây đau thường gọi là bệnh zona.
Triệu chứng đầu tiên của zona thường là tăng cảm giác da hoặc cảm giác đau ở một phía của cơ thể. Những cảm giác da có thể gặp là ngứa, căng, bỏng, nhức dai dẳng hoặc đau sâu, đau nhói. Thông thường, sau khi cơn đau xuất hiện được 1-3 ngày các dải ban sẽ nổi lên, tấy đỏ, phồng lên ở ngay vị trí đau. Sau đó nó sẽ tụ mủ và đóng vảy trong 10-12 ngày. 2 - 3 tuần sau, ban sẽ biến mất và vảy rơi ra và có thể để lại sẹo.
 |
| Triệu chứng đầu tiên của zona thường là tăng cảm giác da hoặc cảm giác đau ở một phía của cơ thể. |
Trước hoặc cùng với tổn thương da, thường nổi hạch sớm, đau ở vùng tương ứng. Hạch là dấu hiệu quan trọng để chẩn đoán. Rối loạn cảm giác rất thường gặp. Biểu hiện: Đau dây thần kinh từng cơn lan tỏa, hoặc thành "điểm đau nhói" dai dẳng, cảm giác rát, nóng, khu trú ở vùng đau. Ở người già, đau thường dữ dội và khá dai dẳng. Dấu hiệu toàn thân có thể là: Sốt, đau mình, kém ăn, lưỡi bự, rối loạn tiêu hóa, liệt ruột, biểu hiện phổi, tim, thận.
Bệnh herpes - mụn rộp
Bệnh do virus herpes simplex gây ra. Virus herpes simplex có 2 nhóm. Herpes simplex nhóm 2 gây mụn rộp bộ phận sinh dục, nhóm 1 gây ra mụn rộp môi. Mỗi đợt bệnh kéo dài 1-3 tuần, tùy người một năm tái phát 1-2 lần, cũng có khi đến 5-6 lần.
Lúc đầu, có thể có các triệu chứng giống như cúm, sốt, ớn lạnh, đau cơ, mệt mỏi và buồn nôn. Dấu hiệu dễ thấy là bị ngứa, nóng, rát, đỏ da, có cảm giác lăn tăn ở môi, miệng, má, cằm, mũi, hoặc ở cơ quan sinh dục, sau đó xuất hiện những mụn nước nhỏ li ti, tập trung thành từng đám.
Những mụn này chứa đầy dịch, khi bị vỡ, dịch chảy ra ngoài làm lây bệnh. Các vết loét thường tập trung lại thành cụm, khu vực xuất hiện vết loét sẽ bị sưng và đau. Nếu vết loét ở bộ phận sinh dục, bạn sẽ có cảm giác đau nhói hoặc nóng rát khi đi tiểu.
Sự bùng phát đầu tiên của mụn rộp sinh dục có thể kéo dài 2-4 tuần. Trong thời gian này, vết loét vỡ ra và giải phóng chất lỏng. Sau một khoảng thời gian, các vết loét sẽ khô và lành lại mà không để lại sẹo.
Trường hợp sức đề kháng yếu hoặc bị các bệnh làm suy giảm miễn dịch, bệnh thường nặng (lan rộng, kéo dài, có biến chứng). Còn lại đa số trường hợp khác, bệnh thường nhẹ, có thể tự khỏi trong vài tuần.
Bệnh hạt cơm
Hạt cơm là bệnh da thường gặp do virus HPV (Human Papilloma Virus) gây nên. Bệnh thường gặp ở nữ nhiều hơn nam. Hạt cơm có hai loại là hạt cơm thường và hạt cơm phẳng.
Hạt cơm thường: Do HPV tuýp 2 gây nên. Thương tổn là tổn thương sùi ra ngoài bề mặt hình bán cầu hoặc dẹt đường kính vài mm đến 1-2 cm, ở trung tâm có thể lõm xuống. Bề mặt hạt cơm tăng gai, thậm chí tạo thành rãnh, thành khía.
Quanh các đám dầy sừng lại có những đám dầy sừng kế cận tạo thành như miệng giếng. Số lượng thay đổi từ một vài cái đến vài chục cái, đôi khi tập hợp lại. Vị trí hay gặp ở mu tay và các ngón, ít gặp ở lòng bàn tay.
 |
| Hạt cơm là bệnh da thường gặp do virut HPV (Human Papilloma Virus) gây nên. |
Hạt cơm phẳng: Do HPV tuýp 3,10 gây nên. Tổn thương là những sẩn nhỏ hiếm khi nổi cao, màu vàng hoặc màu vàng nhạt, bề mặt bóng, mảnh, thường tập trung thành dải (do khi bệnh nhân gãi hạt cơm có thể mọc theo vết xước gọi là hiện tượng Kobner) hoặc tạo thành mảng, cảm giác thường hơi ngứa.
Vị trí ưu thế ở mặt mu tay, ngón tay, cánh tay, đầu gối và mặt trước cẳng chân. Thường gặp ở người suy giảm miễn dịch, thương tổn nổi cao hoặc kích thước lớn. Nó tồn tại dai dẳng nhiều tháng hoặc nhiều năm, có thể có dấu hiệu viêm ở xung quanh hoặc có vòng giảm sắc tố.
Bệnh sùi mào gà
Sùi mào gà còn gọi là bệnh mụn cóc sinh dục, đó là bệnh sùi bộ phận sinh dục do Human Papilloma Virus (HPV) thuộc nhóm papova gây nên. Tổn thương là các mụn có nhiều gai nhỏ giống như mào gà, chai cứng gây ngứa, thỉnh thoảng có chảy máu, sần sùi.
Sùi mào gà lây truyền qua quan hệ tình dục khi giao hợp không được bảo vệ, theo mọi hình thức, đặc biệt hình thức dương vật - hậu môn. Mọi biểu mô của tổn thương sùi bong ra đều có chứa HPV, do vậy sùi mào gà còn có thể lây truyền dễ dàng do tiếp xúc trực tiếp ở những nơi có tổn thương.
Thời gian ủ bệnh của sùi mào gà khoảng 1-6 tháng. Sùi mào gà tiến triển mạn tính, nhiều tháng đến nhiều năm, các triệu chứng không hề giảm đi mà trái lại ngày càng tăng nếu không được điều trị. Thỉnh thoảng có những đợt bội nhiễm gây loét, chảy máu.
Các biến chứng thường gặp của sùi mào gà là nhiễm khuẩn, chảy máu, cản trở giao hợp hoặc cản trở thai sổ trong khi sinh. Biến chứng lâu dài của sùi mào gà là ung thư âm hộ, âm đạo, cổ tử cung.
Các giải pháp hạn chế
Bệnh ngoài da rất khó chữa dứt điểm, khó khăn trong điều trị. Bệnh nhân thường được khuyên nên:
- Duy trì cân bằng dịch để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
- Bôi thuốc làm dịu da tại chỗ, giảm các triệu chứng của bệnh.
- Thực hiện các biện pháp vệ sinh thân thể và môi trường sống sạch sẽ.
- Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân nếu không thực sự cần thiết.
- Không được chọc vỡ các mụn nước bọng nước trên da bệnh nhân vì rất dễ lây lan.
- Người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ cac chỉ định của thầy thuốc để không lây lan sang người khác.
- Đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu để được khám và điều trị đúng, kịp thời.
Mục Sức khỏe giới thiệu cuốn Ăn gì không chết. Cuốn sách là một khảo cứu của bác sĩ Michael Greger sau khi ông xem xét tỉ mỉ 15 nguyên nhân hàng đầu dẫn đến chết trẻ ở Mỹ để giải thích tại sao can thiệp dinh dưỡng và lối sống có thể giúp ta khỏe mạnh hơn, ví dụ như mối liên hệ giữa thịt gà và ung thư tuyến tụy, hoặc bệnh tiểu đường và đậu.
