Các mức độ của bệnh đậu mùa khỉ

Việc điều trị đậu mùa khỉ phụ thuộc vào mức độ diễn biến bệnh. Ảnh: NBC.

Theo thông tin cập nhật vừa qua của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, ca mắc đậu mùa khỉ đầu tiên tại Việt Nam đang phục hồi sức khỏe tốt cùng kết quả xét nghiệm rRT-PCR dịch tiết tại một số vị trí âm tính. Kết quả này phù hợp với các trường hợp từng được ghi nhận trên thế giới. Tuy nhiên, không phải ai mắc cũng sẽ có tình trạng sức khỏe giống nhau.

Trên thực tế, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hiền Minh, Phó trưởng Đơn vị Tiêm chủng, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết về mức độ diễn biến bệnh, đậu mùa khỉ được chia thành 3 thể là không triệu chứng, nhẹ và nặng.

Mức độ bệnh và cách điều trị

Cụ thể, theo BS Minh, người mắc đậu mùa khỉ có thể bị nhiễm khuẩn da với biểu hiện sốt kéo dài, dịch nốt phỏng đục hoặc nốt phỏng bị vỡ, chảy dịch đục. Xét nghiệm cho thấy các điểm nhiễm trùng tăng cao; cấy dịch nốt phỏng có vi khuẩn.

Một số biểu hiện của ca bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên tại Việt Nam. Ảnh: BV Bệnh Nhiệt đới TP.HCM.

“Người bệnh cũng có thể bị viêm phổi với các triệu chứng như ho, tức ngực, khó thở... chụp phim phổi thấy rõ tổn thương hay viêm não biểu hiện qua ý thức suy giảm, co giật, lú lẫn, dịch não tủy biến đổi”, vị chuyên gia cho hay.

Ngoài ra, người bệnh đậu mùa khỉ cũng có thể tổn thương đa cơ quan và nhiễm khuẩn huyết do bội nhiễm.

Ở thể nhẹ, BS Minh thông tin các triệu chứng thường hết sau 2-4 tuần và không cần bất kỳ biện pháp điều trị đặc hiệu nào. Trong trường hợp này, người bệnh có thể điều trị các triệu chứng như:

• Hạ sốt, giảm đau.
• Chăm sóc tổn thương da, mắt, miệng.
• Bảo đảm dinh dưỡng, cân bằng điện giải.
• Theo dõi và phát hiện sớm các biến chứng nếu có như viêm phổi, nhiễm khuẩn da, nhiễm khuẩn huyết, viêm não... để điều trị ở buồng cách ly tại khoa hồi sức.
• Phòng và kiểm soát nhiễm khuẩn theo quy định.

Ở thể nặng, bệnh thường gặp trên nhóm đối tượng nguy cơ cao như phụ nữ mang thai, người lớn tuổi, trẻ em, người mắc bệnh lý nền, suy giảm miễn dịch...

“Với thể nặng, bệnh có thể dẫn tới tử vong, thường từ tuần thứ 2 của bệnh”, BS Minh lưu ý.

Lúc này, người bệnh sẽ cần được điều trị ở buồng cách ly tại khoa hồi sức, điều trị biến chứng (nếu có) theo các phác đồ đã ban hành.

Vị chuyên gia cũng cho biết việc sử dụng thuốc điều trị đặc hiệu sẽ được chỉ định cho một số trường hợp như:

• Người có biến chứng nặng (nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, viêm não...).
• Người bị suy giảm miễn dịch (HIV, ung thư, đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch hoặc corticosteroid liều cao...).
• Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 8 tuổi.
• Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.
• Những người đang có bệnh cấp tính tiến triển.

Trong những trường hợp này, các thuốc điều trị sử dụng theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là Tecovirimat, Cidofovir, Brincidofovir hay Globulin miễn dịch tĩnh mạch.

Cẩn trọng trước khả năng lây nhiễm

Theo BS Hiền Minh, hệ số lây nhiễm của bệnh đậu mùa khỉ (R0) là khoảng từ 1,1 đến 2,4, thấp hơn bệnh đậu mùa ở người (smallpox) - bệnh đã được ngăn chặn trên toàn thế giới từ năm 1979.

Một số con đường lây nhiễm của virus đậu mùa khỉ có thể kể tới là:

• Lây từ động vật sang người: Khi bị động vật có vú nhiễm bệnh cắn, cào.
• Lây từ người sang người: Qua tiếp xúc gần hoặc quan hệ tình dục với người bị bệnh; chạm vào phát ban, vảy ban của bệnh nhân; chạm vào các đồ vật bị nhiễm virus như khăn trải giường, quần áo hoặc thiết bị y tế người bệnh đã sử dụng.

Ngoài ra, nhiều thông tin cho rằng virus đậu mùa khỉ có thể lây truyền qua nhau thai từ mẹ sang con. Tuy nhiên, BS Minh lưu ý khả năng này đang tiếp tục được nghiên cứu thêm để có khuyến cáo chính xác.

Việc đậu mùa khỉ có lây từ mẹ sang con vẫn cần nghiên cứu thêm. Ảnh minh họa: Freestocks.

Vị chuyên gia cũng thông tin thêm biểu hiện phát ban tương tự người cũng được ghi nhận ở khỉ và vượn lớn.

“Hiện nay, chúng ta chưa có báo cáo về việc lây nhiễm ở động vật nuôi trong nhà. Đồng thời, y học thế giới cũng chưa có báo cáo về lây việc lây từ người sang động vật. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có một số giả thuyết về con đường lây này”, BS Minh nói.

Dẫu vậy, với những đường lây đã được chứng minh hiện tại, bà cho rằng chúng ta cần quản lý chặt chẽ chất thải (băng gạc, dịch) của người bệnh vì chúng có khả năng bị nhiễm virus, từ đó ngăn lây truyền bệnh từ người sang động vật nhạy cảm ở nhà (bao gồm thú cưng) hoặc động vật xung quanh nhà, đặc biệt là gặm nhấm.