 |
“Thẻ xanh” (green passed) là thuật ngữ không xa lạ tại các nước trên thế giới. Nó ra đời cùng đại dịch và trở thành một trong những tấm thẻ giá trị khi quản lý bệnh nhân Covid-19, thậm chí là điều kiện bắt buộc để người dân đi lại, du lịch, quay trở lại cuộc sống bình thường.
Tấm thẻ 3 trong 1
Theo Euronews, thẻ xanh được sử dụng lần đầu tiên tại Israel, dưới dạng giấy in cứng hoặc ứng dụng tích hợp trên điện thoại, nhằm chứng minh một người đã được tiêm phòng vaccine Covid-19 đầy đủ hoặc khỏi bệnh. Nó cho phép họ vào các nhà hàng, quán bar, tiệm cà phê và những địa điểm, không gian trong nhà khác.
Thẻ xanh không cần thiết cho những sự kiện, tiệc ngoài trời vì giới chức Israel cho rằng nguy cơ lây nhiễm nCoV ở ngoài trời là rất thấp.
Tại châu Âu, người dân sử dụng chứng chỉ điện tử (EU Digital Covid-19 Certificate - EDCC). Theo Ủy ban châu Âu, tấm thẻ này tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc di chuyển an toàn trong đại dịch tại các nước thuộc EU. Đây là tấm thẻ 3 trong 1, cung cấp các thông tin cho thấy một người đã tiêm vaccine, có kết quả xét nghiệm âm tính hoặc khỏi bệnh (hình thành kháng thể miễn dịch sau khi mắc Covid-19).
Chứng chỉ này có hiệu lực từ ngày 1/7 tại 27 quốc gia thuộc EU, Iceland, Liechtenstein, Na Uy, Thụy Sĩ. Ủy ban châu Âu cũng đã thỏa thuận với nhiều nước để tấm thẻ này có giá trị, tương thích với hệ thống y tế, quản lý của những nước khác ngoài EU.
 |
| Du khách xuất trình chứng nhận Covid-19 trước khi vào Đấu trường La Mã ở trung tâm của Rome. ẢNh: AFP. |
Chứng chỉ EDCC được thể hiện dưới dạng mã QR, mã hóa chữ ký điện tử và sẽ chỉ chứa các thông tin cần thiết gồm: Họ tên, ngày sinh, nơi cấp chứng chỉ, số nhận dạng (duy nhất). Ngoài ra, tùy từng thông tin, tấm thẻ này sẽ có thêm: Loại vaccine Covid-19, nhà sản xuất, số liều tiêm, ngày tiêm chủng; hình thức xét nghiệm Covid-19, ngày và giờ làm test, địa điểm, kết quả; ngày có kết quả xét nghiệm dương tính, thời gian hiệu lực với F0 khỏi bệnh.
Ngay khi người dân tiêm vaccine Covid-19 mũi 1, họ đã được cấp chứng chỉ này với các thông tin rõ ràng như trên. Một người được tính là khỏi Covid-19 sẽ được chứng minh bằng kết quả xét nghiệm âm tính. Thời gian làm xét nghiệm ít nhất 11 ngày kể từ khi có kết quả dương tính. Hiệu lực của chứng nhận khỏi Covid-19 không quá 180 ngày kể từ thời điểm có kết quả xét nghiệm âm tính.
Loại xét nghiệm được chấp thuận để cấp chứng nhận khỏi Covid-19 là rRT-PCR hoặc test nhanh kháng nguyên. F0 khỏi bệnh sẽ điền thông tin lên trang của chính phủ và đề nghị cấp chứng nhận khỏi Covid-19, sau 5 ngày xem xét, kết quả trả về qua email.
Tương tự, với người xét nghiệm âm tính, hình thức sàng lọc Covid-19 được chấp thuận là rRT-PCR (72 giờ) hoặc một trong 83 loại test nhanh kháng nguyên (48 giờ) mà Ủy ban An ninh Y tế EU phê duyệt. Ủy ban châu Âu cũng lưu ý quy định về loại xét nghiệm được chấp nhận phụ thuộc luật của từng quốc gia trong EU.
Về nguyên tắc, những người có tấm thẻ 3 trong 1 này không cần phải cách ly khi nhập cảnh vào các nước trong khối EU. Song để đi du lịch được, họ vẫn cần hộ chiếu hoặc giấy tờ cá nhân khác. Thẻ này áp dụng được cho trẻ em.
 |
| Một người dân xuất trình "Green Passes" trước khi tham dự hòa nhạc ở Tel Aviv, Israel, khi nước này cho phép mở cửa trở lại các hoạt động với người đã tiêm đủ 2 liều vaccine Covid-19. Ảnh: NY Times. |
Italy cũng sử dụng hình thức tương tự cấu trúc “3 trong 1”, song nước này không áp dụng thẻ xanh với trẻ em dưới 12 tuổi. Theo The Local, từ 6/8, người dân Italy cần thẻ xanh khi ra vào, ăn uống trong nhà hàng, quán bar, bảo tàng, rạp chiếu phim, nhà hát, phòng gym, hồ bơi, công viên, spa, trung tâm chăm sóc sức khỏe, lễ hội, hội chợ, nhà thi đấu.
Với người đã tiêm vaccine Covid-19, thẻ xanh có hiệu lực trong 270 ngày (tương đương 9 tháng). Người khỏi Covid-19 có hiệu lực thẻ trong 180 ngày (tương đương 6 tháng). Kết quả xét nghiệm rRT-PCR âm tính chỉ có giá trị trong 48 giờ. Có thể thấy thời gian hiệu lực của xét nghiệm Covid-19 tại Italy ngắn hơn EU và chỉ chấp nhận duy nhất kết quả phương pháp rRT-PCR.
Tại Mỹ, theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC), người dân không có tích hợp thẻ xanh mà chỉ được cấp chứng chỉ tiêm vaccine Covid-19. Trong trường hợp họ cần di chuyển ra nước ngoài, trước khi lên máy bay 3 ngày, người dân cần có kết quả xét nghiệm rRT-PCR hoặc test nhanh kháng nguyên âm tính.
Ngoài ra, họ có thể xuất trình bằng chứng từng mắc Covid-19 (xét nghiệm dương tính) và thư từ nơi cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, quan chức y tế đồng ý cho phép đi du lịch. Bộ giấy tờ xét nghiệm dương tính và thư của cơ quan chăm sóc luôn đi kèm với nhau, được gọi là "tài liệu hồi phục Covid-19", hiệu lực tối đa 90 ngày.
Quy định trên áp dụng cho hành khách hoặc công dân Mỹ từ 2 tuổi trở lên. Ngay cả khi đã tiêm vaccine Covid-19, họ vẫn phải xét nghiệm hoặc cung cấp bằng chứng cho thấy đã khỏi bệnh. CDC khuyến cáo không cần xét nghiệm với người khỏi Covid-19 dưới 3 tháng. Những trường hợp này nên sử dụng phương án tài liệu hồi phục Covid-19.
Không chấp nhận test kháng thể và xét nghiệm tại nhà
Tại châu Âu, Mỹ và hầu hết nước trên thế giới, Covid-19 được xem là bệnh có thể tự chữa khỏi tại nhà. Trong các tài liệu của CDC, NHS, Liên minh Toàn cầu về Vaccine và Tiêm chủng (GAVI), người dân nếu phát hiện mắc Covid-19 cần tự cách ly tại nhà, tham khảo những hướng dẫn tự chữa bệnh.
Mỗi gia đình, cá nhân tại Mỹ đều có bác sĩ riêng. Do đó, CDC khuyến cáo F0 nên giữ liên lạc với các bác sĩ này để liên hệ khi có dấu hiệu chuyển nặng hoặc cần trợ giúp. Đây cũng là người sẽ viết thư đồng ý cho phép người khỏi Covid-19 đi du lịch, di chuyển bằng máy bay - căn cứ của "tài liệu hồi phục Covid-19" nói trên.
Tại EU và các nước khác, nếu tự chữa Covid-19 tại nhà, họ cũng không được cấp giấy chứng nhận cho đến khi những người này gửi yêu cầu lên cơ quan chức năng.
 |
| Xét nghiệm kháng thể và tự làm xét nghiệm Covid-19 tại nhà không được chấp thuận để cấp chứng nhận khỏi bệnh tại các nước. Ảnh: The Atlantics. |
Ngoài ra, khi quản lý các F0 và cấp thẻ xanh, ngành y tế các nước cũng đưa ra một số quy định bắt buộc. Đầu tiên, các xét nghiệm kháng thể không được chấp thuận trong mọi trường hợp ở EU, Italy hay Israel, Mỹ. Đây là xét nghiệm huyết thanh học nhằm tìm nCoV gián tiếp thông qua xác định kháng thể trong máu.
Trong khi đó, Ủy ban châu Âu cũng ghi rõ những F0 tự làm xét nghiệm tại nhà được xem là kém tin cậy nên sẽ không được cấp giấy chứng nhận khỏi Covid-19. Kết quả xét nghiệm của họ cũng không có giá trị để xin chứng nhận trong trường hợp âm tính.
Như vậy, để được cấp giấy chứng nhận khi xét nghiệm Covid-19 dương tính, F0 bắt buộc phải liên hệ dịch vụ y tế thuộc trung ương, quốc gia để làm tiếp xét nghiệm khẳng định khác theo quy định. Lúc này, họ sẽ được công nhận là một bệnh nhân Covid-19. Sau đó, kết quả xét nghiệm âm tính cũng phải do cơ quan này thực hiện để có căn cứ chứng minh người đó khỏi bệnh.
Để tham gia các hoạt động xã hội, bình thường khác, những F0 tự chữa khỏi Covid-19 tại nhà, không thể chứng minh đã hồi phục chỉ có cách duy nhất là sử dụng phiếu xét nghiệm đã đề cập ở trên.
Dịch Covid-19
Phát hiện mới về hậu quả của Covid-19
Nghiên cứu mới cho thấy Covid-19 gây hại cho hệ vi sinh vật đường ruột, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như đầy hơi và trào ngược axit.
Covid-19 vẫn gây chết người nhưng đã thay đổi về nhân khẩu học
Bang California, Mỹ, đang có sự thay đổi về nhân khẩu học trong số ca tử vong. Theo các chuyên gia, xu hướng này tương tự với toàn nước Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới.
Phát hiện virus bí ẩn giống SARS-CoV-2 ở Nga
Với protein gai có thể dễ dàng bám vào tế bào người như nCoV, loại virus này khiến các nhà khoa học lo lắng. Đặc biệt, vaccine và kháng thể Covid-19 không có tác dụng với nó.
Đại dịch mới ở những người khỏi Covid-19
Nghiên cứu mới cho thấy ngay cả người nhiễm nCoV nhẹ cũng có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ cao hơn. Điều này dấy lên mối lo về đại dịch bệnh tim mạch ở những người khỏi Covid-19.
Triệu chứng nhiễm biến chủng BA.5
Về cơ bản, người nhiễm BA.5 sẽ có các triệu chứng như những chủng Covid-19 trước đó. Song, tần suất gặp phải của từng triệu chứng lại khác nhau.
