Anh Nguyễn Văn Th. 40 tuổi, Hoàng Mai, Hà Nội, đang điều trị tại khoa hồi sức tích cực Bệnh viện Bạch Mai với cái bụng trướng to và rắn như trống, da vàng. Bệnh nhân vẫn đang hôn mê sâu. Bác sĩ phải lọc máu hiện đại ngoài cơ thể để bệnh nhân có thể phục hồi.
Theo người nhà, anh Th. rất thích uống bia, rượu. Có lẽ vì thế, ở tuổi 40 anh đã sở hữu vòng bụng to chẳng khác nào bà bầu đến kỳ sinh đẻ.
Gần đây, anh Th. kêu mệt và chỉ 2 ngày sau anh xuất hiện những cơn đau bụng cấp, nôn ói rất nhiều. Khi gia đình đưa vào bệnh viện, bệnh nhân đã hôn mê sâu do biến chứng của viêm tuỵ cấp gây tràn dịch, nhất là đáy phổi trái bị xẹp, gây ra hội chứng suy hô hấp ở người lớn. Huyết áp bị giảm mà nguyên nhân do phối hợp nhiều yếu tố nhiễm trùng nhiễm độc, toàn thân sốt cao tới 39-40 độ.
Đặc biệt, khi xét nghiệm máu cho bệnh nhân, bác sĩ phát hiện máu trở nên “vàng” vì máu nhiễm mỡ quá cao.
 |
| GS Nguyễn Gia Bình cho biết bệnh nhân hôn mê vì viêm tuỵ cấp. |
Sự sống của anh phải duy trì nhờ các loại máy móc thiết bị vô cùng hiện đại. Sau 1 tuần hồi sức tích cực, bệnh nhân có dấu hiệu tiến triển. Tuy nhiên, trong quá trình điều trị vô cùng tốn kém vì nhiều khoản bảo hiểm y tế không chi trả. Bác sĩ chẩn đoán anh bị viêm tuỵ cấp do rượu gây nên.
Hãy tránh xa rượu
Giáo sư Nguyễn Gia Bình, Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết số lượng ca cấp cứu do viêm tuỵ cấp ngày càng tăng. Rất mừng là việc điều trị cho bệnh nhân mắc viêm tuỵ cấp đang tiến triển tốt.
Nếu như mười năm trước khi bị viêm tuỵ cấp 10 bệnh nhân cùng lắm chỉ sống được 1 bệnh nhân thì đến nay bệnh nhân được cứu là 5/10. Tuy nhiên, bệnh lý này diễn biến quá nhanh nên bệnh nhân vào viện khi đã nặng và có biến chứng.
Viêm tụy cấp là tình trạng viêm cấp tính ở tụy do hoạt hóa các proenzyme ngay tại tụy gây ra sưng, phù nề tổ chức tụy hoặc nặng hơn nữa là gây ra chảy máu, hoại tử trong nhu mô tụy.
Khoảng 80% viêm tụy cấp có nguyên nhân, 20% không rõ nguyên nhân. Ở Việt Nam, viêm tụy thường do sỏi hoặc do giun đũa chui vào ống tụy.
Tuy nhiên trong những năm gần đây tỷ lệ viêm tụy cấp do rượu đang tăng lên một cách rõ rệt. Theo Giáo sư Bình, viêm tuỵ cấp do rượu chiếm tới 70% số ca nhập viện. GS Bình cho biết có thể do ngày nay các bệnh về giun đã giảm nên bệnh viêm tuỵ do rượu tăng lên.
Tuy nhiên, GS Bình cảnh báo với kiểu sống hiện đại lười vận động, rượu bia ngày càng tăng như hiện nay thì việc ngày càng có đông người bị viêm tuỵ cấp do rượu sẽ không phải là chuyện lạ.
Triệu chứng của viêm tuỵ cấp nổi bật nhất là đau bụng, đau thường xuất hiện một cách đột ngột ở vùng thượng vị, có thể lan lên ngực, ra hai mạng sườn hai bên, xiên ra sau lưng. Đau bụng liên tục, dữ dội kéo dài nhiều giờ, có thể đau khởi phát sau khi ăn. Cũng có khi khởi phát tự nhiên.
Ngoài ra, đa số người bệnh có nôn hoặc buồn nôn, lúc đầu nôn ra thức ăn, sau đó nôn ra dịch, nôn xong có thể đỡ đau hoặc không.
Do tình trạng liệt ruột cơ năng, người bệnh không trung tiện, không đi ngoài, bụng trướng và đầy tức khó chịu.
Bệnh nhân còn có các biểu hiện khó thở: do đau, do tràn dịch màng bụng, màng phổi. Sốt: thường có sốt nhẹ, có thể sốt cao vì viêm nhiễm đường mật do sỏi, giun hoặc do hoại tử tụy rộng.
Khi bệnh nhân có biểu hiện sốc, vã mồ hôi, chân tay lạnh, nhợt nhạt, tinh thần chậm chạp, mạch nhanh, HA tụt, người bệnh hốt hoảng, kích động hoặc ngược lại nằm lờ đờ, mệt mỏi, có những mảng bầm tím ở chân tay, thân thể, thở nhanh và nông... cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế để được cấp cứu.
