Cây xạ đen có thực chữa khỏi bệnh ung thư?

Theo Đông y, xạ đen vị đắng chát, tính hàn, tác dụng thông kinh, lợi tiểu, chữa ung nhọt. Ảnh: Inaturalist.

Dư luận gần đây xôn xao thông tin về khả năng chữa khỏi ung thư của cây xạ đen. Nhiều người còn tìm mua loại cây này với hy vọng “cải tử hoàn sinh”. Vậy xạ đen có thực sự đem lại hiệu quả cho bệnh nhân ung thư hay chỉ là những lời đồn thổi trong dân gian?

Theo lương y đa khoa quốc gia Bùi Đắc Sáng, Viện Hàn lâm KH&CN Việt nam, Hội Đông y Hà Nội, cộng đồng thường hiểu sai về thuật ngữ ung thư (danh từ chung này thực chất là của Đông y dùng để chỉ ung nhọt độc, ví dụ ung nhọt bên ngoài, ung nhọt thông thường trong tạng phủ…) với khái niệm ung thư (ác tính, di căn) của y học hiện đại (tương đương với nham chứng trong Đông y).

Tình trạng này dẫn tới lạm dụng, đồn thổi quá mức về một số cây dược liệu, trong đó có xạ đen. Theo Đông y, xạ đen vị đắng chát, tính hàn, tác dụng thông kinh, lợi tiểu, chữa ung nhọt, lở loét, tiêu viêm, mát gan mật, giảm tiết dịch và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Từ những công dụng tuyệt vời đó mà xạ đen được nhiều người tin tưởng và sử dụng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ hình thái của loại cây này.

Bệnh ung thư (theo đúng nghĩa của khoa học hiện đại) vẫn là bài toàn khó giải với y học, những năm gần đây lại rộ lên nhiều lời đồn thổi về tác dụng của xạ đen chữa khỏi bệnh ung thư. Điều này khởi nguồn từ câu chuyện của một lương y đến từ Kim Bôi - Hòa Bình.

Lương y này dùng bài thuốc có cây xạ đen chữa một số chứng bệnh khiến người ta truyền tai nhau về khả năng thần kỳ của loại cây này. Lời đồn đại về loài “cây thần thánh” này lan rộng khắp nơi. Vì thế, từ những năm 2000, loại cây này được rất nhiều người ráo riết tìm mua (từ người bệnh, người nhà bệnh nhân, rồi cả thương lái…).

“Cho đến nay, chưa thực nghiệm khoa học thuyết phục nào chứng minh được đầy đủ tác dụng sinh học và kiểm tra độc tính của cây xạ đen. Vì vậy, chưa thể nói cây này dùng để hỗ trợ hoặc chữa được ung thư”, ông Sáng nói.

Nhiều chuyên gia y dược học cho rằng lá cây xạ đen chỉ có khả năng kháng viêm, giải độc, phòng trị được một số bệnh lý thông thường. Tác dụng chữa bệnh ung thư, nhất là ung thư gan, chỉ là những tin đồn thất thiệt không có cơ sở.

Hiện chưa có bất cứ tài liệu khoa học nào nói về tác dụng chữa bệnh ung thư của cây xạ đen được công bố, cũng như chưa được một cơ quan có thẩm quyền nào trong ngành y tế xác nhận.

Do đó, người bệnh cần nhìn nhận tác dụng chữa bệnh của cây xạ đen một cách đúng đắn, chọn lọc, đừng tin vào những lời đồn đại thiếu căn cứ khoa học.