Chàng trai 23 tuổi mắc dị tật bẩm sinh khiến chân trái không phát triển, chênh lệch 18 cm, đã được bác sĩ khoa Chấn thương Chỉnh hình tổng hợp, Viện Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Hà Nội, kéo dài chân.
"Đây là ca chỉnh sửa chân với độ dài cần kéo là 18 cm, cao nhất từ trước đến nay, đồng thời vừa chỉnh biến dạng vẹo ở cẳng chân", TS Nguyễn Văn Lượng, khoa Chấn thương Chỉnh hình Tổng hợp, nói.
Gia đình cho biết khi 8 tuổi, bệnh nhân quê Vĩnh Phúc đã được tạo hình lại khớp háng trái. Năm 10 tuổi, chàng trai này được kéo dài cẳng chân trái 4 cm. Tuy nhiên, chân trái kém phát triển nên tiếp tục ngắn hơn chân phải, vẹo ra sau. Đồng thời, khớp háng bên trái của bệnh nhân biến dạng phức tạp.
 |
| Chân trái của bệnh nhân thấp hơn, lệch 18 cm so với chân phải. Ảnh: BVCC. |
Tốt nghiệp đại học, chân trái của bệnh nhân thấp hơn, lệch 18 cm so với chân phải. Ngoài ra, khớp cổ chân trái biến dạng, mắt cá ngoài bị kéo lên cao 1,5 cm, khiến bàn chân vẹo ra ngoài, cẳng chân trái cong vẹo ra sau.
TS Nguyễn Văn Lượng cho hay với biến dạng phức tạp, các bác sĩ phải chỉnh thẳng đồng thời kéo dài cẳng chân và đùi cho bệnh nhân theo hai phương pháp khác nhau.
Khó khăn nhất của ca này là mức kéo dài lớn nên nhiều nguy cơ như co rút gân gót, cứng duỗi khớp gối, liền xương kém. Bên cạnh đó, các chuyên gia vừa kéo dài vừa chỉnh biến dạng ở chân trên một cẳng chân trước đây đã được kéo dài một lần. Xương chày ở cẳng chân bị cong vẹo nên rất khó đóng đinh nội tủy. Cổ chân biến dạng, thiểu sản mắt cá ngoài, khớp háng trái biến dạng nên có nguy cơ sai khớp khi kéo.
Cuối năm 2021, bệnh nhân bắt đầu quá trình sửa lỗi tạo hóa của mình. Nam bệnh nhân được đóng đinh nội tủy ở cẳng chân để giữ chân thẳng trục. Đồng thời, cẳng chân và đùi sẽ được cố định bằng khung cố định ngoài. Xương đùi và xương cẳng chân được cắt rời với đường mổ nhỏ chỉ 2 cm. Mỗi ngày bệnh nhân sẽ tự vặn khung cố định ngoài theo hướng dẫn và xương sẽ sinh thêm ở khe giữa hai đầu xương bị cắt rời.
Trung bình một tháng, mỗi xương được kéo sẽ dài ra 3 cm. Khi kéo được 3 tháng, bác sĩ bỏ khung cố định và đặt một nẹp khóa (vào trong xương đùi) để cố định xương thay cho khung. Xương chày được cố định bởi một đinh nội tủy. Lúc này, bệnh nhân không cần đeo khung, có thể sinh hoạt, không đau đớn hay cản trở động tác gấp gối, thuận tiện phục hồi chức năng.
Sau gần một năm chỉnh sửa, tái khám lần gần nhất vào tháng 7, hai chân của chàng trai đã bằng nhau, đi lại bình thường, không cần phải đi giày chỉnh hình 18 cm như trước.
 |
| Hai chân của chàng trai đã bằng nhau, đi lại bình thường. Ảnh: BVCC. |
Tiến sĩ Lượng cho biết hai nhóm có nhu cầu thực hiện phẫu thuật này là kéo dài chân bệnh lý và nhóm thẩm mỹ. Nhóm bệnh lý là can thiệp cho người có hai chân so le thành hai chân bằng nhau. Với nhóm thẩm mỹ, những người có tầm vóc thấp nhỏ sẽ được kéo chân để có tầm vóc cao lớn hơn.
Trước năm 2011, khi kéo chân theo phương pháp cổ điển, tức bệnh nhân phải đeo khung kéo dài hàng năm trời, số lượng bệnh nhân rất ít, mỗi năm chỉ 2-3 trường hợp. Hiện nay, sử dụng phương pháp mới, số lượng bệnh nhân tăng lên, trung bình khoảng 30-40 ca/năm, nam nhiều hơn nữ, 2/3 dưới 30 tuổi.
Theo TS.BS Nguyễn Văn Lượng, kéo dài chân có thể ở hai nơi là cẳng chân và đùi. Sau khi hoàn thành quá trình kéo dài ở cẳng chân, bệnh nhân có thể tiếp tục kéo dài ở đùi. Phần xương kéo dài hoàn toàn ổn định, người sau khi kéo dài xương có thể vận động thoải mái, thậm chí đá bóng.
Độ tuổi tốt nhất để một người phẫu thuật kéo dài chân là 18-35. Đây là giai đoạn xương đã hết tuổi phát triển và có khả năng phục hồi tốt. Nhiều người bị hạn chế về chiều cao rất muốn thực hiện loại hình phẫu thuật này song lo sợ đau đớn. Thực tế, bệnh nhân chỉ đau tại vết mổ hoặc trong quá trình đeo khung cố định bị viêm chân do đinh xuyên qua da, song trường hợp này ít xảy ra.
"Dĩ nhiên, không có gì là dễ dàng. Không phải tự nhiên mà tăng được đến 6-7 cm chiều cao như vậy. Tất cả bệnh nhân phẫu thuật kéo dài chân đều phải có quyết tâm và ý chí rất lớn. Đã có những người sau kéo dài chân đi thi người đẹp hay tìm được công việc thuận lợi hơn", bác sĩ Lượng nói.
