Dù là vấn đề nguy hiểm đã được cảnh báo từ lâu và thường xuyên, mỗi thời điểm mùa hè tại miền Bắc đến, các vụ đuối nước ở trẻ em vẫn liên tiếp xảy ra. Nhiều trường hợp phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch, thậm chí tử vong, ảnh hưởng trực tiếp tới gia đình, cộng đồng.
Số ca đuối nước nhập viện gia tăng
Theo thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương, khoa Điều trị tích cực Nội khoa vừa tiếp nhận bé trai V.A. (12 tuổi, ngụ Hải Dương) trong tình trạng nguy kịch.
Qua khai thác bệnh sử, trước đó, trẻ bị rơi xuống nước khi đang chơi ở ao nuôi cá của gia đình. Sau khi phát hiện sự cố, gia đình đã nhanh chóng đưa bé lên bờ với biểu hiện tím tái, sơ cứu tại chỗ và chuyển bệnh nhi tới bệnh viện đa khoa tỉnh cấp cứu trong tình trạng lơ mơ, kích thích.
Lúc này, bé A. được đặt ống nội khí quản, dùng thuốc vận mạch và chuyển tới Bệnh viện Nhi Trung ương nhằm tiếp tục theo dõi, điều trị.
 |
| Bệnh nhi đang được điều trị tích cực sau đuối nước tại khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương. Ảnh: LH. |
Tại đây, bệnh nhi được xác định suy tuần hoàn, suy hô hấp nặng, nồng độ oxy trong máu (SpO2) chỉ còn 67%, chảy máu nhiều qua ống nội khí quản. Trong tình thế đó, các bác sĩ đã phải nhanh chóng tiến hành các biện pháp hồi sức tích cực cho trẻ như thở máy, duy trì thuốc vận mạch liều cao, lọc máu, tiêm kháng sinh và điều trị chống phù não.
Tuy nhiên, tiên lượng của trẻ vẫn rất nặng. Hiện bé A. vẫn trong tình trạng hôn mê trên giường bệnh.
Một trường hợp khác cũng đang được điều trị tại cơ sở y tế này sau khi đuối nước là bé N.B. (trú tại Hà Nội).
Bố của bé B. cho hay khi đang đi chơi cùng gia đình, bé bất ngờ bị trượt chân ngã xuống bể bơi. Sau vài phút không thấy con, gia đình đã lập tức đi tìm và phát hiện trẻ nằm úp mặt xuống đáy bể.
Bé B. được đưa lên bờ trong tình trạng bất tỉnh, tím tái. Gia đình và nhân viên cứu hộ sau đó đã nhanh chóng cấp cứu tại chỗ cho trẻ và đưa tới bệnh viện.
May mắn, sau một tuần được điều trị tích cực, sức khỏe của bé B. đã dần ổn định và chuẩn bị được xuất viện.
Trên đây là 2 trong số nhiều trường hợp trẻ đã phải nhập viện do đuối nước thời gian qua. Chỉ từ đầu hè đến nay, khoa Điều trị tích cực Nội khoa của Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận và điều trị cho gần 10 trẻ đuối nước. Trong đó, một số trẻ tổn thương phổi nặng, suy đa tạng phải lọc máu, thậm chí có trẻ đã tử vong.
Yếu tố quyết định sự sống của trẻ khi đuối nước
Theo PGS.TS Tạ Anh Tuấn, Trưởng khoa Điều trị tích cực Nội khoa, đuối nước là tai nạn thường gặp ở trẻ em. Trẻ bị đuối nước có thể ngạt thở, dẫn đến tử vong nhanh chóng.
Phần lớn trẻ bị đuối nước tử vong hoặc có các biến chứng nặng như suy hô hấp, viêm phổi hoặc di chứng tổn thương não do thiếu oxy kéo dài do không được cấp cứu hoặc cấp cứu không đúng cách.
Do đó, vị chuyên gia nhấn mạnh những thao tác đầu tiên của cấp cứu hồi sức ban đầu sẽ góp phần quan trọng trong việc cứu sống trẻ.
Cụ thể, trẻ bị đuối nước sau khi được đưa lên bờ có thể tỉnh hoặc bất tỉnh. Lúc này, chúng ta cần cấp cứu tại chỗ ngay lập tức bằng các bước sau:
- Đặt trẻ nằm ngửa trên mặt phẳng trong tư thế đầu thấp. Cởi bỏ quần áo bị ướt và giữ ấm cho trẻ bằng chăn mền hoặc vải, áo quần khô để tránh hạ thân nhiệt.
- Cần đảm bảo đường thở thông thoáng bằng việc lấy sạch đờm dãi và các dị vật ở miệng và mũi. Khi thực hiện, người cứu hộ cần bình tĩnh, không làm tổn thương thêm đường hô hấp của trẻ.
- Đánh giá tình trạng của trẻ bằng cách nhìn, nghe và cảm nhận: Lay gọi, quan sát lồng ngực trẻ, nếu không thấy di động hoặc nếu trẻ bất tỉnh cần tiến hành hồi sức tim phổi ngay lập tức.
- Thực hiện hô hấp nhân tạo bằng cách hà hơi thổi ngạt liên tục 2 lần cùng với xoa bóp tim ngoài lồng ngực: Hai bàn tay chồng lên nhau và đặt giữa ngực trẻ, ấn mạnh xuống khoảng 2-3 cm với nhịp điệu 2 lần/giây.
- Ngay sau khi hô hấp nhân tạo, cần kiểm tra mạch đập của trẻ tại một trong các vị trí như mạch quay ở cổ tay, mạch cảnh ở cổ và mạch bẹn hoặc sờ vào lồng ngực trái để cảm nhận tim còn đập không. Khi không bắt được mạch hoặc thấy tim ngừng đập, cần tiến hành ép tim ngoài lồng ngực kèm theo hô hấp nhân tạo.
- Trong trường hợp trẻ còn tỉnh táo, cần đặt trẻ ở tư thế dẫn lưu, nghiêng đầu trẻ sang bên để trẻ có thể tự thở trở lại.
- Gọi hỗ trợ cấp cứu 115 hoặc các chuyên gia/bác sĩ quen biết.
Bên cạnh các phương pháp cấp cứu, PGS Tuấn cũng lưu ý người dân cần tuyệt đối tránh một số hành động có thể làm tình trạng của trẻ diễn biến nặng hơn như vác ngược trẻ và chạy. Việc làm này sẽ làm cho các dịch ở dạ dày trào ngược vào đường thở.
 |
| Việc tổ chức dạy bơi cho trẻ là trách nhiệm của nhà trường, gia đình. Ảnh minh họa: kevin_paes. |
Khi xoa bóp tim ngoài lồng ngực, vị chuyên gia cũng lưu ý người thực hiện cần bình tĩnh, không ấn ngực quá mạnh sẽ gây chấn thương phổi.
Với các cơ sở y tế tiếp nhận trẻ đuối nước ban đầu, PGS Tuấn cho rằng khi điều trị cần tuân thủ nguyên tắc ABCs, hội chẩn với các chuyên gia trong quá trình cấp cứu trẻ và chỉ chuyển viện khi bệnh nhân ổn định, liên hệ trước với bệnh viện định chuyển đến, vận chuyển bệnh nhân an toàn.
Trong khi đó, gia đình bệnh nhi cần bình tĩnh hợp tác với cơ sở y tế điều trị. Khi bệnh nhi ổn định về các chỉ số sinh tồn mới được chuyển đi, nếu không sẽ làm cho tình trạng tổn thương não của trẻ nặng hơn.
Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh người cứu, nếu không biết bơi, không nên cố gắng nhảy xuống nước. Việc làm này sẽ gây nguy hiểm tính mạng của cả 2 người.
Để tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy đến với trẻ em do đuối nước, việc nâng cao ý thức cảnh giác của những người chịu trách nhiệm chăm sóc trẻ và cộng đồng là điều rất cần thiết. PGS Tuấn khuyến cáo:
- Nhà trường và gia đình nên có các chương trình dạy kỹ năng sống cho trẻ, nhất là dạy bơi.
- Các phụ huynh chú ý khi cho trẻ đến bể bơi cần giám sát con cẩn thận. Đặc biệt ở đa phần bể bơi hiện nay thiết kế có các độ sâu khác nhau. Khi tắm, trẻ mải nghịch có thể bị hụt chân vào khu vực nước sâu gây đuối nước.
- Không để trẻ đi bơi một mình và không có người lớn biết bơi đi kèm để giám sát.
- Khi đi bơi, cần tuân thủ các biển chỉ dẫn nguy hiểm và nội quy ở bể bơi, bãi tắm.
- Không nên đi bơi khi trời tối, đồng thời ăn uống khi đi bơi vì dễ gây sặc.
