Sáng 11/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi). Nhiều đại biểu quan tâm về con số đặc xá quá lớn trong 10 năm qua, mở rộng điều kiện, đối tượng được đặc xá...
Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, nhận định dự thảo luật được điều chỉnh theo hướng vừa mở rộng một số điều kiện nhưng lại thu hẹp ở một số điều kiện khác.
Theo ông, số lượng phạm nhân được đặc xá mỗi đợt tuy nhiều, nhưng xét về con số tuyệt đối so với số người chấp hành án cũng như số lượng được giảm án, tha tù trước thời hạn là không lớn.
Số lượng này đặt trong bối cảnh là chính sách khoan hồng, dịp lễ trọng đại và khuyến khích người phạm tội hối cải, đặc biệt góp phần quan trọng vào việc giảm tải cho trại giam. Các lần đặc xá vừa qua cơ bản được thực hiện nghiêm túc, phù hợp với bối cảnh và điều kiện thực tiễn của đất nước.
"Con số đặc xá quá lớn thì cần xác định rõ có phải là lỗi của luật hay không? Thực tế cho thấy có lần đặc xá 20.000 người, lần gần đây nhất chỉ 4.000 người. Tại sao số lượng khác nhau khi điều kiện đặc xá không thay đổi? Việc này đầu tiên là lỗi của bộ phận tham mưu giúp việc không nắm sát tình hình chứ không phải lỗi của luật", ông Cường nói và nhấn mạnh để luật sửa đổi đi đúng hướng thì phải đánh giá đúng hạn chế, bất cập và nguyên nhân.
 |
| Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho rằng việc đặc xá thời gian qua bị lạm dụng. Ảnh: Quân Minh. |
Đồng tình quan điểm, đại biểu Nguyễn Hòa Bình (Quảng Ngãi), Chánh án TAND Tối cao, cho rằng thời gian vừa qua, việc đặc xá "hơi bị lạm dụng quá", mục đích nhân đạo của Nhà nước mờ hơn nhu cầu giảm tải cho nhà tù.
Theo thống kê 10 năm thực hiện Luật Đặc xá, cả nước có 7 đợt đặc xá, trung bình khoảng gần 1,5 năm có một đợt. Tổng số 85.000 người được đặc xá, trung bình mỗi đợt hơn 10.000 người.
"Điều này tạo ra một sự mâu thuẫn là khi HĐXX tăng lên 6 tháng hay 1 năm thì phải họp cân nhắc, thậm chí chịu áp lực rất lớn từ xã hội, vì mỗi đợt đặc xá lên đến nhiều năm", ông Nguyễn Hòa Bình băn khoăn.
Chánh án Tối cao cũng phân tích giữa tha tù trước thời hạn và đặc xá, có nhiều khác biệt như: Thẩm quyền đặc xá là của Chủ tịch nước và tha tù trước thời hạn là của Chánh án TAND các cấp. Hai chế định này thể hiện nhân đạo của Nhà nước nhưng có sự khác biệt.
"Người được tha thù trước thời hạn, nếu ở ngoài có vi phạm thì phải quay lại nhà tù để chấp hành phần còn lại của bản án. Đặc xá là tha luôn. Tha tù trước thời hạn vừa thể hiện tính nhân đạo, vừa có tính nghiêm minh và gắn liền với cơ quan thi hành án và chính quyền địa phương, phải theo dõi anh này, bản thân anh ta phải giữ gìn không được tái phạm", ông Nguyễn Hòa Bình nói thêm.
Ông cũng đề nghị cần lưu ý thời điểm đặc xá phải đúng những sự kiện đặc biệt quan trọng, nhiều năm mới làm một lần, nếu làm mỗi năm một lần sẽ trùng với tha tù trước thời hạn.
Giải trình, làm rõ ý kiến của đại biểu, Bộ trưởng Công an Tô Lâm tiếp thu các ý kiến để chỉnh lý, hoàn thiện quy định trong dự thảo luật về một số nội dung mà các đại biểu quan tâm như: Tên gọi, phạm vi điều chỉnh của dự án luật, thời điểm đặc xá, điều kiện được đặc xá, đối tượng được đặc xá, trường hợp không đề nghị đặc xá, việc đặc xá đối với người nước ngoài, trình tự thực hiện việc đặc xá…
