Mới hơn 6 tuổi, bé Nguyễn Tuấn Việt đã có 5 năm chiến đấu với bệnh ung thư máu. Từ 18 tháng tuổi, Việt phải làm quen với hóa chất, những mũi tiêm truyền. Cũng chừng ấy thời gian, cậu bé phải mỏi mòn chờ tiểu cầu.
Mỏi mòn chờ tiểu cầu
Trong 5 năm qua, chị Nguyễn Vân Anh (mẹ Việt) nhớ nhất là những khi con bị xuất huyết do giảm tiểu cầu. Máu mũi bé chảy không ngừng. Bé nôn ra máu. Nhiều lúc, Việt chảy máu suốt nửa ngày không cầm.
Một lần, Việt chảy máu bất chợt trong đêm. Chị Vân Anh phải bắt xe từ Quảng Ninh lên Hà Nội. Chị ôm con trong tâm trạng lo lắng suốt quãng đường dài. Khi vào Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương (Hà Nội), được truyền tiểu cầu, con chị mới ngừng chảy máu.
 |
| Bé trai mới 6 tuổi nhưng đã chiến đấu với ung thư máu suốt 5 năm. Ảnh: Công Thắng. |
Đợt này, bé mới nằm viện 20 ngày nhưng đã truyền tới 19 đơn vị tiểu cầu và 9 đơn vị máu. Chị ngậm ngùi: "Cháu chưa phải nằm viện vào dịp Tết nên không phải chờ tiểu cầu quá một ngày. Nhưng tôi biết vào dịp Tết hay những đợt thiếu máu, có cháu phải chờ đến 2-3 ngày vẫn chưa có tiểu cầu để truyền. Và cháu bé ấy đã không thể chờ đến khi có tiểu cầu vì bệnh quá nặng".
Cũng mang trong mình bệnh ung thư máu, chị Nguyễn Thu Trang (Hà Nội) nhập viện trong tình trạng thiếu tiểu cầu, xuất huyết nghiêm trọng. Nhờ truyền tiểu cầu, sức khoẻ của chị dần được cải thiện. Với người bệnh ung thư máu như chị, sau khi truyền hoá chất, các chỉ số trong máu đều sụt giảm. Họ cần được truyền máu, tiểu cầu để duy trì sự sống.
"Tôi từng chứng kiến người phải tiếp 50 bịch máu và 70 bịch tiểu cầu một đợt truyền hoá chất. Tôi cũng có lúc phải chờ đợi từng bịch tiểu cầu. Tôi hiểu được cảm giác chờ đợi máu và tiểu cầu của các bệnh nhân đang điều trị tại viện. Cảm ơn tấm lòng vàng đã giúp chúng tôi hồi sinh", chị Trang nói.
“Cầm cự” khi mang thai và sinh con nhờ tiểu cầu
Mắc bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu, chị N.T.N. cũng phải chờ đợi từng đơn vị tiểu cầu trong thời điểm khan hiếm máu. Khi mang thai ở tuần thứ 36, chị N. phải nhập viện gấp vì tiểu cầu chỉ còn 5 G/L, trong khi giới hạn bình thường là 150-400 G/L. Trước đó, chị nằm viện nhiều lần do thiếu máu và giảm tiểu cầu.
Tiểu cầu giảm sâu rất nguy hiểm (có thể dẫn đến xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não…). Với phụ nữ mang thai, tình trạng còn đáng lo ngại hơn nhiều. Chị N. đối mặt nguy cơ bị xuất huyết, thiếu máu nuôi dưỡng thai nhi. Nếu không được truyền máu hoặc tiểu cầu kịp thời, sức khỏe của chị sẽ bị ảnh hưởng, thậm chí, sự sống của thai nhi cũng bị đe dọa.
 |
| Phụ nữ mang thai mắc bệnh giảm tiểu cầu có thể nguy hiểm tính mạng người mẹ và em bé. Ảnh: Công Thắng. |
BSCKII Nguyễn Thị Thảo, Phó trưởng khoa Bệnh máu lành tính, Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, cho biết: "Những trường hợp như chị N. thường phải mổ chủ động vì tiểu cầu thấp. Việc sinh tự nhiên sẽ rất nguy hiểm. Do có nguy cơ chảy máu khó cầm nên trước, trong và sau quá trình mổ lấy thai, sản phụ cần truyền số lượng lớn chế phẩm máu".
Sau những ngày "cầm cự", chị N. phải mổ lấy thai gấp. Em bé đã chào đời trong niềm hạnh phúc của cả gia đình nhưng tiểu cầu của chị vẫn ở mức rất thấp, cần tiếp tục điều trị.
Mặc dù trong thời điểm thiếu máu, Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương vẫn kịp thời huy động hàng chục đơn vị tiểu cầu, giúp sản phụ vượt cạn thành công. Đến nay, em bé đã được 4 tháng tuổi và sức khỏe của cả 2 mẹ con đều ổn định.
Trong giường mổ, phòng cấp cứu, nhiều người bệnh đã vượt qua ranh giới mong manh giữa sự sống và cái chết nhờ truyền tiểu cầu.
Theo bác sĩ Thảo, khối tiểu cầu là chế phẩm, loại thuốc đặc biệt được sử dụng cho điều trị và dự phòng các biểu hiện chảy máu. Trên thực tế, nhiều bệnh lý khác nhau cần truyền tiểu cầu như xuất huyết giảm tiểu cầu, rối loạn chức năng tiểu cầu, suy tủy xương, rối loạn sinh tủy, ung thư máu hoặc các bệnh ung thư di căn đến tủy xương…
Tiểu cầu được điều chế từ máu toàn phần do người khỏe mạnh hiến tặng hoặc được gạn tách từ một người hiến bằng hệ thống máy tách tự động. Do khối tiểu cầu có hạn sử dụng ngắn (từ 3-5 ngày), việc đáp ứng nhu cầu tiểu cầu phục vụ điều trị luôn là thách thức với các trung tâm Truyền máu, đặc biệt trong những kỳ nghỉ dài ngày và dịp thiếu máu.
