Theo website dự báo thời tiết AccuWeather của Mỹ, chỉ số UV (UV Index) ở TP.HCM liên tục lên mức đáng báo động (trên 11). Ngày 24/4, chỉ số UV ở TP.HCM là 13. Các ngày 25 và 27/4 cũng được dự báo đạt đỉnh tương tự.
TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, khuyến cáo ngoài dãy quang phổ bảy màu thấy được, trong ánh nắng còn có những tia cực tím với ba loại là UVA, B và C. Bên cạnh lợi ích giúp tổng hợp vitamin D từ cholesterol dưới da cho cơ thể, những tia cực tím, đặc biệt là trong ngày nắng gắt có cường độ cao, sẽ gây ra nhiều tác hại cho làn da con người. Theo đó, tác hại cấp thời là bỏng, dị ứng nắng và lâu dài là lão hóa, ung thư da
PGS Lê Hữu Doanh, Phó giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương, cũng cảnh báo tia cực tím trong ánh sáng mặt trời có thể phá hủy các tế bào da. Sự phá hủy này có thể dẫn đến bệnh dày sừng ánh nắng và tiến triển thành ung thư tế bào gai.
Theo ông Doanh, dày sừng ánh nắng thường xuất hiện ở vùng da cơ thể thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời như vùng mặt, da đầu, mặt duỗi cẳng tay, mu tay. Lúc đầu, bệnh biểu hiện như là một dát màu hồng, rám hoặc đôi khi không có thay đổi nào về màu sắc, bề mặt thô, khô, có ít vảy da.
Bệnh thường xuất hiện ở người da sáng màu và trên 40 tuổi, đặc biệt có nhiều năm tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Ở một số nước với khi hậu nóng và nắng nhiều, 50% người da sáng màu (chủ yếu là người da trắng) có thể xuất hiện tổn thương dày sừng ánh nắng. Tuy nhiên, dày sừng ánh nắng cũng có thể xuất hiện ở người da sẫm màu.
Các biểu hiện khác do tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời chứa tia cực tím phổ biến như bỏng nắng, đỏ da, tăng sắc tố, nếp nhăn, khô da hoặc nặng hơn là ung thư da.
Khoảng hơn 90% các dấu hiệu ung thư da xuất hiện ở vùng da tiếp xúc với ánh nắng như đầu, mặt, môi, tai, cổ, ngực, cánh tay, bàn tay và cẳng chân.
 |
| TP.HCM đang ở đợt nóng cao điểm. Ảnh: Liêu Lãm. |
Đại tá Phạm Văn Tiến, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Quân y 103 (Hà Nội), cho hay ngoài việc tác động xấu tới da, tia cực tím có thể gây tai biến về mắt khi không đeo kính bảo hộ. Các tế bào bao bọc mắt có thể bị phá hủy do tia nắng, nhất là khi phản chiếu dội lên từ mặt xi măng, cát hay nước.
Sau khi bị tia cực tím chiếu, từ 6-15 giờ, bệnh nhân có những rối loạn thị giác như giảm thị lực, nhìn thấy quầng bao quanh các nguồn sáng. Sau đó, người bệnh sẽ cảm thấy như có dị vật ở trong mắt, chảy nước mắt, rất sợ ánh sáng. Thông thường, nếu tiến triển tốt, sau 8 giờ, những triệu chứng này sẽ tự khỏi.
Trường hợp cơ thể tiếp xúc với ánh nắng nhiều lần trong thời gian dài, tia cực tím còn có khả năng gây các chứng bệnh về mắt trầm trọng hơn, như suy hoại võng mạc, cườm mắt, lòa thậm chí mù mắt.
 |
| Người dân Sài Gòn khi có nhu cầu cần phải ra đường vào lúc giữa trưa luôn phải tự trang bị cho mình rất nhiều quần áo, phụ kiện bảo hộ để chống nắng. Ảnh: Liêu Lãm. |
Theo các bác sĩ, việc bảo vệ cơ thể khỏi ánh nắng mặt trời nói chung, tia cực tím nói riêng nên phòng ngừa bắt đầu từ tuổi nhỏ và mọi lúc, mọi nơi. Các biện pháp bao gồm:
- Tránh tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng, đặc biệt vào thời điểm mà nhiều ánh nắng nhất trong ngày (từ 10-16h).
- Mặc quần áo dài tay, váy dài che kín cơ thể, chọn chất liệu vải dệt khít nhau, màu sáng để tránh bắt nắng.
- Đội mũ rộng vành để che mặt và cổ.
- Sử dụng chất chống nắng có chỉ số chống nắng (SPF) từ 15 trở lên. Bôi chất chống nắng ít nhất 15 đến 30 phút trước khi ra ngoài và bôi lại sau 2 giờ, cả khi trời có mây.
- Luôn đeo kính khi ra đường.
- Trẻ em chỉ nên tắm nắng trong khoảng thời gian trước 8h và sau 17h. Hạn chế cho trẻ ra ngoài. Khi buộc phải ra ngoài, cần che chắn, bảo hộ, thoa kem chống nắng như người lớn.
Mức ảnh hưởng của các chỉ số tia UV như sau:
- 0-2,9: Nguy cơ gây hại từ tia cực tím thấp. Bạn sẽ ít bị ảnh hưởng bởi các tác hại của tia UV hơn. Chỉ số này thường vào những ngày thu mát mẻ nhiều mây hay sáng sớm.
- 3-5,9: Nguy cơ gây hại từ tia cực tím trung bình. Khuyến nghị có những biện pháp phòng ngừa như che chắn khi ra ngoài, ở dưới bóng râm vào khoảng giữa trưa, khi ánh nắng sáng chói nhất.
- 6-7,9: Nguy cơ gây hại từ tia cực tím cao. Khuyến nghị đeo kính râm, thoa kem chống nắng SPF 30+, mặc quần áo chống nắng và đội nón rộng vành, giảm thời gian tiếp xúc với ánh nắng trong khoảng 3 giờ trước và sau giữa trưa.
- 8-10,9: Nguy cơ gây hại từ tia cực tím rất cao. Nếu không có biện pháp bảo vệ, bạn có khả năng bị cháy nắng. Khuyến nghị bôi kem chống nắng SPF 30+, mặc áo sơ mi, kính râm, đội mũ, không nên đứng dưới nắng quá lâu.
- 11+: Nguy cơ gây hại từ tia cực tím cực cao. Khuyến nghị sử dụng tất cả các biện pháp phòng ngừa, bao gồm: thoa kem chống nắng SPF 30+, kính râm, áo sơ mi dài tay, quần dài, đội mũ rộng vành, và tránh ánh nắng mặt trời 3 giờ trước và sau giữa trưa.
