Tham gia một giải đấu bóng đá do công ty tổ chức, Ngô Quang Khiết (nam, 25 tuổi, trú tại Hai Bà Trưng, Hà Nội) háo hức chuẩn bị quần áo và giày cho trận đấu sẽ diễn ra lúc 15h.
Rời nhà, Khiết đã cảm thấy khó chịu do cái nắng rát da cùng hơi nóng từ mặt đường bốc lên giống như trong một chiếc lò nướng 2 mặt. Dẫu vậy, tâm trạng phấn khích vẫn được duy trì suốt chặng đường đến sân bóng.
Tuy nhiên, sau khi chạy trên sân được 10 phút, Khiết bắt đầu cảm nhận được những dấu hiệu bất thường khi nhịp tim tăng nhanh, thở dốc dù chưa vận động quá lâu, toàn bộ vùng mặt nóng bừng.
Cho rằng đó là những biểu hiện bình thường khi đá bóng, trời lại nắng, Khiết tiếp tục chạy. Nhưng chỉ 5 phút sau, nam thanh niên bất ngờ đổ gục xuống sân do căng cứng bắp đùi. Sau khi được đồng đội hỗ trợ, Khiết có thể bước ra sân nhưng vẫn còn cảm giác đau nhức đầu không dứt.
Theo thạc sĩ, bác sĩ Lê Ngọc Hà, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, những biểu hiện của Khiết không chỉ do vận động thể thao bình thường. Đây còn là dấu hiệu của sốc nhiệt, một trường hợp cấp cứu y tế, thậm chí có thể dẫn đến tử vong nếu chủ quan.
 |
| Thời tiết nắng nóng làm thân nhiệt tăng cao có thể khiến cơ thể say nắng, sốc nhiệt. Ảnh minh họa: Thạch Thảo. |
Nhận biết sốc nhiệt
Bác sĩ Lê Ngọc Hà cho hay sốc nhiệt là tình trạng xảy ra khi nhiệt độ cơ thể tăng lên quá mức. Hầu hết trường hợp sốc nhiệt xảy ra khi mọi người tập thể dục, lao động, di chuyển trong thời tiết quá nóng và ẩm ướt nhưng không bù đủ lượng dịch mất đi do mồ hôi.
Ngoài ra, sốc nhiệt cũng có thể xảy ra với những người lớn tuổi, có vấn đề về sức khỏe hay cả trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh.
Do là một trường hợp cấp cứu y tế, tình trạng này cần được xử trí và điều trị nhanh chóng, tránh để lại hậu quả nặng nề, thậm chí tử vong.
“Khi một người quá nóng, họ cũng có thể bị chuột rút do nhiệt và kiệt sức vì nhiệt. Những dấu hiệu này không nghiêm trọng như sốc nhiệt nhưng lại có thể dẫn đến sốc nhiệt nếu không được điều trị”, bác sĩ Hà cho hay.
Điều này giải thích được tình trạng của Khiết khi tham gia trận đấu bóng đá trong thời tiết nắng nóng nhưng không bù đủ nước.
Cũng theo bác sĩ Hà, người bị sốc nhiệt thường có các triệu chứng gồm nhiệt độ cơ thể trên 40 độ C, thậm chí cao hơn; các vấn đề về thần kinh như lẫn lộn, khó suy nghĩ rõ ràng, nhìn hoặc nghe thấy những điều không có thật (ảo giác); hôn mê; đi lại khó khăn; co giật.
Một số biểu hiện nhẹ hơn của sốc nhiệt bao gồm thở nhanh hoặc nhịp tim nhanh; da ửng đỏ và nóng; nôn mửa hoặc tiêu chảy; chuột rút hoặc yếu cơ; nhức đầu.
 |
| Thời tiết nóng, mọi người cần đảm bảo uống đủ nước và uống thành từng ngụm nhỏ để tránh sốc nhiệt. Ảnh minh họa: piotr_chrobot. |
Phòng tránh và cách xử lý
Trong những trường hợp xuất hiện các triệu chứng nêu trên, bác sĩ Lê Ngọc Hà khuyến cáo người dân nên tới gặp bác sĩ ngay hoặc gọi xe cấp cứu, nhờ tới sự trợ giúp từ nhân viên y tế.
“Phương pháp điều trị sốc nhiệt thường là làm mát cơ thể sớm nhất theo nhiều cách khác nhau. Khi bệnh nhân nhập viện, các nhân viên y tế có trách nhiệm xử lý sớm các vấn đề khác do sốc nhiệt gây ra”, vị chuyên gia cho hay.
Về phía cộng đồng, bác sĩ Hà đưa lời khuyên cho người dân nên thực hiện một số hành động để ngăn ngừa tình trạng sốc nhiệt. Đó là:
- Không hoạt động quá nhiều và cần nghỉ giải lao khi làm việc trong môi trường nóng, ẩm.
- Uống đủ chất lỏng như nước lọc hoặc đồ uống thể thao, tránh cảm thấy khát và nên uống thành từng ngụm nhỏ.
- Thực hiện các bài tập thể dục, thể thao vào đầu ngày, trước khi thời tiết quá nóng.
- Mặc quần áo rộng, nhẹ, tránh mặc quá nhiều lớp.
- Tránh ở trong xe ô tô đóng kín với nhiệt độ cao quá lâu.
- Nên theo dõi các triệu chứng chuột rút do nóng hoặc kiệt sức vì nóng. Chuột rút do nhiệt gây ra hiện tượng chuột rút cơ đau đớn. Kiệt sức do nhiệt có thể gây đau đầu, chóng mặt, buồn nôn hoặc nôn. Tình trạng này cũng có thể làm cho chúng ta khát hoặc mệt mỏi. Nếu có triệu chứng chuột rút do nóng hoặc kiệt sức vì nóng, mọi người nên hạ nhiệt cơ thể ngay để tránh bị say nóng.
Một số phương pháp được bác sĩ Hà gợi ý để hạ nhiệt cho cơ thể gồm:
- Xịt nước mát vào người rồi ngồi trước quạt.
- Di chuyển vào bóng râm, đi vào tòa nhà hoặc ôtô có điều hòa nhiệt độ.
- Tắm nước mát.
- Uống nước hoặc đồ uống thể thao. Không uống đồ uống có cồn hoặc caffeine.
- Cởi bớt quần áo đang mặc.
- Đặt một túi lạnh hoặc vải mát lên cổ, nách và bẹn.
