Hôm 7/10, John Morales (62 tuổi), một trong những nhà khí tượng học hoạt động lâu năm nhất của Nam Florida (Mỹ), đang dẫn bản tin thời tiết cho đài WTVJ/NBC6 thì lạc giọng đi, nghẹn ngào. Bên cạnh ông, trên màn hình chia đôi, hình ảnh cơn bão Milton đang xoáy, khổng lồ, giận dữ và đỏ rực, theo The New York Times.
Cơn bão có cường độ cấp 5 - cấp cao nhất trong thang cảnh báo của Mỹ - dự kiến đổ bộ vào tiểu bang Florida trong tuần này, nơi vẫn chưa kịp hồi phục sau cơn bão Helene hôm 26/9.
"Đây là một cơn bão đáng kinh ngạc, đáng kinh ngạc, không thể tin được", ông Morales nói về Milton, nhắm mắt lại và lắc đầu nhẹ. "Nó đã giảm...". Giọng nói của ông ngập ngừng. Ông nhìn xuống, hít một hơi run rẩy và tiếp tục: “… nó đã giảm 50 milibar trong 10 giờ".
Với những người xem không hiểu được các số liệu khí tượng học, cách phát biểu nghẹn ngào của ông Morales đã đủ biểu thị. "Tôi xin lỗi. Điều này thật kinh hoàng", ông nói bằng giọng run rẩy.
Nhà khí tượng học đã chia sẻ lại bản tin dự báo trên nền tảng X, viết rằng ông đã cân nhắc có nên làm như vậy không. Bài đăng của ông đã nhận được 1,7 triệu lượt xem.
Không giấu nổi cảm xúc
Trong một cuộc phỏng vấn vào chiều 8/10, ông Morales cho biết một số yếu tố đã tác động lên bản tin xúc động của ông. Sốc vì sự tăng cường nhanh chóng của cơn bão. Lo lắng về số lượng ngày càng tăng và mức độ nghiêm trọng của các sự kiện thời tiết khắc nghiệt. Thất vọng về việc xã hội không thể giảm thiểu sự ô nhiễm đang làm nóng hành tinh, dù các nhà khoa học chắc chắn rằng điều đó khiến thời tiết trở nên ngày càng dữ dội. Và sự đồng cảm với con người, hệ sinh thái và các sinh vật sẽ phải trải qua sự tàn phá của cơn bão Milton.
"Nó cướp đi sinh mạng. Nó hủy hoại sinh mạng. Mọi người phải cảm thấy thương cảm cho những người đang sống trên đường đi của cơn bão này".
Ông Morales không giữ được bình tĩnh khi đưa tin về bão Milton. |
Bản tin phát sóng vừa qua cũng nhấn mạnh sự thay đổi trong sự nghiệp kéo dài bốn thập kỷ của ông Morales với tư cách là một nhà khí tượng học. Ông đã chuyển từ việc cố gắng trở thành một nhà dự báo thời tiết "không gây hoang mang" sang một người thừa nhận rằng mình kinh hoàng trước những mối đe dọa ngày càng tăng của tình trạng nóng lên toàn cầu.
Ông Morales cho biết kể từ khi bài đăng trở thành hiện tượng trên mạng xã hội, ông đã nhận được sự ủng hộ đặc biệt mạnh mẽ từ những người trẻ tuổi trên TikTok.
“Họ gần như cảm thấy được đại diện ở một mức độ nào đó. Họ thấy nỗi lo lắng và cảm xúc này, và đây chính là những gì Thế hệ Z và Thế hệ Alpha đang cảm thấy. Họ đang cảm thấy lo lắng về sự thay đổi khí hậu. Vâng, tôi cũng vậy".
Ông Morales bắt đầu sự nghiệp khí tượng học vào năm 1984, làm việc cho Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ và sau đó là đài Univision và Telemundo, trước khi gia nhập NBC6 tại Miami vào năm 2009.
Ông là một trong số khoảng 100 nhà khí tượng học được triệu tập để nói về biến đổi khí hậu vào năm 1997 dưới thời chính quyền Clinton, một cuộc họp mà ông cho biết đã truyền cảm hứng cho ông "cố gắng tìm cách truyền đạt mối đe dọa sắp xảy ra". Ông bắt đầu lồng ghép nhiều hơn các nội dung đề cập đến tác động của biến đổi khí hậu vào các dự báo thời tiết.
Nhà khí tượng học 62 tuổi từ lâu tự hào là người bình tĩnh, lý trí, tự tin có thể cung cấp các thông tin giúp mọi người tránh xa nguy hiểm. Tuy nhiên, điều đó đã thay đổi trong vài năm gần đây, khi cường độ và sự hung dữ của các cơn bão tăng lên tới mức mà trước đây không thể tưởng tượng được.
"Khi nhiệt độ hành tinh tăng lên, sự tự tin của tôi trong việc dự báo cường độ bão đang giảm dần. Hiện nay, tôi không còn có thể thoải mái giúp mọi người an tâm về sức mạnh của một cơn bão nữa. Tôi sợ những chu kỳ tăng cường cực nhanh xảy ra trong chớp mắt", ông viết trong một bài luận năm 2023 cho tờ Bulletin of the Atomic Scientists.
Lời cảnh báo từ các nhà khí tượng học
Các nhà khí tượng học nằm trong số những tiếng nói đáng tin cậy nhất trong báo chí, tuy nhiên việc đưa tin về thời tiết khắc nghiệt do hiện tượng nóng lên toàn cầu đã khiến một số người trở thành mục tiêu công kích từ phía những người không chấp nhận khoa học khí hậu.
Năm 2023, Chris Gloninger đã rời bỏ vị trí nhà khí tượng học trưởng của KCCI tại Des Moines, Iowa, vì bị dọa giết sau khi lên các chương trình về biến đổi khí hậu. Các cuộc thảo luận về khoa học khí hậu cũng đặc biệt căng thẳng ở bang Florida, nơi Thống đốc Ron DeSantis ký một đạo luật hồi tháng 5 xóa thuật ngữ "biến đổi khí hậu" khỏi các điều luật của tiểu bang.
Dù chưa bị đe dọa tính mạng, ông Morales cũng phải đối mặt nhiều sự phản đối trong những năm gần đây, đặc biệt là trên nền tảng X. Trong một bài luận được công bố ngày 30/9, ông viết rằng sau khi cảnh báo bão Helene sẽ trở thành thảm họa, ông đã bị gọi là "kẻ đấu tranh vì khí hậu" và những dự đoán của ông bị coi là "phóng đại".
“Nhưng đó không phải là phóng đại. Có lẽ những người đã quen với hình ảnh nhà khí tượng học Morales 'chỉ nói sự thật', 'không gây hoang mang' sẽ chưa thể quen với con người mới của tôi. Đó là lý do họ cãi nhau và cáo buộc tôi thổi phồng quá mức các mối đe dọa thời tiết mới xuất hiện. Nhưng không ai có thể trốn tránh sự thật", ông viết.
Sự xuất hiện của những cơn bão như Milton cho thấy mối đe dọa của biến đổi khí hậu. Ảnh: New York Times. |
Tuy nhiên, ông cho biết những người ông gặp ở các cửa hàng tạp hóa hoặc bưu điện quanh Nam Florida đều cảm ơn ông vì đã chỉ dẫn họ trước cơn bão và vì đến nay, ông vẫn là một trong số ít người trên truyền hình ở Miami nói về biến đổi khí hậu.
“Chúng tôi chỉ trình bày những gì đang hiện diện, những gì sắp xảy ra và chúng tôi đang chứng kiến chúng diễn ra ngay trước mắt mình. Cuộc khủng hoảng khí hậu đang diễn ra. Đây không phải là vấn đề của tương lai, mà là vấn đề của hiện tại và nó xứng đáng nhận được sự chú ý của tất cả chúng ta", ông nói.
Ông Morales chỉ từng nghẹn ngào khi dự báo đúng một lần trước đây, trong livestream trên Facebook vào đêm trước khi cơn bão Maria đổ bộ vào Puerto Rico, nơi ông lớn lên.
“Rất nhiều, rất nhiều người đã liên lạc với tôi để nói rằng nếu không xem chương trình đó, họ đã không chuẩn bị kỹ lưỡng. Họ đã cảm ơn tôi vì đã 'cứu mạng họ'. Cho dù đó có phải là sự tô vẽ hay không, thì điều đó cũng vô cùng đáng khích lệ", ông bày tỏ.
Năm cuốn sách về khí hậu nên đọc
Mục Thế giới giới thiệu với độc giả 5 cuốn sách mà các chuyên gia khí hậu của Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế cho rằng nên đọc về cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu toàn cầu.