Chuyến hành trình phi thường của ‘Cô gái Đan Mạch’

Kể từ khi bắt đầu tiền kỳ vào năm 2000 và bị coi là thất bại thấy trước về mặt doanh thu, phải mãi cho tới mùa thu 2015, The Danish Girl - Cô gái Đan Mạch mới chính thức hoàn thành, đồng thời trở thành ứng cử viên sáng giá cho các giải thưởng điện ảnh được trao trong đầu năm 2016.

15 năm cho bộ phim về người chuyển giới đầu tiên trong lịch sử

Khi Eddie Redmayne đang chuẩn bị thực hiện một phân cảnh quan trọng cho Les Misérables - Những người khốn khổ vào năm 2011, đạo diễn Tom Hooper bình tĩnh bước vào trường quay để đưa cho tài tử một tập tài liệu không rõ nội dung. Bên trong đó chính là kịch bản của The Danish Girl - thứ từng nằm trên tay rất nhiều đạo diễn, ngôi sao suốt một thập kỷ trước, nhưng vì nhiều lý do mà chưa thể đưa vào thực hiện.

Tác giả kịch bản Lucinda Coxon chia sẻ ngắn gọn rằng: “Vấn đề nằm ở đề tài câu chuyện. Người chuyển giới được coi là thuốc độc phòng vé đối với bất cứ dự án điện ảnh nào”.

Từ lúc khởi quay, The Danish Girl chỉ mất chưa đầy 9 tháng để có thể trình làng tại Liên hoan phim Venice 2015. Song, quãng thời gian tiền kỳ trước đó của bộ phim kéo dài tới 15 năm đằng đẵng. Ảnh: Universal

Cuốn hồi kí Man into Woman của Lili Elbe xuất bản lần đầu tiên năm 1933 được coi là tác phẩm thiêng liêng trong cộng đồng chuyển giới. Nhưng nguồn gốc chuyển thể của The Danish Girl lại là cuốn tiểu thuyết cùng tên của David Ebershoff, xuất bản năm 2000, dựa trên Man into Woman và nhiều tài liệu ghi chép khác về người phụ nữ chuyển giới đầu tiên trong lịch sử nhân loại.

Nhà sản xuất Gail Mutrux hồi tưởng lại thời điểm tháng 11/1999, khi bà vô tình đọc được bài bình luận sớm về cuốn tiểu thuyết. “Đó là một câu chuyện tình đặc biệt”, Mutrux nói. “Điều tác động mạnh mẽ tới tôi nhất là chuyện vợ của Einar Wegener sẵn sàng giúp ông theo đuổi khát khao. Dẫu biết mối quan hệ giữa hai người sẽ không bao giờ còn được như trước, họ vẫn cùng nhau quyết tâm thực hiện nó”. Chỉ vài tháng sau, bà mua tác quyền chuyển thể điện ảnh từ khi cuốn sách chưa chính thức phát hành.

15 năm trước là thời điểm mà những bộ phim truyền hình xoay quanh nhân vật là người chuyển giới như Transparent chưa xuất hiện, chứ đừng nói tới chuyện càn quét giải thưởng Emmy danh giá. Họ hiếm khi có mặt trên màn ảnh và để lại dấu ấn mạnh mẽ, ngoại trừ Hilary Swank trong Boys Don’t Cry (1999).

Người chuyển giới khi ấy có thể là một người bạn thân sắc sảo như John Lithgow trong The World According to Garp, hay phổ biến hơn là mẫu nhân vật quái ác như Michael Caine trong Dressed to Kill và kẻ sát nhân Ted Levine trong The Silence of the Lambs.

Gail Mutrux đương nhiên gặp vô vàn khó khăn trong việc thu hút sự quan tâm cho một dự án lấy nhân vật chuyển giới tiên phong làm trọng tâm. Ngay cả đến việc thuê người viết kịch bản chuyển thể cũng không dễ dàng. Bà nói: “Câu trả lời tôi thường gặp nhất là, ‘Không, xin cảm ơn’”.

Đã có lúc Nicole Kidman tường chừng sẽ sắm vai cả hai vợ chồng Wegener. Nhưng rốt cuộc, cô cũng rút lui khỏi The Danish Girl giống như rất nhiều ngôi sao khác. Ảnh: Entertainment Weekly

Thế rồi, một nhà sản xuất hợp tác cùng Mutrux ở dự án phim tiểu sử Kinsey gợi ý cho bà biên kịch Lucinda Coxon đến từ nước Anh. Coxon đồng ý do thấy hứng thú với tác phẩm và bản thảo đầu tiên của The Danish Girl được hoàn tất vào năm 2004. Nhưng trong nhiều năm sau đó, Coxon hết lần này tới lần khác phải chứng kiến đứa con tinh thần tan thành mây khói rồi bắt đầu lại từ đầu với hàng loạt ngôi sao khác nhau. “Đó thực sự là con đường dài đằng đẵng”, bà hồi tưởng.

Con đường ấy bắt đầu năm 2008, khi Nicole Kidman dự kiến làm nhà sản xuất, sắm cả hai vai vợ chồng Einar và Gerda Wegener. Sau đó thiên nga Australia rút lui, mở đường cho Charlize Theron và đạo diễn Anand Tucker. Nhưng họ cũng không ở lại lâu. Trong vòng hai năm tiếp theo, Tomas Alfredson cùng Gwyneth Paltrow, Lasse Hallstrom cùng Rachel Weisz, tiếp tục xuất hiện chỉ để ra đi. Cuối cùng, dự án The Danish Girl hoàn toàn đóng băng.

Tuy nhiên, mọi chuyện rồi cũng thay đổi. Họ tìm thấy mỹ nhân trẻ đến từ Thụy Điển, Alicia Vikander - người có sự nghiệp đang lên như “diều gặp gió” sau Ex-Machina và The Man from U.N.C.L.E., cho vai Gerda. Đạo diễn Tom Hooper và Eddie Redmayne đều từng có tượng vàng Oscar cho riêng cá nhân. Bỗng nhiên, đề tài người chuyển giới không còn là “liều thuốc cấm kỵ” nữa.

Dự án ám ảnh những người trong cuộc

Trên thực tế, nhà làm phim 43 tuổi người Anh lần đầu tiên bắt gặp kịch bản The Danish Girl từ năm 2008 sau khi nhận được nó từ người cộng sự lâu năm Nina Gold. Đó là lúc ông đang chuẩn bị bấm máy The King’s Speech - Bài diễn thuyết của nhà vua.

Sau này, Tom Hooper nói rằng mình như bị ám ảnh về câu chuyện của Einar/Lili, khi ông nghĩ tới nó ngay cả lúc The King’s Speech thắng giải Oscar cho Phim truyện xuất sắc, hay khi còn đang ngồi trên ghế chỉ đạo của Les Misérables. Nhưng sau khi phải đối mặt với quá nhiều cuộc rút lui, biên kịch Lucinda Coxon rất dè dặt và không ngừng ngờ vực vị đạo diễn xứ sở sương mù.

Eddie Redmayne, Alicia Vikander, Tom Hooper chính là những "vị cứu tinh" dành cho dự án The Danish Girl. Ảnh: The Guardian

Tom Hooper cho biết: “Tôi không muốn làm ra một tác phẩm chỉ nói về nỗi đau. Tôi không muốn khán giả xem phim với suy nghĩ rằng, ‘Lạy Chúa, trở thành phụ nữ chuyển giới là điều đau đớn đối với Lili’. Sự nuối tiếc dành cho nhân vật không phải là điều mà tôi nhắm tới. Mục tiêu của tôi là người xem phải hiểu được niềm vui và sự giải thoát đến từ chuyến hành trình ấy. Đó không phải là đàn ông trở thành phụ nữ, mà là một người phụ nữ từng phải sống như một người đàn ông”.

Cũng bị ám ảnh tương tự là Eddie Redmayne. Ngôi sao người Anh cho biết: "Tôi muốn thực hiện The Danish Girl ngay sau khi hoàn thành Les Misérables. Nhưng Tom Hooper bảo tôi cứ bình tĩnh đã, bởi dự án cần thêm thời gian”.

Cuối cùng, quãng thời gian chờ đợi ấy là ba năm, cho tới khi Tom Hooper chính thức đặt bút ký hợp đồng vào 2014, mang theo hai nhà sản xuất đến từ hãng Working Title. Ông kết luận: “Tôi đã có cơ hội thực hiện những bộ phim thương mại lớn sau The King’s Speech và Les Misérables. Nhưng tôi cảm thấy đây là thời điểm thích hợp để bấm máy một dự án vì đam mê. Đó chính là The Danish Girl”.

Cuộc lột xác tiếp theo của Eddie Redmayne

Trong khi chờ đợi Tom Hooper hoàn thành Les Misérables, Eddie Redmayne tham gia hai bộ phim khác, trong đó có Jupiter Ascending của chị em đạo diễn nhà Wachowski. Ngoài lúc làm việc, anh nhận được chỉ bảo tận tình về chủ đề chuyển giới từ Lana Wachoski - một người vốn là thành viên của cộng đồng ấy.

Việc quay phim tại Copenhagen, Đan Mạch được lên lịch vào đầu năm 2015. Nhưng điều đầu tiên Eddie Redmayne phải làm là tìm ra ngoại hình phù hợp cho nhân vật sau khi đã chuyển giới. Chuyên viên hoá trang Jan Sewell từ dự án The Theory of Everything (2014) đã cho anh thử rất nhiều bộ tóc giả, nhưng mãi đến khi nam diễn viên đội lên mái tóc đỏ rực thì nhân vật mới có thể thành hình.

Bức hình gây sốt trên mạng Internet khi Eddie Redmayne hóa trang thành người phụ nữ chuyển giới Lili Elbe ngay sau khi anh mới thắng giải Oscar với The Theory of Everything. Ảnh: Universal

Khi bức hình chụp Eddie Redmayne trong hình dáng phụ nữ được đăng tải lên các mạng xã hội hồi tháng 2/2015, nó đã tạo ra một cơn sốt, nhất là khi anh mới được Oscar vinh danh với vai diễn Stephen Hawking trong The Theory of Everything.

Theo lời của bạn diễn Alicia Vikander, sức tác động từ sự biến đổi trên Redmayne chỉ có thể được cảm nhận sâu sắc nhất ở thực tế. Cô chia sẻ: “Tôi thấy một người phụ nữ tóc đỏ xuất hiện trên trường quay. Phải mất đến năm phút, tôi mới thực sự tin đó là Eddie”.

Với vai Lili Elbe, ngoại hình của Eddie Redmayne có sự thay đổi còn khác thường hơn cả Stephen Hawking trong The Theory of Everything. Đơn cử như ở một phân cảnh trong phim, anh phải khỏa thân đứng trước tấm gương lớn với bộ phận sinh dục kẹp giấu giữa hai đùi.

“Tôi biết kịch bản The Danish Girl đã trải qua nhiều năm gian khó. Nhưng đây là một câu chuyện phi thường về tình yêu, thay đổi quan điểm của cá nhân tôi về tình yêu, rằng nó không chỉ dựa trên giới tính, cơ thể, hay bản năng tình dục. Tình yêu chính là nằm ở tâm hồn”, nam diễn viên nhấn mạnh.

Đây cũng là vai diễn đem đến cho Eddie Redmayne “cảm giác yếu đuối”, bởi “đi đến đâu, tôi cũng bị đoàn làm phim và đồng sự soi xét. Tôi cảm nhận rõ nhất với cảnh quay khỏa thân trước gương gây xôn xao. Người ta cứ nghĩ diễn viên lúc nào cũng sẵn sàng cởi bỏ quần áo để diễn xuất. Nhưng sự thật không phải như thế”. Cũng bởi vậy mà tài tử nhận được đặc quyền từ Tom Hooper, khi nhà làm phim cho anh xem lại cảnh quay trước tiên và quyền quyết định xem có giữ lại nó hay không.

The Danish Girl - Cô gái Đan Mạch khởi chiếu trên toàn quốc từ 15/1.