Có nên cắt giảm sữa trong chế độ ăn của trẻ béo phì?

Từ suy nghĩ con đã đủ chất, thừa cân, nhiều phụ huynh chọn cách giảm khẩu phần sữa hàng ngày của trẻ. Điều này có thể khiến trẻ nhỏ đối mặt nguy cơ thiếu chất tiềm ẩn.

Sữa có khiến trẻ béo phì ngày càng “kịch cân”?

Sau đợt khám sức khỏe tại trường mầm non của con, chị Hương (quận Bình Thạnh, TP.HCM) bất ngờ khi cô giáo thông báo bé đang thừa cân. Ở mốc 3 tuổi, bé cao 95 cm và nặng 23 kg. Lo lắng con “kịch cân”, chị Hương muốn cắt 2 cữ sữa chính mỗi ngày và chỉ cho uống sữa buổi sáng, nhưng ngần ngại phản ứng của bé khi không được thưởng thức món khoái khẩu. Về lâu dài, chị cũng sợ con không đủ chất để phát triển toàn diện.

Trăn trở của chị Hương cũng là “nỗi khó” của phụ huynh có con thừa cân, béo phì. Từng trao đổi với nhiều cha mẹ về tính khoa học của giải pháp cắt khẩu phần ăn, trong đó có sữa, TS.BS Trương Hồng Sơn - Phó tổng thư ký Tổng Hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam - nhận định đây là quan điểm chưa đúng.

“Thực tế, tỷ lệ dinh dưỡng không cân bằng khiến cơ thể trẻ dễ béo phì, nhưng nếu cắt giảm thực phẩm sẽ ảnh hưởng đến lượng vi khoáng có trong khẩu phần ăn của trẻ. Các vi khoáng này lại bổ trợ tốt cho sự phát triển chiều cao, trong đó sữa là nguồn cung cấp canxi và vi khoáng dồi dào”, bác sĩ Sơn phân tích.

Cơ sở dữ liệu dinh dưỡng quốc gia của Mỹ (USDA National Nutrient Database) chỉ rõ sữa là nguồn cung cấp 9 chất dinh dưỡng thiết yếu gồm canxi, kali, phốt pho, protein, vitamin A, D và B12, riboflavin và niacin (tương đương với niacin). Đây là những chất quan trọng ảnh hưởng đến sự tăng trưởng tối ưu của trẻ.

Theo nghiên cứu được trích dẫn từ tựa sách “Current nutrition & food science”, các nhà khoa học đã tiến hành đánh giá lượng canxi trong khẩu phần ăn và sức khỏe xương của 50 trẻ em New Zealand (trước dậy thì) không uống sữa và so sánh với nhóm 200 trẻ uống sữa đều đặn.

Kết quả cho thấy, những trẻ không uống sữa hạn chế chiều cao, khung xương nhỏ và hàm lượng khoáng chất cùng mật độ xương thấp hơn so với những trẻ cùng tuổi, giới tính và “ghiền” sữa.

Các nhà khoa học chỉ ra việc uống sữa phù hợp có thể góp phần hạn chế béo phì ở trẻ nhỏ.

Hơn nữa, trẻ không uống sữa có chỉ số BMI cao hơn, tỷ lệ béo phì lên đến 18%. Những dữ liệu này cho thấy trẻ em độ tuổi phát triển nếu tránh dùng sữa thời gian dài sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tầm vóc, sức khỏe xương kém và có nguy cơ béo phì.

Nguyên tắc chọn sữa cho trẻ béo phì

Theo BS Trương Hồng Sơn, khi thấy con có dấu hiệu tăng cân nhanh, bố mẹ nên chuyển sang loại sữa có năng lượng thấp và hàm lượng vi khoáng cao. Đây là nguyên tắc trong điều trị, kiểm soát cân nặng của trẻ thừa cân, béo phì. Bởi việc tiêu thụ chế phẩm từ sữa và sữa đáp ứng yêu cầu dinh dưỡng, đồng thời cải thiện chất lượng chế độ ăn nói chung ở trẻ nhỏ.

Trước nỗi lo của các bậc phụ huynh, nhiều nhãn hàng đã nghiên cứu và giới thiệu các dòng sữa đặc trị, hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả. Một trong những dòng sữa được lòng các mẹ là Nutifood GrowPLUS+ Trắng - thương hiệu của Nutifood Thụy Điển.

Nutifood GrowPLUS+ Trắng là sữa đặc trị cho trẻ có nguy cơ thừa cân hoặc bị béo phì.

Được nghiên cứu phù hợp thể trạng trẻ có nguy cơ tăng cân, béo phì, sữa Nutifood GrowPLUS+ Trắng hỗ trợ giảm cảm giác thèm ăn, duy trì cảm giác no lâu. Đặc biệt, khác với các dòng sữa giàu năng lượng trên thị trường, sản phẩm này có hệ chất xơ polydextrose + FOS, đạm cao, giảm chất béo.

Không chỉ hỗ trợ kiểm soát cân nặng, sữa còn bổ sung 29 vitamin và khoáng chất, trong đó có canxi, photpho, vitamin D3, vitamin K2 tốt cho mô xương, hỗ trợ tăng chiều cao; DHA từ tảo hỗ trợ phát triển trí não và thị giác. Đây là những vi chất rất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ, nhất là trẻ thừa cân hoặc có nguy cơ thừa cân.

Ngoài dinh dưỡng, cha mẹ nên khuyến khích trẻ vận động để kiểm soát cân nặng.

Bên cạnh chọn đúng sữa cho trẻ có nguy cơ thừa cân hoặc đã béo phì, vị Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam gợi ý phụ huynh nên hạn chế đồ ngọt và đồ ăn vặt, tiết chế lượng đường trong khẩu phần ăn. Cha mẹ cần tính toán lượng protein và dầu mỡ trong mỗi bữa ăn, đảm bảo không thừa hoặc thiếu.

Bác sĩ cũng lưu ý hải sản, thịt bò, trứng… là những thực phẩm giàu canxi, đồng thời giàu năng lượng nên cần chú ý liều lượng: “Tức là nếu nạp với số lượng nhiều, con có thể thừa năng lượng, kéo theo tình trạng tăng cân hay dậy thì sớm, cản trở hấp thu canxi”.

Ngoài dinh dưỡng, cha mẹ nên khuyến khích con thường xuyên vận động bằng các bài tập theo sở thích, phù hợp thể chất. Đây là nền tảng để trẻ phát triển chiều cao và giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.