 |
Theo TS.BS Lưu Thị Mỹ Thục - Trưởng khoa Dinh dưỡng - Lâm sàng, Tiết chế, Bệnh viện Nhi Trung ương, Hà Nội, thừa cân là tình trạng cân nặng vượt quá mức nên có so với chiều cao. Béo phì là bệnh mà ngoài tình trạng vượt quá cân nặng, trẻ còn có tích lũy mỡ thái quá toàn thân hoặc cục bộ, dễ nhận biết nhất là ở vùng bụng, mông, bẹn, đùi hoặc vai, gáy, ngực, có thể gây ảnh hưởng sức khỏe.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhận định gốc rễ của thừa cân, béo phì là năng lượng ăn vào quá mức so với năng lượng tiêu hao. Tất cả năng lượng ăn vào (đường, đạm, mỡ…) đều được chuyển hóa và tích lũy thành mỡ, không riêng chất béo không.
Dựa trên từng độ tuổi, Viện Dinh dưỡng Quốc gia và WHO đưa ra những khuyến cáo lượng calo tối thiểu khác nhau.
 |
| Năng lượng nạp vào vượt quá năng lượng tiêu hao là gốc rễ gây ra thừa cân, béo phì. Ảnh: Telegraph. |
Trẻ dưới một tuổi
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, calo là đơn vị dùng để đo năng lượng được cung cấp cho cơ thể bằng thực phẩm. Bạn sẽ sử dụng nguồn năng lượng này để thực hiện các hoạt động như ngủ, nghỉ, chạy, thở, suy nghĩ… Đồng thời, ngay cả khi bạn ngủ, calo cũng giúp duy trì sự sống, để tim đập, não suy nghĩ, các cơ quan trong cơ thể hoạt động bình thường. Hầu hết đồ ăn, thức uống đều có lượng calo nhất định.
Năng lượng cung cấp cho trẻ dưới một tuổi được phân bố như sau: 50% đáp ứng nhu cầu chuyển hóa cơ bản và 25% cho hoạt động và 25% cho phát triển (tăng cân trung bình từ 15-35g/ngày).
Trong khi đó, nhu cầu về protein rất lớn, hàng ngày là 2,2g/kg cân nặng của trẻ, đến tháng thứ 4 trở đi nhu cầu protein là 1,4g/kg/ngày.
Trẻ từ 6 tháng tuổi trở đi, ngoài bú sữa mẹ hàng ngày, Viện Dinh dưỡng khuyến cáo phụ huynh nên cho trẻ ăn thêm bột, cụ thể như sau:
| Độ tuổi | Số lượng bữa bột/ngày |
| 6 tháng tuổi | 1 |
| 7-8 tháng tuổi | 2 |
| 9-12 tháng tuổi | 3 |
| Tròn một tuổi | 4 |
Phụ huynh nên cho trẻ ăn từ ít tới nhiều tập cho trẻ ăn quen dần với thức ăn mới. Bữa ăn bổ sung cho trẻ đảm bảo đủ các nhóm thức ăn để đáp ứng đủ các chất dinh dưỡng và đậm độ nhiệt. Các thức ăn của trẻ cần được chế biến sạch sẽ đảm bảo vệ sinh tránh các rối loạn tiêu hóa.
 |
| Sữa là thực phẩm thiết yếu cho trẻ từ khi chào đời đến tuổi dậy thì và trưởng thành. Ảnh: Adobe Stock. |
Từ một đến dưới 6 tuổi
Dinh đưỡng trẻ từ 1 tuổi đến 5 tuổi có những thay đổi đặc biệt về nhu cầu bởi trẻ lớn lên cả về kích thước và phát triển trí tuệ. Khuyến cáo calo cho độ tuổi này như sau:
| Độ tuổi | Kcal/ngày | Protein | Lưu ý |
| 1-3 tuổi | 1.300 | 28 g (2,5-3 protein/kg cân nặng) | - Số bữa ăn: 4-5 bữa - Có chế độ ăn riêng của trẻ - Thức ăn mềm và tập dần cho trẻ ăn từng loại thức ăn từ ít đến nhiều cho đến thức ăn hỗn hợp. - Hàng ngày chú ý cho trẻ uống đủ nước, không ăn vặt, bánh kẹo trước bữa ăn |
| 4-6 tuổi | 1.600 | 36g (2-2,5 protein/kg cân nặng) | - Chú ý tập cho trẻ ăn đủ đúng bữa và không ăn đường ngọt, bánh kẹo trước bữa ăn sẽ tạo điều kiện để trẻ có tập tính thói quen dinh dưỡng tốt, đáp ứng sự phát triển của trẻ khỏe mạnh. - Giáo dục thói quen về vệ sinh cũng là điều cần thiết ở lứa tuổi này |
Từ 6 tuổi trở lên
Theo ThS.BS. Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, từ 6 tuổi trẻ em bắt đầu đi học, các chất dinh dưỡng cung cấp hàng ngày cho trẻ qua thức ăn không chỉ để trẻ phát triển về thể chất, mà còn cung cấp năng lượng cho trẻ học tập. Vì vậy ăn uống hợp lý ở lứa tuổi này giúp trẻ thông minh, khỏe mạnh và phòng chống được bệnh tật.
Theo nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam đã được Bộ Y tế phê duyệt, năng lượng hàng ngày trẻ cần nạp vào được khuyến nghị như sau:
| Độ tuổi | Bé trai | Bé gái |
| 6-7 tuổi | 1.570 | 1.460 |
| 8-9 tuổi | 1.820 | 1.730 |
| 9-11 tuổi | 2.150 | 1.980 |
| Đơn vị tính: Kcal/trẻ/ngày | ||
Nếu không có điều kiện chế biến nhiều loại món ăn trong một ngày, phụ huynh có thể tính lượng đạm của trẻ như sau: Cứ 100 g thịt nạc tương đương với 150 g cá hoặc tôm, 200 g đậu phụ, 2 quả trứng vịt hoặc 3 quả trứng gà. Nếu ăn các loại bún, miến, phở, khoai, ngô, sắn, chúng ta phải giảm bớt lượng gạo.
Khi trẻ bước vào giai đoạn dậy thì (từ 12 tuổi trở lên) mỗi ngày cần 2.200 - 2.400 calo, tương đương với lượng ăn của người trưởng thành. Nếu không cung cấp đúng và đủ trẻ sẽ bị thiếu hụt dinh dưỡng dẫn đến chậm hoàn thiện và phát triển các bộ phận cơ thể.
Đặc biệt, canxi rất cần thiết cho lứa tuổi này, nếu được cung cấp đủ sẽ giúp xương chắc khỏe và độ đậm xương đạt mức tối đa giúp trẻ phát triển tốt về chiều cao và phòng được bệnh loãng xương mai sau.
Mỗi ngày trẻ cần 1.000-1.200 mg canxi. Canxi có nhiều trong sữa, cả sữa bò và sữa đậu nành, các loại thủy sản, xương cá (nên kho nhừ cá để có thể ăn cả xương) và nên uống 400 - 500 ml sữa/ngày.
Zing News cùng Nutifood GrowPLUS+ đồng hành thực hiện dự án truyền thông “Phòng, chống thừa cân béo phì ở trẻ em Việt Nam” nhằm nâng cao nhận thức về dinh dưỡng phòng, chống thừa cân béo phì ở trẻ em. Là thương hiệu của Nutifood Sweden, được nghiên cứu và phát triển dựa trên đặc thù dinh dưỡng của trẻ em Việt Nam, Nutifood GrowPLUS+ Trắng với công thức hệ chất xơ Fiber Balance độc quyền từ Viện nghiên cứu dinh dưỡng Nutifood Thụy Điển kết hợp cùng 29 loại vitamin và khoáng chất thiết yếu và DHA từ tảo giúp con kiểm soát cân nặng, cao lớn chuẩn BMI và thông minh vượt trội.
