Có nên kỳ vọng vào biện pháp điều trị ung thư mới?

Mới đây, một kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học từ Trung tâm nghiên cứu ung thư Fred Hutchinson ở Seattle (Mỹ) cho thấy, liệu pháp tế bào T mới đã đem lại hiệu quả điều trị đáng kinh ngạc, giúp nhiều bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối có dấu hiệu suy giảm bệnh lý hiệu quả.

Theo Economist, trong hệ thống miễn dịch, các tế bào T đảm nhận nhiệm vụ truy tìm tế bào ung thư, phản ánh các mối đe dọa tới cơ thể. Công nghệ mà các nhà khoa học sử dụng kết hợp liệu pháp gen, sinh học tổng hợp và sinh học tế bào. Đầu tiên, một loạt các tế bào T được tách khỏi máu, một loại virus tùy chỉnh được sử dụng để cấy ghép chúng với các gen mới. Các tế bào biến đổi gen sau đó được đưa trở lại cơ thể, có khả năng tìm kiếm và tiêu diệt các tế bào ung thư.

Giáo sư Stanley Riddell tại Trung tâm nghiên cứu ung thư Fred Hutchinson đã tạo ra các phân tử thụ thể, gọi là CD19, được tìm thấy trên bề mặt của một số bệnh ung thư. Trong một thử nghiệm với 31 bệnh nhân bị bệnh bạch cầu cấp thể lympho (ALL) - một dạng ung thư máu, có tới 93% trường hợp không còn các triệu chứng bệnh sau khi điều trị bằng liệu pháp T.

Quy trình tế bào T hoạt động.

Giáo sư Riddell cho biết: "Đó là những bệnh nhân đã thất bại với mọi phương pháp. Hầu hết các bệnh nhân trong thử nghiệm của chúng tôi dự kiến chỉ còn sống được 2-5 tháng nữa. Điều này thật đặc biệt. Đây là điều chưa từng có trong giới y học, khi mà tỷ lệ phản ứng rất cao ở những bệnh nhân đã bị nặng đến thế."

Tuy nhiên, theo tiến sĩ Stanley, phản ứng phụ của phương pháp điều trị này có thể xảy ra do đôi khi, tế bào T có thể kích hoạt một phản ứng miễn dịch quá mạnh sau khoảng mỗi 12 giờ. Điều này có thể gây tử vong, và 2 trong số các bệnh nhân trong nghiên cứu ALL đã chết theo cách đó.

Mặc dù kết quả của nghiên cứu ALL rất ấn tượng, các nhà khoa học cho biết vẫn rất khó để mở rộng việc tiếp cận phương pháp này với các bệnh nhân ung thư khác. Để một T tấn công hiệu quả, nó cần phải được đưa vào vị trí chính xác. Nếu không, nó có thể tiêu diệt bất kỳ cơ quan nào khác trong cơ thể. Ngoài ra, chi phí điều trị cũng là một vấn đề và việc điều trị cho mỗi bệnh nhân là không giống nhau.

Việt Nam có thể dùng phương pháp này?

Về vấn đề này, Tiến sĩ, bác sĩ Trần Văn Công – Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện K cho hay, hiện tại các phương pháp điều trị ung thư phổ biến là phẫu thuật, hóa chất và sinh học. Tùy theo từng nhóm bệnh, độ tuổi, đối tượng sẽ có các biện pháp đặc trị riêng và có tỷ lệ thành công khác nhau.

Riêng thử nghiệm mới đây về cách điều trị bằng tế bào T, tiến sĩ Công nhận định đây là một biện pháp điều trị sinh học - một trong các cách điều trị ung thư phổ biến. Mục đích của biện pháp là kích thích khả năng đề kháng tự nhiên của con người chống lại ung thư, hoặc dùng các sinh chất của con người chữa ung thư.

Ở Việt Nam, một số cơ sở đã ứng dụng điều trị sinh học (chẳng hạn như miễn dịch sinh học) nhưng không thể áp dụng cho tất cả trường hợp. Bất cứ biện pháp nào cũng chỉ có hiệu quả ở một số trường hợp.

Riêng với biện pháp này mặc dù kết quả khả quan nhưng các nhà nghiên cứu cũng nói rõ chúng chỉ mới có tác dụng với bệnh nhân ung thư máu và cũng chưa thể tiến hành nghiên cứu quy mô rộng hơn.

“Quan trọng nhất là biện pháp này có thể ứng dụng cho bệnh nào, kết quả cụ thể cho giai đoạn nào. Kể cả với phương pháp tế bào gốc chủ yếu dùng cho các trường hợp khó để cải thiện tỷ lệ xấu nhưng cũng không thể dùng cho tất cả bệnh nhân. Có những bệnh nhân điều trị theo cách này lại tử vong nhanh hơn các biện pháp thông thường khác. Do đó cần có chỉ thị riêng đối với từng trường hợp cụ thể”, tiến sĩ Công cho hay.

Tiến sĩ Công cho biết thêm, không phải các trường hợp ung thư đều mang án tử cận kề. Với trẻ em, những bệnh xấu nhất như bạch cầu cấp dòng tủy vẫn có thể chữa khỏi với tỷ lệ 45-50%, với bệnh ung thư ở người lớn, tỷ lệ 60% cũng không hiếm. Điều này phụ thuộc vào từng loại bệnh cụ thể, giai đoạn bệnh và đối tượng,…

“Biện pháp nào cũng có chỉ định và chỉ có kết quả tốt nhất khi dùng đúng chỉ định”, tiến sĩ Công nhấn mạnh.