Có phải ho, sốt, sổ mũi đều là cảm cúm?

Tôi bị sốt, ho và đau họng suốt khoảng một tuần nay, đã uống thuốc nhưng chưa thấy thuyên giảm. Liệu đây có phải chỉ là cúm thông thường?

TS.BS Lê Quốc Hùng, Thầy thuốc Nhân dân, Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy

Các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp như cúm mùa, Covid-19, RSV, Adenovirus... thường có nhiều biểu hiện tương đồng, khiến không ít người nhầm lẫn.

Điểm chung của các bệnh này là đều lây qua đường giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần. Các triệu chứng thường gặp bao gồm sốt, ho, mệt mỏi, thậm chí có thể tiến triển thành viêm phổi ở một số trường hợp nặng. Dù có nhiều điểm chung, mỗi bệnh vẫn có các dấu hiệu phân biệt.

Cúm mùa là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus Influenza gây ra, phổ biến nhất là cúm A và B. Cúm thường có thời gian ủ bệnh ngắn, chỉ từ 1-4 ngày, với các triệu chứng khởi phát đột ngột như sốt cao, đau nhức, mệt mỏi. Nhiều người đang khỏe mạnh có thể cảm thấy suy kiệt chỉ sau một đêm. Một số trường hợp có biểu hiện nặng như khó thở, viêm phổi.

Trong khi đó, Covid-19 do virus SARS-CoV-2 gây ra, có thời gian ủ bệnh dài hơn, trung bình từ 2-14 ngày. Triệu chứng khởi phát chậm hơn và không ồ ạt như cúm. Một dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt Covid-19 là tình trạng mất vị giác, khứu giác – điều hiếm gặp ở bệnh nhân cúm. Khi bệnh diễn tiến nặng, bệnh nhân Covid-19 có thể gặp các triệu chứng cảnh báo như ho dai dẳng, tức ngực, khó thở kéo dài.

Một số bệnh nhiễm virus đường hô hấp có thể được phân biệt qua các biểu hiện như:

• Virus hợp bào hô hấp (RSV) có thể gây viêm phổi, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
• Adenovirus không chỉ gây sốt cao, đau họng mà còn có thể dẫn đến viêm kết mạc, tạo nên hội chứng sốt – viêm họng – viêm kết mạc.
• Parainfluenza là nguyên nhân của viêm thanh khí phế quản (croup) và nhiễm trùng hô hấp dưới.
• Bocavirus thường gặp ở trẻ em, với các triệu chứng tương tự cúm.

Do các bệnh này có nhiều điểm tương đồng về triệu chứng, chỉ dựa vào biểu hiện bên ngoài rất khó phân biệt. Phương pháp xác định chính xác nhất là xét nghiệm RT-PCR hoặc xét nghiệm nhanh kháng nguyên. Để tránh biến chứng nguy hiểm, khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, người dân nên đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.

Đặc biệt, cần lưu ý rằng cúm mùa không phải là cảm lạnh thông thường. Đây là bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, nhưng may mắn là có thể phòng ngừa bằng tiêm vaccine cúm hàng năm.

Những nhóm có nguy cơ cao, chẳng hạn người cao tuổi, người có bệnh nền, phụ nữ mang thai, trẻ em dưới 5 tuổi và người có hệ miễn dịch suy giảm, càng cần chủ động tiêm phòng để bảo vệ sức khỏe.