Có rút ngắn thời gian đào tạo đại học?

Xung quanh việc rút ngắn thời gian đào tạo đại học (ĐH) theo khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân mà Chính phủ vừa ban hành, hiệu trưởng một trường ĐH đóng tại Hà Nội nhận xét việc rút ngắn thời gian đào tạo là phù hợp khối các trường kinh tế, khoa học - xã hội.

Rút ngắn từ 3-5 năm thay vì 4-6 năm như trước đây giúp người học có cơ hội kiếm việc làm sớm hơn, tổng chi phí đào tạo giảm, khung chương trình được giảm tải một số môn học…

Thuận lợi cho khối xã hội, kinh tế

Trên thực tế, hiện nay, nhiều trường ĐH đã đào tạo theo hình thức tín chỉ, cho phép sinh viên có thể rút ngắn thời gian học từ 4 năm xuống còn 3 năm hoặc 3 năm rưỡi nên khi áp dụng theo khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân mới cũng không gặp khó khăn.

Ông Bùi Đức Triệu, Trưởng phòng Đào tạo ĐH Kinh tế Quốc dân, cho hay sau khi chuyển đổi sang hệ thống tín chỉ và tổng chương trình là 120 đến 130 tín chỉ, số sinh viên tốt nghiệp sớm 1 kỳ học của trường đạt khoảng 10%-15%.

Khó có thể rút ngắn đào tạo bác sĩ chuyên khoa và một số ngành đặc thù Ảnh: Tấn Thạnh / Người Lao Động.

Tuy nhiên, không phải trường nào cũng có thể rút ngắn thời gian đào tạo. Hiệu trưởng một trường ĐH phân tích việc rút ngắn đào tạo ở bậc ĐH phụ thuộc hai yếu tố là ngành nghề đào tạo và điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên.

Có những ngành nghề có thể rút ngắn như lĩnh vực khoa học - xã hội, kinh tế..., nhưng cũng có những ngành nghề không nên rút ngắn thời gian đào tạo, như các ngành nghề mang tính nghề nghiệp chuyên nghiệp, khoa học sức khỏe.

“Muốn cắt giảm chương trình đào tạo từ 4 năm xuống 3 năm bắt buộc phải tính toán, sắp xếp lại chương trình các môn lý luận, cắt bỏ những học phần không cần thiết với ngành học.

Còn nếu vẫn giữ tư duy xây dựng chương trình cũ như hiện nay, áp theo khung chương trình cứng mà buộc phải rút ngắn thời gian đào tạo còn 3 năm sẽ khiến các trường gặp khó khăn vì kiến thức các môn chuyên ngành sẽ phải giảm đi”, chuyên gia này nhận định.

Phải tăng thời gian đào tạo ngành y

Ông Trần Khắc Thạc, Phó trưởng Phòng Đào tạo, ĐH Thủy lợi, cho rằng việc thiết kế lại chương trình không đơn giản là cắt bỏ môn học một cách cơ học mà cần theo hướng giảm bớt nội dung kiến thức không phù hợp của các ngành học.

Để sắp xếp lại chương trình đào tạo, trước tiên các trường cần căn cứ tình hình và nhu cầu thực tế của từng ngành, rà soát toàn bộ các môn học. Có những ngành học cần bổ sung một số học phần thực hành hoặc đưa vào môn học chuyên sâu, bổ sung kỹ năng để đáp ứng nhu cầu công việc sau khi sinh viên ra trường.

Theo ông Trần Văn Tớp, Phó hiệu trưởng ĐH Bách khoa Hà Nội, chương trình đào tạo của trường hiện được thiết kế theo 2 hệ là cử nhân có số tín chỉ tương đương 4 năm học và hệ kỹ sư là 5 năm.

Nếu rút ngắn thời gian đào tạo sẽ không bảo đảm được lượng kiến thức, kỹ năng theo yêu cầu đối với các bậc đào tạo. Ông Tớp cũng khẳng định chương trình đã được thiết kế của ĐH Bách khoa Hà Nội không thể giảm được.

Ông Nguyễn Hữu Tú, Phó hiệu trưởng ĐH Y Hà Nội, cũng cho rằng việc rút ngắn thời gian đào tạo ĐH phù hợp số đông các trường ĐH nhưng chưa đề cập các ngành nghề đào tạo có tính đặc thù, đặc biệt là ngành liên quan đến vấn đề sức khỏe của con người.

Hiện nay, thời gian đào tạo của các trường y ở Việt Nam đều là 6 năm và chưa có trường nào xem xét việc rút ngắn thời gian đào tạo vì chương trình đào tạo ngành y rất nhiều môn, học phần. Dồn ép thời gian học sẽ không bảo đảm chất lượng.

Ông Tú cho rằng những ngành nghề đặc thù thì phải theo một khung đặc thù riêng. Để đào tạo ngành y, các trường y khoa trên thế giới đào tạo kỹ hơn Việt Nam rất nhiều.

Hiện nay, hội đồng hiệu trưởng các trường y cùng với Bộ Y tế đang trình đề xuất là khung đào tạo bác sĩ chuyên khoa, bác sĩ y khoa là 6 + 3 - 4, tức là 6 năm xong phải học thêm 3-4 năm nữa thì mới được gọi là bác sĩ chuyên khoa rồi hành nghề độc lập.

Vì thế, để có những bác sĩ chất lượng, đào tạo y khoa không thể ngắn hơn mà phải dài hơn.