Nắng nóng đỉnh điểm đã bao trùm phần lớn Nam và Đông Nam Á trong những tuần gần đây, khiến hàng chục người thiệt mạng, buộc hàng triệu học sinh phải nghỉ học và mùa màng bị tàn phá.
"Chúng ta đang đi trên một chuyến tàu lượn siêu tốc về mặt nhiệt độ"
Cả Philippines và Bangladesh đều đóng cửa trường học do nắng nóng quá mức chịu đựng vào tháng trước, trong khi chính phủ các nước trong khu vực đã đưa ra cảnh báo về sức khỏe. Tại Thái Lan, ít nhất 30 người thiệt mạng vì say nắng kể từ đầu năm, trong khi con số này trong toàn năm 2023 là 37 người.
Theo truyền thông Thái Lan, thời tiết khắc nghiệt đã khiến trái sầu riêng vỡ nứt trên cây ở nước này, tàn phá vụ lúa và khiến sản lượng trứng gà teo tóp. Nắng nóng thậm chí còn được cho là nguyên nhân dẫn đến vụ nổ kho đạn ở Campuchia khiến 20 binh sĩ thiệt mạng tại một căn cứ quân sự vào cuối tuần trước.
 |
| Một phụ nữ dùng ô để che nắng đi ngang qua người bán đồ uống lạnh ở Bangkok. Ảnh: Bloomberg. |
Các kỷ lục đã bị phá vỡ trên toàn khu vực. Bangladesh trải qua tháng 4 nóng nhất từng được ghi nhận, với nhiệt độ cao nhất hàng ngày cao hơn từ 2 đến 8 độ C so mức trung bình cao nhất là 33,2 độ C trong tháng. Tại Myanmar, nhiệt độ lên tới 48,2 độ C tại thị trấn Chauk, vùng Magway ở miền Trung - đánh dấu nhiệt độ tháng 4 nóng nhất kể từ khi bắt đầu ghi nhận thông số này.
Thành phố Kolkata, Ấn Độ, ghi nhận nhiệt độ lên tới 43 độ C, đánh dấu ngày tháng tư nóng nhất của thành phố kể từ năm 1954.
Ít nhất hai người tử vong ở bang miền Nam Kerala do nghi ngờ bị say nắng cuối tuần qua. Hai cái chết khác được cho là do nắng nóng ở bang Odisha hồi đầu tháng 4.
Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) trong tháng tư đã đưa ra báo cáo cho thấy châu Á vẫn là “khu vực hứng chịu nhiều thiên tai nhất thế giới do các hiểm họa liên quan đến thời tiết, khí hậu và nước trong năm 2023”. Theo đó, lũ lụt và bão gây ra số thương vong và thiệt hại kinh tế cao nhất được báo cáo, trong khi tác động của các đợt nắng nóng trở nên nghiêm trọng hơn.
Năm ngoái, các đợt nắng nóng nghiêm trọng ở Ấn Độ vào tháng 4 và tháng 6 đã khiến khoảng 110 người tử vong do say nắng. WMO cho biết: “Một đợt nắng nóng lớn và kéo dài đã ảnh hưởng đến phần lớn Đông Nam Á trong tháng 4 và tháng 5, kéo dài đến tận phía tây Bangladesh và Đông Ấn Độ, và phía bắc đến miền Nam Trung Quốc, với nhiệt độ kỷ lục”.
“Nắng nóng cực độ đang trở thành sát thủ thầm lặng”, Phó Tổng thư ký WMO Ko Barrett nhấn mạnh.
 |
| Người lao động chật vật mưu sinh giữa nắng nóng ở Ấn Độ. Ảnh: CNN. |
Tiến sĩ Roxy Mathew Koll, nhà khoa học khí hậu tại Viện Khí tượng Nhiệt đới Ấn Độ, cho biết: “Tần suất, cường độ, thời gian và diện tích bao phủ của những đợt nắng nóng này đang gia tăng theo thời gian. Chúng ta đang đi trên một chuyến tàu lượn siêu tốc về mặt nhiệt độ, và việc nhiệt độ giảm sẽ không sớm xảy ra. Mọi chuyện sẽ còn tệ hơn, điều đó có nghĩa là chúng ta cần phải chuẩn bị sẵn sàng”.
Ông Koll nói thêm rằng các chính phủ cần phải thích ứng - bằng cách xây dựng các quyết sách, chẳng hạn như khi nào trường học nên đóng cửa hoặc cách bảo vệ người lao động.
"Cảm giác như ở trong lò nướng"
KC Libre, 15 tuổi, là học sinh tại trường trung học Manuel Roxas ở Manila, nhưng hiện đang học ở nhà sau khi trường ngưng các lớp học trực tiếp vào tuần trước.
“Đây là lần đầu tiên các lớp học của chúng tôi bị tạm dừng vì thời tiết nắng nóng”, Libre nói. “Lớp chúng tôi có 47 học sinh. Kể cả có quạt điện thì lớp học vẫn nóng, thường trong lớp chỉ có hai quạt điện vì quạt trần một số phòng bị hỏng”.
“Cảm giác rất khó chịu và tôi không thể tập trung khi trời nóng. Các phòng học nằm trên tầng bốn, vì vậy khó khăn nhất là khi tôi di chuyển lên xuống cầu thang… Thậm chí chưa học tôi đã đổ mồ hôi”.
“Ngay cả trong nhà tôi cũng rất nóng. Gia đình tôi không có máy điều hòa không khí vì chúng tôi không khá giả. Tôi làm bài tập ở trường vào ban đêm vì trời bớt nóng hơn. Vào buổi sáng, dường như sức nóng cực độ đang xối thẳng vào cơ thể bạn”, nữ sinh chia sẻ thêm.
“Dù bật quạt thì vẫn nóng… Cảm giác như ở trong lò nướng…”.
Sae Klomkamnerd, 63 tuổi, nông dân ở tỉnh Phichit, Thái Lan, buộc phải bán 5.200 con vịt trong trại của mình vì nắng nóng quá mức khiến chúng không thể đẻ trứng. “Ban ngày, chúng tôi sẽ hút thêm nước ngầm vào ao để vịt có thể xuống nước cho mát”, ông nói.
“Nhưng trời vẫn nóng quá; Sau 9, 10 h sáng, nước nóng lên, vịt không muốn xuống nước nữa. Chúng chỉ đi trong bóng râm và trốn dưới tán cây”.
“Thời tiết bình thường thì 80-90% con vịt sẽ đẻ trứng nhưng hiện nay, trời nóng quá, tỷ lệ vịt đẻ chỉ còn 60%, thậm chí xuống dưới 50%. Ở những con vịt lâu năm hơn, số lượng trứng thậm chí còn giảm tới 30%”.
Ông cho biết vịt đẻ cũng đẻ trứng nhỏ hơn bình thường, nghĩa là mỗi khay trứng có trọng lượng nhẹ hơn và do đó bán được giá thấp hơn. “Tôi chỉ có thể bánh được 75 baht 2,04 USD) mỗi khay trứng; vào một năm thuận lợi, chúng tôi có thể bán được 100-105 baht mỗi khay. Năm nay thực sự khủng khiếp, thực sự khó khăn”.
Lay Samrach, 44 tuổi, công nhân xây dựng ở Phnom Penh, thủ đô Campuchia, chia sẻ: “Tôi chưa bao giờ trải qua cái nóng như thế này. Những năm khác đã nóng rồi nhưng năm nay còn nóng hơn nữa. Trời nóng quá tôi không thở được”.
“Năm ngoái chúng tôi chỉ nghỉ một lần trong buổi chiều nhưng bây giờ chúng tôi có tới ba giờ nghỉ buổi chiều vì nắng nóng. Tôi phải để tất cả dụng cụ của mình trong bóng râm. Nếu không chúng có thể bị hỏng. Năm ngoái tôi có thể để xẻng ngoài trời, nhưng năm nay tôi không thể làm vậy vì xẻng bị nung nóng quá sẽ không dùng được”.
AI có cướp đi công việc của chúng ta?
Trong cuốn AI chuyện chưa kể, tác giả Tomoe Ishizumi cho rằng đây chỉ là công cụ tối ưu không hơn không kém. Có một điều chắc chắn rằng AI có thể thay thế phần lớn công việc mà con người đang làm hiện nay. Tuy nhiên, chúng ta không nên nghĩ máy móc sẽ cướp đi công việc của con người mà hãy nghĩ rằng máy móc sẽ làm những công việc vất vả để con người có thời gian sáng tạo hơn.
