Vẫn minh mẫn, khúc chiết ở tuổi 92, GS Hoàng Xuân Sính - nhà sáng lập, nguyên chủ tịch Hội đồng trường Đại học Thăng Long - chia sẻ trong lần hiếm hoi trả lời phỏng vấn báo chí: “Nhân dân đang nói, từ ngày 1/7, VNeID làm cho cán bộ hết hành dân, Nghị quyết 57 đã nhanh chóng đi vào cuộc sống và mọi người đang rất mừng. Chúng tôi tin rằng nghị quyết này cũng sẽ mang lại lời giải cho bài toán đau đầu hóc búa của chúng tôi”.
Tầm nhìn 100 năm để hướng đến đại học nghiên cứu
Năm 1988, GS Hoàng Xuân Sính cùng các nhà khoa học sáng lập trường ĐH Thăng Long (tên ban đầu là Trung tâm Đại học dân lập Thăng Long) tại Hà Nội. Với nền tảng “Tây học” từ Pháp, bà hiểu rõ đại học theo hướng nghiên cứu là bước tiến thể hiện vị thế của cơ sở đào tạo bậc cao. Do đó, trong tầm nhìn 100 năm phát triển trường, bà đặt mục tiêu trong 40 năm cuối cùng, trường ĐH Thăng Long sẽ mạnh về nghiên cứu.
 |
| Giáo sư Hoàng Xuân Sính ở tuổi 92. |
GS Hoàng Xuân Sính nhấn mạnh: “Hiện nay, các trường ĐH tư của Việt Nam có nguồn thu hầu như chỉ dựa vào học phí. Ngoài ra còn có nghĩa vụ đóng thuế. Do đó, ngân sách nghiên cứu khoa học rất hạn chế”.
Bà kiến nghị Nhà nước hỗ trợ đất sạch, miễn giảm thuế để trường tư phát triển đội ngũ và cơ sở vật chất. Sau 20 năm đầu tiên xây dựng cơ sở vật chất (1988-2008), giai đoạn hiện tại của trường ĐH Thăng Long là “tiến sĩ hóa” đội ngũ để dần chuyển mình sang đại học nghiên cứu. Hiện, ĐH Thăng Long có gần 100 tiến sĩ, chiếm hơn 40% đội ngũ giảng viên và phấn đấu đạt 50% vào năm 2030.
“Đại học có ảnh hưởng quốc tế phải tuyển sinh viên chất lượng cao trong và ngoài nước, đồng thời có nhiều giáo sư uy tín trong cộng đồng khoa học”, GS Hoàng Xuân Sính chia sẻ.
 |
| Mốc thời gian tầm nhìn 100 năm của trường ĐH Thăng Long. |
Để đạt được chuẩn đại học nghiên cứu quốc tế, GS Hoàng Xuân Sính cho rằng cần giải hai bài toán. Thứ nhất là phổ cập giáo dục, thứ hai là đẩy mạnh nghiên cứu, với sự hỗ trợ từ 21 bài toán lớn do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố, mở cơ hội cho các trường hợp tác cùng doanh nghiệp và Chính phủ.
Niềm tin vào thế hệ tiếp nối
Giảng đường trường ĐH Thăng Long đang treo chân dung của hai người có ảnh hưởng lớn tới con đường sự nghiệp của GS Hoàng Xuân Sính và quá trình hình thành nhà trường. Nguyên chủ tịch hội đồng trường muốn thế hệ sau ghi nhớ những cá nhân đã nâng đỡ mình ở giờ khắc khó khăn.
Đó là nhà toán học đoạt giải Fields - Laurent Schwartz - thành viên hội đồng chấm luận án tiến sĩ của GS Sính tại Pháp. Người thứ hai là thiên tài toán học người Pháp Alexander Grothendieck, người thầy hướng dẫn từ xa luận án tiến sĩ toán học của bà.
“Ông ấy để lại cho tôi di sản vô giá, đó là tư duy làm cho điều khó trở nên dễ và sống chân thật với bản thân cũng như mọi người,” GS Hoàng Xuân Sính hồi tưởng.
 |
| Giáo sư Grothendieck trong chuyến sang Việt Nam, cùng với các học trò của mình (GS Hoàng Xuân Sính áo trắng) trong rừng. |
Nhớ lại hành trình đặt nền móng và chèo lái trường ĐH Thăng Long, GS Hoàng Xuân Sính nghĩ đến 3 từ “lao động - kiên trì - lương thiện”.
“Bà quan tâm tới thực chất”, hiệu trưởng Trương Nhật Hoa cho biết. Khi dẫn dắt ngôi trường là tâm huyết cuộc đời bà nội, Trương Nhật Hoa hiểu rằng mình đang mang trong mình “niềm tin thế hệ”.
GS Hoàng Xuân Sính luôn tin vào thế hệ trẻ khi xã hội đang trong thời đại AI và chuyển đổi số: “Chúng ta cần người lãnh đạo trẻ giữ trọng trách xây dựng tương lai giáo dục Việt Nam vì họ có sức khỏe, kiến thức mới để vượt lên trong cơn sóng lớn của khoa học và công nghệ”.
 |
| Gia đình 3 thế hệ xây dựng và phát triển trường ĐH Thăng Long của GS Hoàng Xuân Sính. |
“Nói đến giáo dục là nói đến đào tạo nhân tài, mà trước hết phải nhìn thấy tố chất nào để có được nhân tài. Tôi luôn nghĩ rằng nhân tài là 99% lao động bền bỉ và 1% là năng khiếu. Nếu dùng ký hiệu toán học để viết câu trên: ζ = ax + by trong đó ζ là ký hiệu cho từ nhân tài, x là lao động bền bỉ, y là năng khiếu, a là 99% và b là 1%”, GS Hoàng Xuân Sính nói.
“Tôi muốn đó là kim chỉ nam cho Nhật Hoa và các bạn đồng nghiệp trẻ trường ĐH Thăng Long, nơi mang nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho công cuộc đổi mới toàn diện để đưa dân tộc vào kỷ nguyên mới phồn vinh, hùng cường”, GS Hoàng Xuân Sính chia sẻ thêm.
Trường đang có gần 100 tiến sĩ và gần 150 thạc sĩ, đạt tỷ lệ hơn 40% tiến sĩ so với tổng số giảng viên. Song song đó, trường đẩy nhanh tiến độ tiến sĩ hóa đội ngũ để đến năm 2030 đạt tỷ lệ 50%. Dưới đôi mắt của nhà toán học, tất cả đều là bài toán phải giải. Công việc của nhà quản lý giáo dục như TS Trương Nhật Hoa là “tìm ra cơ hội trong mọi khó khăn”.
