Cú hích du lịch từ 10 triệu người dân Việt chiêm bái Xá lợi Phật

"Chúng tôi cảm động trước sự đón tiếp nồng hậu và tình cảm sâu sắc mà người dân Việt Nam dành cho Xá lợi Đức Phật. Việc cung rước Xá lợi Phật là biểu tượng thiêng liêng nhất về mối liên kết tâm linh, lịch sử và văn hóa giữa 2 đất nước", ông Sandeep Arya, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Ấn Độ tại Việt Nam, nói với Tri Thức – Znews.

Dịp Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025, lần đầu tiên Xá lợi Đức Phật được cung thỉnh từ Ấn Độ về Việt Nam để người dân chiêm bái. Trong 30 ngày (2/5 - 2/6), Xá lợi Đức Phật được cung nghinh qua 9 tỉnh/thành gồm TP.HCM, Tây Ninh, Hà Nội, Hà Nam, Ninh Bình, Bắc Giang, Quảng Ninh, Hưng Yên và Đà Nẵng.

Trước đó, Xá lợi Đức Phật từng được cung thỉnh sang nhiều quốc gia. Năm 2015, Xá lợi được tôn trí tại Sri Lanka nhân dịp kỷ niệm 2.600 năm ngày Đức Phật thành đạo.

Năm 2022, xá lợi hiện diện trong triển lãm tại Ulaanbaatar, Mông Cổ. Năm 2024, Bộ Văn hóa Thái Lan phối hợp Chính phủ Ấn Độ cung thỉnh Xá lợi về Thái Lan trong gần 26 ngày.

Ông Sandeep Arya, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Ấn Độ tại Việt Nam. Ảnh: Châu Sa.

10 triệu người dân chiêm bái Xá lợi

Theo đại sứ, Xá lợi Đức Phật là bảo vật quốc gia của Ấn Độ, được quản lý nghiêm ngặt. Theo quy định ngoại giao, mỗi lần xuất ngoại của Xá lợi tương đương một chuyến công du cấp nguyên thủ quốc gia.

Xá lợi Đức Phật được Chính phủ Ấn Độ cung rước từ bảo tàng quốc gia tại New Delhi sang Việt Nam bằng chuyên cơ đặc biệt vào ngày 2/5, do một Bộ trưởng cấp cao của Chính phủ Ấn Độ tháp tùng.

Một đoàn đại biểu gồm các cán bộ, chuyên gia và tăng ni Ấn Độ tháp tùng Xá lợi trong suốt hành trình tôn trí tại các địa phương ở Việt Nam.

Trước đó, một đoàn tiền trạm đã khảo sát kỹ lưỡng các địa điểm tôn trí tại TP.HCM, Tây Ninh, Hà Nội, Hà Nam để bảo đảm các nghi lễ được thực hiện đúng truyền thống và nghi thức Phật giáo. Hai quốc gia đã thống nhất các công tác chi tiết và những điều này được tuân thủ trong suốt hành trình tôn trí Xá lợi.

Ông Sandeep Arya cho biết ý tưởng đưa Xá lợi Phật từ Ấn Độ sang Việt Nam bắt nguồn từ các cuộc trao đổi với Giáo hội Phật giáo Việt Nam, nhận được sự ủng hộ từ Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Ấn Độ.

"Chúng tôi rất vui mừng khi việc tôn trí Xá lợi Phật tại Việt Nam trùng với ngày Phật đản Vesak, mà ở Ấn Độ gọi là ngày trăng tròn của Đức Phật, năm nay rơi vào ngày 12/5", ông Sandeep Arya nói.

Đáng chú ý, Việt Nam là nước đăng cai Đại lễ Phật đản Vesak Liên hợp quốc năm 2025 và việc tôn trí Xá lợi tại TP.HCM cũng đã được giới thiệu đến bạn bè quốc tế trong khuôn khổ Đại lễ Vesak năm nay.

Xá lợi Đức Phật được cung rước, tôn trí tại chùa Bà Đen (Tây Ninh) ngày 8/5. Ảnh: Quỳnh Danh.

Theo Đại sứ Ấn Độ, ước tính sơ bộ cho thấy đã có ít nhất 10 triệu người đến chiêm bái Xá lợi trực tiếp, chưa kể rất nhiều người dân đứng dọc các tuyến đường khắp Việt Nam để bày tỏ lòng tôn kính đối với Đức Phật Thích Ca Mâu Ni.

Việc gia hạn thời gian đã mở rộng các địa điểm tôn trí từ các địa điểm dự kiến ban đầu sang thêm 5 tỉnh thành khác.

Ông cảm ơn những công tác lễ tân, an ninh chu đáo, những nghi lễ, sự hỗ trợ, những lễ tụng kinh truyền thống mà Chính phủ Việt Nam, chính quyền các tỉnh thành, Giáo hội Phật giáo Việt Nam, chư tôn đức tăng ni và tín đồ Phật tử tại Việt Nam đã dành cho Xá lợi Đức Phật.

Đại sứ Sandeep Arya bày tỏ xúc động trước lòng thành kính và tình cảm mà người dân Việt Nam dành cho Xá lợi Phật. Sau 2 năm rưỡi sống tại Việt Nam, ông được chứng kiến khát vọng, sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng nghỉ của người dân, những phẩm chất rất giống với người Ấn Độ.

"Trải nghiệm lần này mang đến một điều đặc biệt hơn cho tôi, đó là sự hòa quyện sâu sắc giữa đời sống tâm linh và hiện đại. Ở Việt Nam, cũng như ở Ấn Độ, tín ngưỡng truyền thống không bị lãng quên mà cùng tồn tại hài hòa với nhịp sống đương đại", ngài Đại sứ chia sẻ.

Đại sứ Sandeep Arya trong đoàn cung rước Xá lợi Phật về chùa Phúc Sơn, tỉnh Bắc Giang ngày 23/5. Ảnh: Đại sứ Ấn Độ tại Việt Nam.

Cú hích du lịch?

Theo Đại sứ Ấn Độ, Phật giáo chính là sợi dây kết nối lâu đời nhất giữa Ấn Độ và Việt Nam. Từ hơn 1.800 năm trước, các vị tăng sĩ Ấn Độ đã đến vùng Luy Lâu (nay là Bắc Ninh), để lại dấu ấn sâu đậm trong dòng chảy tín ngưỡng và kiến trúc Phật giáo Việt Nam.

Những dấu tích Phật giáo có nguồn gốc từ Ấn Độ còn được tìm thấy tại nhiều vùng Nam Bộ, đi kèm các truyền thuyết linh thiêng.

Đến nay, những kết nối ấy đang được làm mới trong thời hiện đại. Bảo tàng Quốc gia New Delhi đã tổ chức một triển lãm so sánh nghệ thuật Phật giáo giữa Ấn Độ và Việt Nam.

Triển lãm này thể hiện sự kết nối giữa nghệ thuật, hình ảnh, điêu khắc, tượng và kiến trúc chùa tại Ấn Độ và Việt Nam trong suốt gần 1.500 năm, từ các ngôi chùa tại Bắc Ninh, Hà Nam, Quảng Bình, Đồng Dương (Quảng Nam), Sóc Trăng và các địa điểm khác tại Việt Nam, đến những ngôi chùa tại bang Bihar, Uttar Pradesh, Madhya Pradesh, Maharashtra và các vùng khác ở Ấn Độ.

"Trong thời hiện đại, tình cảm nồng ấm và sâu sắc của người dân Việt Nam dành cho Đức Phật và đất nước Ấn Độ là một tài sản quý giá đối với tình hữu nghị giữa hai nước", ông Sandeep Arya nhận định.

Khách Ấn Độ xuất hiện đông đúc ở phố đi bộ Bùi Viện dịp Giáng Sinh, tháng 12/2024. Ảnh: Linh Huỳnh.

Ngoài ý nghĩa tâm linh và văn hóa, mối quan tâm và sự kết nối của nhân dân 2 nước còn góp phần thúc đẩy du lịch, giáo dục, điện ảnh và nhiều lĩnh vực khác giữa Ấn Độ và Việt Nam.

Mỗi năm, hàng chục nghìn người Việt hành hương về thánh tích Phật giáo và các điểm đến khác tại Ấn Độ. Năm 2024, hơn 500.000 người Ấn Độ đến thăm Việt Nam. Sự gia tăng này giúp đất nước đông dân nhất thế giới thăng hạng lên vị trí thứ 6 trong danh sách 10 thị trường gửi khách quốc tế đến Việt Nam trong năm 2024, tăng 2 bậc so với năm 2023.

Hàng loạt siêu đám cưới, đoàn 4.500 khách của Sun Pharma hay nhà sản xuất Ấn Độ Captain Rahul Bali quay phim ở Đà Nẵng, là một số sự kiện du lịch nổi bật thể hiện sức hút của Việt Nam trong năm 2024 đối với thị trường Ấn Độ.

Con số "500.000 người Ấn Độ đến thăm Việt Nam" được kỳ vọng sẽ tăng mạnh trong năm nay với sự mở rộng của các tuyến bay và chính sách visa thuận lợi.

"Tôi tin rằng Việt Nam và Ấn Độ có thể cùng nhau lan tỏa những tư tưởng xuất phát từ Đức Phật để góp phần giải quyết các vấn đề hiện nay, hướng tới hòa bình, bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững", Đại sứ nói.