Trước nguy cơ lây lan cúm cùng sự xuất hiện của biến chủng dễ lây lan BA.5 của Omicron tại Việt Nam, bác sĩ Phạm Đỗ Anh Thư - Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM đã đưa ra những chia sẻ về các biểu hiện, nguy cơ của cúm với người cao tuổi và khuyến cáo việc nên tiêm phòng cúm trong giai đoạn phức tạp như hiện nay.
 |
| Người cao tuổi được khuyến cáo tiêm vaccine cúm. |
Cúm là gì?
Cúm là bệnh lây qua đường hô hấp do những virus cúm, gây nhiễm trùng ở mũi, họng, và thỉnh thoảng gây viêm phổi. Cúm có thể xảy ra từ mức độ nhẹ đến nặng, thậm chí có thể gây tử vong.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tác nhân gây bệnh ở người chủ yếu do các chủng virus cúm A (H3N2), cúm A (H1N1), cúm B và cúm C.
Chiều 21/7, Bộ Y tế Việt Nam tổ chức hội nghị trực tuyến tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh, công tác tiêm chủng và an toàn tiêm chủng. Theo đó, hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm ghi nhận, các ca mắc cúm hiện nay không có sự khác biệt so với những năm trước, chủ yếu lưu hành vẫn là cúm A (H3N2, H1N1) và cúm B. Đây là những chủng cúm đã có vaccine phòng bệnh hiệu quả. Vaccine cúm hiện nay đã được cập nhật chủng cúm theo khuyến cáo của WHO cho mùa cúm 2022/2023, đặc biệt là chủng A (H3N2).
Biểu hiện dễ nhầm lẫn của cúm
Cúm khác với cảm lạnh, thường xảy ra đột ngột. Người bị cúm có thể có những triệu chứng: Sốt hoặc ớn lạnh, ho, đau họng, chảy mũi, đau cơ, nhức đầu, mệt mỏi. Hầu hết người bị cúm sẽ hồi phục sau vài ngày đến ít hơn 2 tuần, một số người bệnh có biến chứng viêm phổi, có thể đe dọa tính mạng và gây tử vong.
Những biến chứng nguy hiểm khác của cúm như viêm cơ tim, viêm não, viêm cơ hoặc tiêu hủy cơ vân, suy đa cơ quan như suy hô hấp và suy thận, nhiễm trùng huyết.
Những người nguy cơ cao có biến chứng nặng liên quan đến cúm gồm người trên 65 tuổi, người có bệnh tim, tiểu đường, hen suyễn, phụ nữ có thai và trẻ em dưới 5 tuổi.
Nguy cơ cho người trên 65 tuổi
Những năm gần đây, tỷ lệ tử vong do cúm mùa ở người trên 65 tuổi dao động 70-85%, tỷ lệ nhập viện do cúm mùa ở người trên 65 tuổi là 50-70%.
Nguy cơ biến chứng do sự suy giảm miễn dịch tăng dần theo tuổi. Bên cạnh đó, người cao tuổi thường kèm nhiều bệnh nền:Bệnh tim, tiểu đường…
Những nghiên cứu cho thấy sau khi nhiễm cúm, bệnh nhân tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Việc tiêm phòng cúm giúp giảm nguy cơ nhập viện, tử vong cũng như các biến cố tim mạch ở những người có bệnh tim.
Bên cạnh đó, người mắc tiểu đường tuýp 1, 2 hoặc tiểu đường thai kỳ, dù đã kiểm soát tốt cũng có nguy cơ cao diễn tiến những biến chứng nặng khi nhiễm cúm, dẫn đến tăng tỷ lệ nhập viện và nguy cơ tử vong. Bệnh cúm làm cho bệnh tiểu đường khó kiểm soát hơn, như làm tăng hoặc giảm đường huyết thất thường.
Cách bảo vệ cơ thể khỏi các biến chứng cúm
Để chủ động phòng, chống cúm mùa, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các nội dung: Tiêm vaccine cúm mùa để tăng cường miễn dịch phòng, chống cúm; đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi; thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch; vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối.
 |
| Cần đảm bảo vệ sinh hàng ngày đề phòng lây lan cúm mùa. |
Ngoài ra, cần giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất dinh dưỡng để nâng cao thể trạng. Hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh; sử dụng khẩu trang y tế khi cần thiết. Người dân không tự ý mua thuốc và sử dụng thuốc kháng virus mà cần phải theo chỉ định, hướng dẫn của thầy thuốc. Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.
Virus cúm biến đổi thường xuyên, việc phát triển vaccine cúm được thực hiện hàng năm để cập nhật các chủng virus cúm mới đang lưu hành. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo nên tiêm nhắc lại vaccine cúm hàng năm.
Các loại vaccine cúm ở Việt Nam
Việt Nam hiện có vaccine cúm tứ giá xuất xứ từ Hà Lan, Pháp có thể phòng ngừa cả 4 chủng virus cúm gồm cúm A (H1N1), A (H3N2) và 2 chủng cúm B (Yamagata và Victoria) thường gây ra dịch, cũng như biến chứng nguy hiểm cho người có nguy cơ.
 |
| Tiêm vaccine cúm có thể phòng ngừa 4 chủng virus cúm. |
Người trên 65 tuổi (có hoặc không có bệnh nền) là đối tượng nguy cơ cao, được Bộ Y tế Việt Nam và WHO ưu tiên khuyến cáo tiêm phòng cúm hàng năm. Việc chủ động phòng ngừa cúm bằng vaccine là biện pháp hiệu quả giúp phòng nhiễm cúm, hạn chế nguy cơ dịch chồng dịch và thiếu hụt nguồn lực y tế như hiện nay.
Tiêm phòng cúm trong giai đoạn hiện tại rất quan trọng. Trẻ em, người lớn, đặc biệt là người cao tuổi và người có bệnh nền, nên đến các trung tâm tiêm chủng, trung tâm y tế dự phòng gần nhất để tiêm phòng cúm hàng năm nhằm bảo vệ bản thân và gia đình. Để hiểu thêm về tầm quan trọng của tiêm phòng cúm, độc giả có thể truy cập acare.abbott.vn.
