Ngày 8/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an, đã khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Nguyễn Thành Tài (66 tuổi, ngụ TP.HCM) về tội Vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, theo Điều 219 Bộ luật Hình sự 2015.
Cơ quan điều tra cũng khởi tố thêm 3 bị can liên quan vụ án để mở rộng điều tra những sai phạm trong việc giao, cho thuê không qua đấu giá khu đất 5.000 m2 số 8-12 đường Lê Duẩn, quận 1.
Trước khi về hưu rồi vướng lao lý, ông Tài là Phó chủ tịch UBND TP.HCM nhiệm kỳ 2011-2015.
 |
| Ông Nguyễn Thành Tài. Ảnh: BCA. |
Cho thuê đất vàng quận 1 với giá thấp, không qua đấu giá
Sai phạm của ông Nguyễn Thành Tài bắt nguồn từ việc thanh tra về việc thực hiện dự án đầu tư xây dựng khách sạn cao cấp, thương mại, dịch vụ, căn hộ cho thuê tại số 8-12 Lê Duẩn, quận 1, TP.HCM.
Khu đất này rộng 4.896 m2, thuộc sở hữu Nhà nước. Ban đầu, mảnh đất do 4 đơn vị thuộc Bộ Công Thương (sau này là cổ đông sáng lập Công ty Cổ phần Đầu tư Lavenue) thuê sử dụng làm trụ sở làm việc. Năm 2010, cả 4 đơn vị đã chuyển nhượng phần góp vốn tại Lavenue cho Công ty TNHH Đầu tư Kinh Đô.
Giữa 2011, UBND TP.HCM chấp thuận cho Công ty Lavenue sử dụng khu đất để đầu tư khách sạn cao cấp, thương mại - dịch vụ, căn hộ cho thuê với thời hạn sử dụng đất là 50 năm.
Theo đơn giá thuê đất được duyệt, Lavenue đã nộp đủ số tiền sử dụng đất và nộp tiền thuê đất đến 30/6/2016 vào ngân sách Nhà nước (hơn 700 tỷ đồng), tương ứng với giá thị trường là hơn 3,5 triệu/m2/năm.
Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ xác định khu đất số 8-12 Lê Duẩn có lợi thế đặc biệt về thương mại, do có 3 mặt tiền tiếp giáp các tuyến đường trung tâm quận 1. Đất này cần thiết phải áp dụng đơn giá do Sở Tài chính đề xuất và trình UBND TP.HCM phê duyệt. Với giá thị trường trên mặt đường Lê Duẩn đang ở mức khoảng 400 triệu đồng/m2, nếu đấu giá khu nhà đất này sẽ thu về trên 2.000 tỷ đồng.
Theo cơ quan thanh tra, UBND TP.HCM có sai phạm trong việc không tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu giá tài sản trên đất tại khu đất này. Việc UBND TP.HCM không tham khảo ý kiến tham mưu cơ quan chuyên môn, chưa nhận được sự phản hồi từ các cơ quan chuyên môn đã chấp thuận cho các nhà đầu tư không đủ năng lực tham gia dự án, dẫn đến giảm nguồn thu cho ngân sách; giảm tỷ lệ cổ phần góp vốn của Nhà nước từ 50% xuống còn 20%. Việc làm này có dấu hiệu cố ý làm trái quy định của Nhà nước.
Để xảy ra sai phạm, trách nhiệm chung thuộc về UBND TP, trách nhiệm trực tiếp thuộc về cá nhân ông Nguyễn Thành Tài. Ông Tài đã ký nhiều, ký nhanh các văn bản chấp thuận cho các công ty không đủ năng lực tham gia dự án, dẫn đến chuyển nhượng kiếm lời, gây thất thoát nguồn thu ngân sách.
 |
| Khu đất 8-12 Lê Duẩn với diện tích gần 5.000 m2. Ảnh: Lê Quân. |
Thừa nhận sai lầm
Nói về việc sử dụng khu đất vàng gần 5.000 m2 nói trên, ông Tài lý giải chủ trương xây dựng khách sạn 5 sao và căn hộ thương mại cao cấp do nguyên Chủ tịch Lê Hoàng Quân quyết từ năm 2007.
Tuy nhiên lúc đó, 4 đơn vị thuộc Bộ Công Thương đang sử dụng lô đất. Sau khi UBND TP.HCM vào cuộc, 2 bên xảy ra tranh chấp. Tòa án đã thụ lý vụ kiện, tuyên buộc 4 đơn vị này phải thanh toán tiền thuê nhà nhưng các đơn vị thuộc Bộ không thanh toán và tiếp tục sử dụng đất.
Ông Tài cũng cho rằng Bộ Công Thương đã có văn bản xin mua chỉ định thầu theo Nghị định 09 đối với đất và toàn bộ tài sản trên đất. Tuy nhiên, TP.HCM lại có chủ trương đầu tư xây dựng, nên không thể bán chỉ định.
Quá trình tranh chấp về khu đất vàng số 8-12 Lê Duẩn cứ thế dai dẳng, kéo dài giữa UBND TP.HCM và đơn vị thuộc Bộ Công Thương.
Về việc UBND TP chọn Công ty Quản lý và Kinh doanh nhà làm chủ đầu tư đứng ra huy động vốn, bằng cách cho Công ty Lavenue thuê sử dụng khu đất, ông Nguyễn Thành Tài nói phương thức kinh doanh mới là đề xuất của ông Nguyễn Hữu Tín (cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM) từ 2007.
Phủ nhận tư lợi cá nhân
Năm 2009, ông Tài nghĩ cần thực hiện xuyên suốt chủ trương nên đã khôi phục dự án này, triển khai càng nhanh càng tốt.
Thực tế, khi thực hiện chủ trương, Công ty Quản lý và Kinh doanh nhà nhận thấy vốn đổ vào dự án quá lớn, đã đề xuất ông Nguyễn Thành Tài cho phép nhượng cổ phần lại cho một đơn vị khác tham gia đầu tư.
Theo tường trình của ông Tài, thời điểm đó, 4 doanh nghiệp quốc doanh thuộc Bộ Công Thương đã “lật kèo”, đi bán toàn bộ cho Công ty Kinh Đô.
"Đây chính là thiếu sót của tôi, vì không lường trước được hệ quả, mà chỉ suy nghĩ theo chiều thuận lợi", cựu Chủ tịch TP.HCM nói.
Thời điểm Thanh tra Chính phủ công bố kết luận chỉ rõ các sai phạm, ông Nguyễn Thành Tài đã về hưu. Tuy nhiên, ông khẳng định bản thân đã rút ra được bài học và quả quyết, ông ta không tơ hào, tư túi cá nhân khi ký các văn bản triển khai dự án.
 |
| Khu đất vàng 8-12 Lê Duẩn ngay trung tâm quận 1. Đồ họa: Nhân Lê. |
Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí:
Người nào được giao quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước mà vi phạm chế độ quản lý, sử dụng tài sản, gây thất thoát, lãng phí từ 100 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử lý về hành vi này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
Nếu phạm tội vì vụ lợi, có tổ chức hoặc dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt mà gây thiệt hại tài sản từ 300 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 12 năm.
Người phạm tội gây thiệt hại về tài sản từ 1 tỷ đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.
