|
|
Đại biểu Nguyễn Thị Hà chỉ ra những vấn đề tồn trọng liên quan xử lý bạo lực học đường. Ảnh: Quốc hội. |
Sáng 29/10, tại kỳ họp thứ Mười, Quốc hội khóa XV thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, đại biểu Nguyễn Thị Hà (đại diện tỉnh Bắc Ninh) bày tỏ lo ngại sâu sắc trước tình trạng bạo lực học đường đang ngày càng phức tạp và khó lường, không chỉ dừng lại ở mâu thuẫn giữa học sinh với nhau mà giáo viên đã trở thành nạn nhân và phụ huynh và học sinh lại trở thành người gây ra bạo lực. Đồng thời bạo lực bắt đầu diễn biến phức tạp trên không gian mạng.
Hậu quả rất nghiêm trọng
Theo bà Hà, hậu quả của bạo lực học đường rất nghiêm trọng và lâu dài vì nó để lại tổn thương nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần. Nhiều học sinh bị thương tích, thậm chí tử vong, trong khi không ít em khác rơi vào sang chấn tâm lý, trầm cảm và tự cô lập.
Với giáo viên, những người đáng lẽ phải được tôn trọng, lại phải sống trong lo sợ, dễ bị tổn thương và dần đánh mất niềm tin vào giá trị “tôn sư trọng đạo”.
"Những vụ việc bạo lực học được không còn là hiện tượng đơn lẻ, không chỉ gây bàng hoàng dư luận mà còn đặt ra một câu hỏi nhức nhối. Phải chăng kỷ cương học đường đang dần bị xem nhẹ?", bà Nguyễn Thị Hà nêu vấn đề, đồng thời cho rằng áp lực lớn nhất đối với nhiều giáo viên hiện nay không chỉ đến từ thu nhập, mà là nỗi sợ hãi khi làm việc trong chính môi trường của mình.
Phân tích nguyên nhân, đại biểu Nguyễn Thị Hà nhấn mạnh bạo lực học đường không sinh ra từ một phía, mà là kết quả của sự tác động đan xen giữa gia đình, nhà trường và xã hội.
Từ phía gia đình, nhiều cha mẹ thiếu thời gian dành cho con, thiếu kỹ năng giáo dục cảm xúc và không kiểm soát được việc trẻ tiếp xúc với sách báo, phim ảnh hay trò chơi mang tính bạo lực. Thậm chí, một số gia đình còn thể hiện hành vi bạo lực ngay trước mặt con.
Đại biểu tỉnh Bắc Ninh nhận định một đứa trẻ không tự nhiên trở nên hung hăng hay vô cảm, đó có thể là kết quả của một môi trường gia đình thiếu yêu thương, thiếu kỷ luật và thiếu tấm gương.
Về phía nhà trường, bà Nguyễn Thị Hà nhận thấy một số cơ sở giáo dục còn nặng về thành tích, chưa thực sự chú trọng giáo dục đạo đức, kỹ năng sống. Các biện pháp kỷ luật chưa đủ sức răn đe, trong khi nhiều giáo viên thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc và xử lý tình huống.
Còn ở góc độ xã hội, môi trường truyền thông và mạng xã hội lại góp phần khuếch đại vấn đề. Không ít hành vi bạo lực bị lan truyền, thậm chí được cổ vũ bằng lượt xem và lượt thích, khiến ranh giới giữa “thích thú” và “chấp nhận” dần bị xóa nhòa.
Cần có thêm biện pháp
Thảo luận thêm về việc xử lý bạo lực học đường, Đại biểu Nguyễn Thị Hà đánh giá cao Thông tư 19 của Bộ GD&ĐT khi hướng đến tinh thần kỷ luật mang tính nhân văn, coi trọng giáo dục phục hồi thay vì trừng phạt.
Tuy nhiên, bà nhấn mạnh tính nhân văn chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi được hỗ trợ bởi một hệ thống tư vấn tâm lý học đường chuyên nghiệp.
Hiện nay, đa số trường học vẫn chưa có đội ngũ chuyên gia tâm lý được đào tạo bài bản; phòng tư vấn tâm lý chỉ tồn tại trên danh nghĩa, còn giáo viên chủ nhiệm phải tự xoay xở khi đối diện với những vụ việc bạo lực hoặc xung đột giữa học sinh.
Từ thực tế đó, đại biểu kiến nghị cần quy định trách nhiệm liên đới của phụ huynh khi con em có hành vi bạo lực nghiêm trọng, đồng thời đưa nội dung giáo dục cảm xúc và kỹ năng làm cha mẹ vào các chương trình đào tạo cộng đồng.
Nhà trường cũng cần tăng cường năng lực tư vấn tâm lý học đường một cách thực chất, bảo đảm mỗi trường có ít nhất một chuyên gia được đào tạo bài bản.
Ngoài ra, đại biểu đề xuất cần xây dựng cơ chế phản ứng nhanh trong trường học, kết nối với công an, chính quyền và cơ sở y tế khi xảy ra các vụ bạo lực.
Bà Nguyễn Thị Hà cũng đề nghị xã hội, đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội, phải có trách nhiệm hơn trong việc kiểm soát và hạn chế lan truyền các nội dung bạo lực, nhất là khi liên quan đến học sinh.
Bà đồng thời kiến nghị rà soát, đánh giá hiệu quả thực tế của Thông tư 19 nhằm đảm bảo sự cân bằng giữa tính nhân văn và tính kỷ luật.
Theo bà, ngành giáo dục có thể bổ sung những hình thức kỷ luật mang tính phục hồi nhưng vẫn đủ sức răn đe, giúp học sinh nhận ra sai lầm và thay đổi hành vi như tham gia lao động cộng đồng, chương trình tư vấn bắt buộc, cam kết hành vi tích cực hoặc xin lỗi công khai dưới sự hướng dẫn của nhà trường.
Đặc biệt, đại biểu nhấn mạnh cần sớm xây dựng bộ tiêu chí kiểm định năng lực tư vấn tâm lý học đường, coi đây là cơ sở để đảm bảo tính chuyên nghiệp và hiệu quả trong công tác hỗ trợ học sinh.
"Một nền giáo dục không thể hạnh phúc nếu người dạy bị xúc phạm, người học bảo hành và cả hai cùng chịu tổn thương về thể chất và tinh thần. Hạnh phúc trong giáo dục chỉ có thể được xây dựng trên nền tảng kỷ cương, nhân ái và trách nhiệm", đại biểu tỉnh Bắc Ninh nhấn mạnh.
Sách về nghề giáo
Nếu độc giả có hứng thú với nghề giáo - một nghề nghiệp đặc biệt và đang trải qua những biến động lớn, mục Giáo dục giới thiệu một số lựa chọn:
Xin được nói thẳng (GS Hoàng Tụy) và Ước vọng cho học đường (GS Huỳnh Như Phương): Cuốn sách của hai nhà giáo tiên phong tại Việt Nam với nhiều suy nghĩ và những trăn trở của hai ông về tương lai nền giáo dục nước nhà.
Nghề giáo qua các tác phẩm thiếu nhi nổi tiếng: Tình thầy trò trong các tác phẩm văn chương nổi tiếng khiến độc giả cảm động bởi các nhân vật đã làm được những việc lớn lao, vượt xa chức trách của một giáo viên.
