Đâu là cách tối ưu để phòng ngừa viêm não Nhật Bản?

Thứ tư, 19/1/2022 15:00 (GMT+7)
15:00 19/1/2022

Với tỷ lệ tử vong cao và để lại nhiều biến chứng nặng, viêm não Nhật Bản là căn bệnh nguy hiểm cho trẻ. Tiêm vaccine phòng ngừa là biện pháp tối ưu được khuyến cáo hiện nay.

Phong ngua viem nao Nhat Ban cho tre anh 1

1. Viêm não Nhật Bản gây ra những di chứng gì cho trẻ trên 5 tuổi?

Tỷ lệ tử vong gần như 100% nên ít trẻ còn sống sau mắc bệnh.
Tỷ lệ tử vong lên tới 20-30%, đồng thời trên 50% số ca mắc để lại những di chứng theo trẻ suốt đời như suy giảm nhận thức trong học tập, giảm khả năng vận động hoặc bại liệt.
Viêm não Nhật Bản có triệu chứng như sốt cao, nhức đầu hay co giật nhưng chữa khỏi bệnh thì trẻ không gặp di chứng gì.

Viêm não Nhật Bản gây tổn thương các tế bào thần kinh trong não, để lại nhiều di chứng trong dài hạn. Thống kê cho thấy trẻ mắc bệnh viêm não Nhật Bản có tỷ lệ chịu các di chứng rất cao (45,5%), suy giảm khả năng vận động (32,7%), chậm phát triển trí tuệ (21,8%) hoặc co giật (18,2%).

Phong ngua viem nao Nhat Ban cho tre anh 2

2. Đâu là nguyên nhân lây truyền chính của viêm não Nhật Bản?

Trẻ bị muỗi culex nhiễm virus viêm não Nhật Bản đốt
Do di truyền
Lây nhiễm từ người sang người qua đường hô hấp

Nguyên nhân gây viêm não Nhật Bản chủ yếu do một loài virus thuộc nhóm flavivirus gây ra. Chúng được truyền từ động vật sang người thông qua vết muỗi culex đốt. Loài động vật mang mầm bệnh viêm não Nhật Bản thường là lợn và chim hoang dã.

Phong ngua viem nao Nhat Ban cho tre anh 3

3. Viêm não Nhật Bản có thuốc đặc trị không?

Đã có thuốc đặc trị
Chỉ có thể điều trị để giảm triệu chứng
Chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ điều trị hỗ trợ. Vaccine là phương pháp phòng ngừa tối ưu được khuyến cáo hiện nay.

Viêm não Nhật Bản không có thuốc điều trị đặc hiệu. Điều trị chỉ tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng, hỗ trợ bệnh nhân vượt qua tình trạng nhiễm trùng và vật lý trị liệu khi có di chứng nhưng chi phí rất tốn kém.

Phong ngua viem nao Nhat Ban cho tre anh 4

4. Đâu là cách tối ưu để phòng ngừa viêm não Nhật Bản?

Diệt muỗi trong không gian sinh hoạt và vệ sinh môi trường để hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh.
Củng cố hệ miễn dịch của trẻ để tránh nguy cơ nhiễm bệnh bằng cách bổ sung dinh dưỡng và vận động thường xuyên.
Trẻ cần được tiêm chủng đầy đủ vaccine phòng viêm não Nhật Bản từ những năm đầu đời theo đúng lịch khuyến cáo. Đối với vaccine ngừa viêm não Nhật Bản công nghệ bất hoạt não chuột, trẻ cần được tiêm nhắc lại từ 5 tuổi đến một độ tuổi được bác sĩ chỉ định.

Các biện pháp phòng ngừa khỏi nguyên nhân lây bệnh từ muỗi hay tăng cường hệ miễn dịch không hẳn giúp phòng ngừa hoàn toàn trước bệnh viêm não Nhật Bản. Trẻ cần được tiêm phòng viêm não Nhật Bản ở những năm đầu đời và tiêm nhắc lại để củng cố hệ miễn dịch lâu dài.

Phong ngua viem nao Nhat Ban cho tre anh 5

5. Trẻ trên 5 tuổi còn có thể tiêm vaccine ngừa viêm não Nhật Bản không?

Tiêm đủ mũi phòng ngừa viêm não Nhật Bản những năm đầu đã đủ tạo miễn dịch cho trẻ, bất kể loại vaccine gì.
Dù sử dụng vaccine gì, chỉ cần tiêm đủ mũi phòng ngừa viêm não Nhật Bản những năm đầu đời kết hợp với chế độ dinh dưỡng phù hợp và tập luyện thể thao có thể giúp tạo hệ miễn dịch trọn đời.
Tùy loại vaccine mà lịch và liều tiêm sẽ khác nhau. Trẻ trên 5 tuổi vẫn có thể phải tiêm nhắc lại với một số loại vaccine nhất định.

Tùy loại vaccine mà lịch tiêm có thể khác nhau, nhưng các mũi cơ bản và nhắc lại đều quan trọng để có miễn dịch bền vững. Các loại vaccine phòng ngừa viêm não Nhật Bản hiện có mặt tại Việt Nam gồm 3 loại. Một là vaccine bất hoạt điều chế từ não chuột (sử dụng trong chương trình tiêm chủng mở rộng và dịch vụ), bắt đầu tiêm khi trẻ từ 12 tháng tuổi, gồm 3 liều cơ bản và cần tiêm nhắc lại 3 năm/lần cho đến khi 15 tuổi. Hai là vaccine sống giảm độc lực tái tổ hợp (kênh dịch vụ), bắt đầu tiêm khi trẻ 9 tháng tuổi, 1 liều cơ bản và 1 liều nhắc sau 1 năm. Cuối cùng là vaccine bất hoạt điều chế từ tế bào vero (kênh dịch vụ), bắt đầu tiêm khi trẻ từ 12 tháng tuổi, gồm 2 liều cơ bản.

Phong ngua viem nao Nhat Ban cho tre anh 6

6. Nếu bé nhỡ lịch tiêm phòng viêm não Nhật Bản (bao gồm tiêm các mũi cơ bản và tiêm nhắc), mẹ nên làm gì?

Phải tiêm lại từ đầu để hình thành hệ miễn dịch cho trẻ.
Các mũi tiêm nhắc lại cũng không quan trọng lắm vì mũi cơ bản là đã đủ rồi.
Đưa trẻ đi tiêm bù sớm, liên hệ bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn.

Lịch tiêm của các loại vaccine đã được nghiên cứu để tối ưu hóa khả năng tạo miễn dịch. Do đó, giai đoạn trễ lịch là lúc trẻ có nguy cơ mắc bệnh. Cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể tùy vào từng tình trạng sức khỏe của trẻ.

Phong ngua viem nao Nhat Ban cho tre anh 7

7. Việc tiêm nhắc phòng ngừa viêm não Nhật Bản có thể được trì hoãn khi trẻ trên 5 tuổi không?

Không nên trì hoãn lịch tiêm nhắc cho trẻ trên 5 tuổi, vì vaccine bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ nhiễm bệnh viêm não Nhật Bản có thời hạn không xác định. Bên cạnh đó, kháng thể có thể suy giảm theo thời gian.
Trẻ được phép trì hoãn lịch tiêm nhắc sau khi được tiêm đầy đủ các mũi cơ bản ở những năm đầu. Sau đó có thể củng cố hệ miễn dịch bằng chế độ dinh dưỡng và tập luyện khoa học từ 5 tuổi trở lên.
Tiêm nhắc vaccine ngừa viêm não Nhật Bản được phép trì hoãn hay không phụ thuộc vào thể trạng của mỗi trẻ.

Dù số ca viêm não Nhật Bản đã giảm nhiều nhờ tiêm chủng, Việt Nam vẫn nằm trong vùng lưu hành dịch bệnh. Bệnh viêm não Nhật Bản để lại nhiều di chứng nguy hiểm. Trì hoãn tiêm nhắc khiến trẻ có nguy cơ nhiễm bệnh bởi các tác nhân bên ngoài như môi trường sinh hoạt, tiếp xúc cộng đồng… Vì vậy, trẻ cần được tiêm nhắc lại theo khuyến cáo của bác sĩ.

Nội dung nằm trong chương trình giáo dục sức khỏe cộng đồng, được phối hợp thực hiện bởi Hội Y học Dự phòng Việt Nam và Công ty Sanofi Việt Nam.

Trà Văn

Phòng ngừa viêm não Nhật Bản cho trẻ vaccine viêm não Nhật Bản tiêm vaccine

Bình luận