Trong ngày 1 và 2/6, hàng nghìn trẻ em dưới 5 tuổi sẽ được bổ sung vitamin A miễn phí tại các trạm y tế xã phường. Dạng vitamin A này được sản xuất riêng, không thể mua ngoài thị trường. Dịch vụ tiêm chủng không có vitamin A, chỉ có ở các trạm y tế.
Tuy nhiên, gõ từ khóa "mua vitamin A cho bé" lên công cụ tìm kiếm của Facebook, có rất nhiều bài rao bán và hỏi mua. Chúng được bán với giá 25.000-30.000 đồng/viên.
 |
| Vitamin A liều cao được rao bán công khai trên mạng xã hội. |
Trên nhóm của một chung cư tại Hà Đông, Hà Nội, chủ tài khoản Ngọc Lợi quảng cáo: "Vitamin A không chỉ trẻ em mới dùng mà kể cả người già mắt kém, lão hóa, cận thị cũng cần bổ sung". Người này cũng hướng dẫn cách dùng vitamin A hàm lượng cao như một nhân viên y tế.
Một tài khoản khác tại Hải Dương có tên Huong Le cũng đăng bán loại vitamin này. Dưới bài viết có hơn 100 bình luận đặt mua vitamin A liều cao để tự sử dụng.
Nguy cơ khi sử dụng quá liều
Tiến sĩ, dược sĩ Phạm Đức Hùng, Bệnh viện Cincinnati, Ohio, Mỹ, cho biết vitamin A là một vi chất dinh dưỡng tan trong dầu cần thiết cho sự phát triển thể chất và góp phần tăng cường hệ miễn dịch bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng. Ngoài ra, nhóm vitamin này có chức năng điều hòa, tổng hợp protein, tác dụng bảo vệ mắt, chống quáng gà, các bệnh khô mắt. Vitamin A còn đảm bảo sự phát triển bình thường của bộ xương, răng, bảo vệ tính toàn vẹn của tế bào biểu mô, niêm mạc, da.
Trẻ thiếu vitamin A thường chậm phát triển, dễ bị nhiễm trùng, mờ giác mạc và thậm chí có thể gây mù vĩnh viễn.
Tuy nhiên, người dân tự ý sử dụng các loại vitamin A điều chế sẵn (từ thuốc, thực phẩm chức năng) có thể uống quá nhiều lượng cho phép. Việc này sẽ gây nhức đầu, chóng mặt, tầm nhìn mờ, buồn nôn, đau mỏi cơ và hoạt động tay chân không đồng bộ. Đặc biệt, trường hợp quá nặng có thể gây bất tỉnh, ngủ mê và thậm chí tử vong.
Phụ huynh đưa trẻ đi uống vitamin A ở trạm y tế xã phường cần lưu ý chúng rất an toàn nhưng cũng nên theo dõi sức khỏe của trẻ sau uống bổ sung trong vòng 2 ngày để xử trí nếu có các trường hợp tác dụng không mong muốn.
 |
| Người dân tự ý sử dụng các loại vitamin A điều chế sẵn (từ thuốc, thực phẩm chức năng) có thể uống quá nhiều lượng cho phép. Ảnh: Nutritionintl. |
Theo bác sĩ Nguyễn Thanh Sang, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM), người sử dụng có thể gặp tác dụng phụ thoáng qua như đau bụng, nôn ói. Triệu chứng sẽ tự mất đi sau ít giờ mà không cần xử trí. Nếu các tác dụng phụ biểu hiện như đau bụng nhiều, nôn mửa liên tục, dị ứng, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế.
Làm gì để trẻ không bị thiếu vitamin A?
Nguyên nhân trẻ thiếu vitamin A là không được bú sữa mẹ. Chế độ ăn của trẻ không cung cấp đủ vitamin A và chất béo. Ngoài ra, trẻ hay mắc các bệnh viêm hô hấp, tiêu chảy tái đi tái lại, sởi, nhiễm giun sán, suy dinh dưỡng nặng cũng có nguy cơ thiếu vitamin này.
Bệnh viện Nhi đồng Thành phố hướng dẫn để phòng ngừa thiếu vitamin A, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nên được bú sữa mẹ. Sữa mẹ rất giàu vitamin A, đặc biệt là sữa non. Bà mẹ cũng cần uống vitamin A liều cao (200.000 IU) bổ sung ngay sau sinh để bảo đảm sữa mẹ có đủ vitamin A cho trẻ.
Chế độ ăn nên có đủ thực phẩm giàu vitamin A. Bên cạnh việc sử dụng thực phẩm giàu vitamin A nên kèm với chế độ ăn có đủ chất béo trong khẩu phần để vitamin A hấp thu được dễ dàng. Ngoài ra, người dân cần đảm bảo vệ sinh môi trường, dự phòng nhiễm khuẩn, tẩy giun.
Trẻ 6-36 tháng tuổi đều phải được bổ sung vitamin A liều cao mỗi 6 tháng (vào ngày 1-2 tháng 6 và 1-2 tháng 12) tại các điểm uống vitamin A. Trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu vitamin A như suy dinh dưỡng, bị sởi hoặc bệnh nhiễm trùng tái đi tái lại, tiêu chảy kéo dài… cũng cần được uống vitamin A liều cao.
Trẻ nhỏ 6-12 tháng tuổi uống 100.000 đơn vị. Trẻ 12-36 tháng uống 200.000 đơn vị. Trường hợp trẻ sắp được 6 tháng tuổi hay hơn 3 tuổi cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho uống. Trẻ đang bị bệnh, vừa được tiêm chủng hoặc sắp tiêm chủng cũng đều có thể uống được vitamin A liều cao
Các chuyên gia khuyến cáo dù vitamin A có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể nhưng người dân không được tự ý sử dụng tùy ý. Nếu nghi ngờ trẻ thiếu hụt vitamin A, phụ huynh cần đưa đi khám bác sĩ chuyên khoa để xác định liều bổ sung phù hợp.
