|
|
Nhân sự hiện nay phải đảm nhiệm khối lượng gấp đôi 15 năm trước. Ảnh minh hoạ: Phương Lâm. |
Theo Báo cáo Bệ phóng năng lực tương lai (phát hành cuối tháng 7) của Anphabe, “đóng băng tuyển dụng” trở thành từ khóa đáng chú ý trong năm nay. Tình trạng tinh giản, tái cơ cấu, cắt giảm lực lượng lao động diễn ra trong nhiều ngành nghề, từ khu vực công đến doanh nghiệp tư nhân.
Sa thải và ngưng tuyển dụng gây ra hao hụt năng lực, dẫn đến những hệ quả kéo dài. Những nhân sự còn trụ lại tại doanh nghiệp phải xử lý khối lượng công việc lớn, phát sinh nhu cầu bổ sung kỹ năng, nâng cao trình độ.
Giảm người, giảm cả năng lực
Báo cáo chỉ ra rằng tình trạng giảm người, giảm luôn năng lực diễn ra tương đối phổ biến. Có đến 8% nguồn nhân lực hiện nay thuộc nhóm “thất thoát đáng tiếc”. Con số này cao hơn 3% so với số liệu được ghi nhận vào năm 2022 và 2023.
Tình trạng thiếu hụt nhân sự cho các vị trí then chốt kết hợp với trì trệ học hỏi và đổi mới dẫn đến thất thoát kiến thức, gián đoạn lộ trình thăng tiến. Đây chính là những hệ quả kéo dài, thậm chí có khả năng tác động tiêu cực đến chất lượng của toàn bộ thị trường lao động.
 |
| Tình trạng giảm người, giảm luôn năng lực diễn ra phổ biến. Ảnh minh hoạ: Phương Lâm. |
Theo Khảo sát Tương lai của công việc 2024 của Diễn đàn Kinh tế thế giới (World Economic Forum, viết tắt là WEF), người đi làm hiện nay xử lý khối lượng công việc gấp đôi so với 15 năm trước. Con số này cũng phần nào bắt nguồn từ quyết định cắt giảm, tinh gọn bộ máy của nhiều doanh nghiệp trên thế giới.
Trong bối cảnh này, kỹ năng được nhận định là một loại tiền tệ mới. Dữ liệu của mạng xã hội việc làm LinkedIn cho thấy đến năm 2030, 70% kỹ năng của hầu hết công việc sẽ thay đổi nhờ sự hỗ trợ của AI.
Từ năm 2022, tốc độ cập nhật kỹ năng mới vào hồ sơ năng lực của người dùng LinkedIn cũng tăng 140%, cho thấy sự nhận thức rõ ràng từ phía người lao động về việc phát triển hệ thống kỹ năng.
Dữ liệu của WEF cũng chỉ ra rằng nhóm trí thức chưa hẳn an toàn trong thời đại AI. 60% việc làm tại các nền kinh tế phát triển có khả năng chịu ảnh hưởng từ trí tuệ nhân tạo. Các vấn đề như giảm lương hay mất việc hoàn toàn có thể xảy ra.
Như vậy, nhu cầu đào tạo và nâng cao kỹ năng, bao gồm kỹ năng sử dụng AI, ngày càng trở nên cấp thiết.
Kỹ năng AI là yếu tố then chốt
Đối với thị trường lao động thế giới, chuyển đổi số trở thành yếu tố then chốt. Dữ liệu năm 2024 từ McKinsey & Company chỉ ra rằng 78% doanh nghiệp ứng dụng AI vào ít nhất một chức năng kinh doanh.
AI tạo sinh (Generative AI) được tích hợp trong hoạt động của 71% tổ chức. Những con số biết nói này phần nào khẳng định tầm quan trọng của quá trình chuyển đổi số trên toàn cầu.
 |
| Kỹ năng sử dụng AI ngày càng trở nên quan trọng trong thời đại chuyển đổi số. Ảnh minh hoạ: Phương Lâm. |
Tại Việt Nam, Khảo sát Tương lai của công việc 2024 do Anphabe thực hiện cũng chỉ ra thực trạng ứng dụng AI ở các công ty trong nước. Cụ thể, 17% hoàn toàn chưa tiếp cận, 16% chưa ứng dụng nhưng dự tính bắt đầu trong 1-2 năm tới.
35% sử dụng trí tuệ nhân tạo ở một số phòng ban, 23% triển khai và ứng dụng AI ở mức độ trung bình. Chỉ 9% ứng dụng rộng rãi, chuyên sâu ở nhiều phương diện trong tổ chức.
Ngoài ra, xu hướng người lao động đi trước doanh nghiệp cũng được ghi nhận. 56% nhân sự cho biết đã tiếp xúc và sử dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo trong công việc. Đến 77% người đi làm dùng công nghệ và AI để xử lý các nhiệm vụ mỗi tuần.
Nhìn chung, chuyển đổi số được nhận định là yếu tố then chốt của thị trường lao động. Kỹ năng AI trở nên thiết yếu, song vẫn gặp nhiều vấn đề trong quá trình ứng dụng thực tế.
AI có cướp đi công việc của chúng ta?
Trong cuốn AI chuyện chưa kể, tác giả Tomoe Ishizumi cho rằng đây chỉ là công cụ tối ưu không hơn không kém. Có một điều chắc chắn rằng AI có thể thay thế phần lớn công việc mà con người đang làm hiện nay. Tuy nhiên, chúng ta không nên nghĩ máy móc sẽ cướp đi công việc của con người mà hãy nghĩ rằng máy móc sẽ làm những công việc vất vả để con người có thời gian sáng tạo hơn.
