Hôm 7/9, Samuel Eto’o tuyên bố kết thúc sự nghiệp, chấm dứt một cuộc đời cầu thủ mà nhiều đứa trẻ châu Phi vẫn hằng mơ ước.
Khi 15 tuổi, Eto’o rời Cameroon đến châu Âu với tấm hộ chiếu có thời hạn 10 ngày. Để rồi xuyên suốt hai thập niên sau, anh chinh phục thành công xứ sở bóng đá của những người da trắng.
 |
| Eto'o có một sự nghiệp thi đấu thành công. Ảnh: Getty Images. |
Chuyến phiêu lưu từ cuốn hộ chiếu 10 ngày
“Đó là khoảng thời gian khó khăn”, Eto’o nói về quãng thời gian đầu sang lục địa già. Giống như nhiều cầu thủ châu Phi khác, Eto’o coi nước Pháp là bến đỗ đầy mơ ước. Tuy nhiên, anh bị hầu hết CLB ở Pháp từ chối.
“Những người quan sát các buổi tập cho rằng cậu ta không đủ tốt”, Pierre Foissac, chuyên gia tuyển trạch của CLB Le Havre, nhớ lại. Từ thành phố cảng Marseille, anh lang bạt đến Avignon, rồi cuối cùng là Paris. Không ai đánh giá cao tài năng của cậu nhóc người Cameroon này.
Có hai lý do cơ bản cho việc này. Một là Eto’o chưa quen với miền đất mới. Hai là cậu phải trốn chui trốn lủi vì ở lại quá hạn visa.
“Mỗi khi ra khỏi phòng, tôi luôn đứng trước nguy cơ bị bắt và trả về quê nhà”, Eto’o nhớ lại. Anh đến châu Âu với tấm visa du lịch có thời hạn 10 ngày, rồi quyết định trốn lại lâu hơn để thực hiện ước mơ. Nước Pháp không mang đến cho Eto’o hy vọng, nên anh quyết định sang Tây Ban Nha.
Vài tuần sau khi bị các CLB ở Paris từ chối, Eto’o ký hợp đồng với Real Madrid. Chặng đường ban đầu của Eto’o ở CLB Hoàng gia Tây Ban Nha cũng chẳng suôn sẻ lắm. Với tư cách một cầu thủ trẻ, anh được đem cho mượn đến nhiều đội khác và không gây ấn tượng mấy. Phải đến khi cập bến Mallorca, một CLB nhỏ bên bờ Địa Trung Hải, Eto’o mới tỏa sáng.
Anh chơi cho Mallorca trong 3 mùa nhưng ghi tới 48 bàn thắng, trở thành chân sút vĩ đại nhất lịch sử CLB. Có bước đệm tuyệt vời từ Mallorca, Eto’o chuyển sang chơi cho Barca vào năm 2005. Kể từ đây, anh chính thức ghi tên mình lên bản đồ bóng đá thế giới.
 |
| Những danh hiệu quan trọng trong sự nghiệp của "báo đen". Ảnh: Squawka. |
Viên ngọc đen "độc nhất" của châu Phi
Trước Eto'o, sau Eto'o, bóng đá châu Phi thời nào cũng có những cầu thủ đặc biệt. Lục địa đen từng sản sinh nhiều huyền thoại xuất chúng như Roger Milla, George Weah hay sau này là Didier Drogba. Riêng Eto'o là một trường hợp đặc biệt. Anh không sở hữu kỹ năng dị biệt như Roger Milla, không càn lướt như Drogba hay bùng nổ như George Weah. Eto’o chỉ giỏi nhất việc đưa bóng vào lưới.
Điều này giúp anh vượt lên trên các huyền thoại kể trên, trở thành cầu thủ châu Phi sở hữu sự nghiệp đồ sộ và thành công nhất. "Tôi đã vô địch tất cả những gì có thể, ngoại trừ World Cup", Eto’o nói. Anh có quyền tự hào vì trở thành một trong những chân sút hiếm hoi trong lịch sử bóng đá, ghi bàn trong cả hai trận chung kết Champions League giúp Barcelona vô địch vào các năm 2006 và 2009. Anh cũng là cầu thủ châu Phi duy nhất cho tới lúc này 3 lần vô địch Champions League trong lịch sử.
Anh cùng Barca thống trị Tây Ban Nha trong nhiều năm. Sang Inter Milan, anh giúp đội bóng này đoạt cú ăn ba thần thánh năm 2010. Ở cấp độ ĐTQG, “báo đen” giành huy chương vàng Olympic Athens năm 2000 và hai lần vô địch Cúp châu Phi (CAN Cup).
Eto'o cũng là cầu thủ duy nhất trên thế giới hai năm liên tiếp giành cú ăn ba Champions League, giải VĐQG và cúp Quốc gia (với Barca năm 2009 và Inter năm 2010). Nếu giá trị của một cầu thủ được đong đếm bằng những danh hiệu, thì Eto’o là người giỏi nhất.
 |
| Eto'o là ông vua danh hiệu của bóng đá châu Phi. Ảnh: Getty Images. |
"Barca chiến thắng nhờ tôi, chứ không phải Messi"
Đó là câu nói nổi tiếng của Eto'o, nhiều năm sau vụ chuyển nhượng kỳ lạ mà anh là một trong những nhân vật chính. Năm 2009, trên tư cách một trong những công thần của Barca, Eto'o bị Pep Guardiola đẩy sang Inter để nhường chỗ cho Zlatan Ibrahimovic, người sang Barca theo chiều ngược lại.
Ngày phải cuốn gói rời Barca, Eto'o bảo Pep rồi sẽ phải xin lỗi mình, vì "tôi mới là người mang lại chiến thắng cho Barca, không phải Messi". Anh chỉ chơi cho đội bóng xứ Catalonia trong 5 năm, nhưng ghi tới 108 bàn thắng và đứng thứ 8 trong danh sách ghi nhiều bàn nhất CLB. Tính trong kỷ nguyên hiện đại của Barca, chỉ có Luis Suarez và Lionel Messi ghi bàn nhiều hơn Eto'o.
Chuyện gì xảy ra sau vụ chuyển nhượng đó đã trở thành lịch sử. Eto'o cùng Inter giành cú ăn ba lừng lẫy. Trên hành trình đó, anh hạ gục Barca của Pep ở bán kết Champions League. "Đến hôm nay thì ai cũng thấy, Pep đã giúp tôi đi vào lịch sử bóng đá thế giới, với một vụ chuyển nhượng thành công nhất", Eto'o tuyên bố vào tháng 4/2019.
Cho tới tận bây giờ, Pep chưa bao giờ tiết lộ lý do thật sự mình muốn đẩy Eto'o ra đi. Riêng tiền đạo này tin rằng HLV người Tây Ban Nha có định kiến với mình, chỉ vì anh là một cầu thủ da đen và luôn dám làm những gì mình muốn.
 |
| Eto'o là huyền thoại của Barca. Ảnh: Getty Images. |
Vượt qua định kiến
"Để thành công ở châu Âu, bạn phải giỏi gấp 4 lần cầu thủ da trắng", Eto'o từng trả lời phỏng vấn France24. "Bạn phải kiên nhẫn, vượt qua thử thách về thời tiết, thức ăn và cả những sự phân biệt chủng tộc". Nhiều năm lăn lộn ở bóng đá châu Âu dạy cho Eto'o hiểu sự khắc nghiệt với những cầu thủ da màu như anh.
Năm 2005, trong một trận đấu với Real Zaragoza, Eto’o bị các CĐV đối thủ chế nhạo bằng cách nhại tiếng khỉ trong suốt trận đấu. Kể từ đó, anh không bao giờ đem gia đình mình đến sân bóng. Anh lẳng lặng đáp trả bằng những bàn thắng trên sân cỏ.
Giống như cái cách anh đóng giả ông lão sau khi ghi bàn trong trận gặp Tottenham, để đáp trả lời chê bai tuổi tác của dư luận trước đó. Năm 2014, tuổi của Eto'o bỗng dưng trở thành đề tài gây tranh cãi khi HLV Jose Mourinho để lộ nghi ngờ trong một cuộc phỏng vấn.
Ngay cả cô bạn gái cũ người Italy Anna Barranca (hai người có với nhau 1 đứa con), từng cố gắng gây sự chú ý khi tố Eto’o gian lận tuổi. Chuyện gian lận tuổi chỉ là một trong rất nhiều định kiến của người da trắng dành cho các cầu thủ châu Phi.
Một định kiến khác là về sự tham tiền. Mùa hè năm 2011, Eto'o gây chú ý khi rời Inter để gia nhập Anzhi Makhachkala. Anh được đại gia mới nổi của bóng đá Nga trả mức lương 20 triệu euro/mùa, cao nhất thế giới thời điểm đó. Tiền là động cơ chính dẫn đến quyết định của Eto'o, giống như rất nhiều cầu thủ châu Phi khác.
Tuy nhiên, hai năm sau, bên hành lang một bệnh viện mới được xây ở Cameroon, Eto'o khẳng định tiền bạc chưa bao giờ là tất cả với anh. Chính anh từng bỏ tiền túi hỗ trợ đội bóng cũ Anzhi trong cuộc chiến trụ hạng, khi CLB gặp khó về tài chính.
Một phần trong khoản thu nhập khổng lồ của Eto'o được gửi về quê nhà Cameroon, nơi anh giúp đỡ nhiều đứa trẻ bất hạnh. Anh lập quỹ từ thiện đứng tên mình, xây dựng nhiều công trình trường học, bệnh viện. Không chỉ ở Cameroon, quỹ của Eto'o còn giúp đỡ nhiều đứa trẻ khác ở Tây Phi. Ở khía cạnh bóng đá, Eto'o cũng lập ra một học viện phát triển các tài năng trẻ quê nhà.
Năm 2014, chân sút người Cameroon, khi ấy 33 tuổi, chơi một trận đấu để đời trước Man United. Sau khi có hat-trick đầu tiên ở xứ sương mù cho Chelsea, anh liền chạy ra ngoài sân để ăn mừng với một cậu bé nhặt bóng 13 tuổi.
5 năm sau, cậu bé nhặt bóng hôm nào được Chelsea đề nghị trả 200.000 bảng/tuần cho một bản hợp đồng mới. Thằng nhóc cười hớn hở năm ấy chính là Callum Hudson-Odoi, ngôi sao trẻ đang lên của bóng đá Anh.
 |
| Eto'o và câu chuyện thú vị với Callum Hudson-Odoi. Ảnh: Goal. |
Trái tim của "báo đen"
Hudson-Odoi nói rằng hành động của Eto'o khi ấy đã truyền cảm hứng cho anh để đạt những thành công như hiện tại. "Tôi đã cười cả ngày sau chuyện đó", Odoi nhớ lại. Không chỉ đơn thuần là một ngôi sao sân cỏ, Eto'o còn là một người truyền cảm hứng. Tầm ảnh hưởng của anh với bóng đá châu Phi vượt xa nhiều cầu thủ đương thời khác của lục địa đen.
Trong thông điệp đưa ra ngày giải nghệ, Eto’o khẳng định anh đã sẵn sàng cho những “thử thách mới”. Cựu chân sút của Inter sẽ tiếp tục vai trò mới của mình ở LĐBĐ châu Phi (CAF), tuyên bố chống tham nhũng tới cùng để đảm bảo cho sự phát triển bóng đá ở lục địa đen.
Xuất thân từ nghèo khó, không phải ai cũng đủ thông minh xây dựng sự nghiệp, phát triển nó rồi tạo ra những giá trị ngược lại cho cộng đồng như Eto'o. Trong suốt hai thập niên chơi bóng đỉnh cao, Eto'o thậm chí đã xuất bản 9 cuốn sách về cuộc đời mình, một kỷ lục trong giới cầu thủ. Và hãy tin rằng dù đã giã từ sự nghiệp cầu thủ, "Báo đen" vẫn sẽ đạt được những thành công trong tương lai.
