Federer duyên dáng. Federer hoàn hảo. Federer - tay vợt tennis lý tưởng. Phong cách thi đấu của một quý ông làm cho khán giả say đắm khi xem FedEx. “Tàu tốc hành” truyền cảm hứng cho một hội tín đồ khổng lồ trung thành đi theo anh trong mỗi sự kiện ATP. Nổi tiếng với sự điềm tĩnh đến lạnh lùng trong thi đấu, song Federer thừa nhận bản thân phải rất cố gắng để vượt qua cảm giác hoang mang, tự ti, nghi ngờ và thất vọng suốt 5 năm qua.
Chiến công Australia Open thay đổi bản thân FedEx
“Aizz, khỉ thật, lại thế nữa rồi”, Roger Federer nhớ lại một khoảnh khắc hiểm nghèo xảy đến hồi đầu năm nay. Lúc đó anh đang bị Nadal, kình địch cả đời, dẫn trước 3-1 ở set 5 chung kết Australia Open. Nadal tung ra một cú đánh thuận tay như trái phá. Đôi chân Federer trở nên nặng trịch. Anh nói với bản thân: “Federer, mày phải kiếm lấy break ngay, nếu để anh ta tiếp tục dẫn điểm và kiếm được break thì mày chỉ có may mắn mới lật ngược tình thế”.
Cuối cùng, FedEx giành chiến thắng oanh liệt. Anh lại tự nhủ: “Chết tiệt, Nadal giúp mình chạm đích rồi”. Federer không thể kiềm chế cảm xúc, sự sung sướng bật ra trên môi anh. “Tôi đã mắc rất ít sai lầm, tôi chơi cực kỳ nghiêm túc. Lần này, tôi sử dụng cú đánh trái tay tốt hơn bất cứ lần nào đấu Nadal. Tôi đã có rất nhiều cú trái của người chiến thắng xứng đáng”.
 |
| Federer đăng quang vô địch Australia Open 2017. Ảnh: Getty. |
Ngồi trong phòng khách sạn “Bốn mùa” ở Seattle, Federer hào hứng kể lại kỷ niệm đẹp ở Australia Open. Cuộc hội thoại với chính mình đã giúp Federer tìm thấy sự bình tĩnh mà anh muốn. Trận chung kết Australia Open đối với Federer là một điều quá khó để nghĩ tới. Nó đến sau khi “Tàu tốc hành” dính chấn thương đầu gối trái ở tuổi 35.
Federer bị xoắn đầu gối trong lúc… tắm cho lũ trẻ. Anh bị rách sụn chêm, buộc phải phẫu thuật. Nếu một nhiệm vụ đơn giản như thế cũng đủ gây ra chấn thương nghiêm trọng, liệu Roger có thể chơi tennis bao lâu nữa? Rồi anh lại dính chấn thương lưng. Tiếp đến, ở Wimbledon, anh ngã lăn ra sân trong trận bán kết với Milos Raonic. Chấn thương đầu gối trầm trọng thêm, anh phải trải qua 6 tháng tĩnh dưỡng.
Đám đông ủng hộ Federer hết lòng. Anh bắt đầu vận dụng hết năng lượng của bản thân. Bây giờ nhớ lại, Federer bảo rằng anh đã viện đến sự trợ giúp của thiền Nhật Bản và cố gắng khơi gợi hứng thú. “Tôi cần một kiểu tư duy khác”, Federer nói. Thay vì lo lắng, anh cố gắng tự tin hơn. Thay vì đi vào con đường cũ, anh đã khám phá ra thứ gì đó mới mẻ. “Tôi từng chơi 20 phút hay nhất đời mình, tại Australia Open 2017. Tôi tự nhủ là hãy thi đấu thật thoải mái. Đừng trói buộc. Hãy suy nghĩ rằng ta chẳng có gì để mất”, nói đoạn, anh nâng tay phải lên và bắt chước một chiếc máy bay cất cánh. Nó từ từ lên cao và cuối cùng rời khởi đường băng.
20 phút ở Melbourne đã thay đổi hoàn toàn nhịp điệu và phong thái trong giai đoạn cuối sự nghiệp Federer. Chừng nào còn chơi tennis, Federer sẽ đi tìm cái cảm giác của buổi tối hôm đó. Anh sắp chạm đến mốc 20 năm thi đấu quần vợt chuyên nghiệp, một sự nghiệp lẫy lừng với 18 danh hiệu Grand Slam. Thế nhưng, vô địch Australia Open sau 5 năm hạn hán danh hiệu lớn, đăng quang giữa một rừng ý kiến cho rằng thời kỳ đỉnh cao của anh đã qua, quả thật mang tới sự hứng khởi về khởi đầu mới. Ở tuổi 35, FedEx có thể không còn đủ khả năng làm cho môn tennis trông thật dễ dàng, nhưng anh đang học cách thoải mái với bản thân mình.
 |
| FedEx chiến đấu ngoan cường để giải cơn khát danh hiệu lớn. Trong tình thế hiểm nghèo, anh đã tìm thấy cảm giác thiền định mà có lẽ anh sẽ theo đuổi trong những năm tháng cuối sự nghiệp. Ảnh: Getty. |
“Tôi đang có những ngày thật tuyệt vời”, Fed nói. Ý anh không chỉ là Melbourne. Anh đã thống trị ở BNP Paribas Open tại Indian Wells (California) hồi tháng 3, sau khi giành một danh hiệu lớn khác ở Miami vào tháng 4. Anh đánh bại Nadal ở cả 3 giải, gồm 2 lần không thua set nào.
Thành tích đạt được dựa trên việc Federer phớt lờ những kỳ vọng đặt vào anh, cả những tin đồn giải nghệ. Anh được quyền chọn những giải đấu mà mình muốn chơi, trong khi các tay vợt trẻ phải cố nhặt nhạnh điểm số bằng việc tham gia tất cả giải đấu có thể. Federer chú trọng tiết kiệm năng lượng, giảm áp lực cho cái đầu gối trái đang kỳ bình phục và cố gắng kéo dài sự nghiệp thi đấu. FedEx đã chọn không dự giải Pháp mở rộng cùng tất cả giải trên sân đất nện bởi nó không phù hợp với lối chơi nhanh của anh.
“Tôi có thể chỉ chơi những giải mà tôi muốn và cảm thấy hài lòng với sự lựa chọn của mình”, anh nói. “Nếu tôi ra sân tập luyện, tôi sẽ cảm thấy hứng thú với buổi tập. Điều này đúng cả với khi thi đấu. Còn không tập, tôi nghỉ ngơi, tôi tận hưởng tất cả những điều đó. Tôi không vội vàng. Tôi có thể lùi lại và thực sự tận hưởng”.
Cuộc gặp quan trọng với Bill Gates
Federer có mặt ở Seattle vì Bill Gates. Với tư cách là một người hâm mộ đặc biệt của Fed, tỷ phú đã tới xem thần tượng ở Indian Wells. Hai con người này liên kết với nhau qua công việc từ thiện và tennis. Quỹ Bill và Melinda Gates đã chi hàng tỷ USD để cải thiện mức sống ở châu Phi. Quỹ của Federer cũng tập trung vào lục địa đen, đặc biệt giáo dục cho trẻ em. Họ quyết định tổ chức một trận giao hữu tại KeyArena ở Seattle. Federer đấu John Isner, tay vợt người Mỹ cao lớn, nhằm phục vụ cho chiến dịch gây quỹ của Federer.
Ít ngày trước trận giao hữu, Federer cùng cô vợ Mirka và vài người nữa trong nhóm của mình tới biệt thự hơn 6.000 mét vuông của Gates bên bờ hồ Washington, căn biệt thự mang tên gọi Xanadu 2.0. Trước bữa ăn bao gồm cá bơn và bít tết, họ nói chuyện về vật lý và Leonardo da Vinci cùng tư duy táo bạo, thiên tài của ông. Thời thanh niên, Federer không chăm chỉ học hành. Anh chấm dứt con đường học tập để theo đuổi quần vợt chuyên nghiệp từ năm 16 tuổi. Sau này, anh cố gắng thấm nhuần kiến thức ở bất cứ nơi đâu mà anh có thể. Buổi tối tại dinh thự Bill Gates đã mang đến cho Federer nhiều cảm hứng, anh nói như vậy.
 |
| Cuộc trò chuyện với con người vĩ đại như Bill Gates đã gợi mở cho FedEx về tâm trí khoáng đạt. Ảnh: Getty. |
Tỷ phú giàu nhất thế giới mời khách quý vào thư viện. Federer đặc biệt quan tâm đến cuốn sổ ghi chép đặt trong một hộp kính - Codex Leicester, chứa đầy các bản vẽ, lý thuyết và tư duy của Leonardo. Gates đã chi 30,8 triệu USD vào năm 1994 để mua lại cuốn sổ này. Federer nhìn chằm chằm vào cuốn sổ với sự kinh ngạc.
Theo lời Bill, Da Vinci viết sổ theo kiểu từ dưới lên và từ phải sang. Da Vinci là một người toàn tài, ông làm hoạ sĩ, nhà điêu khắc, kiến trúc sư, nhạc sĩ, bác sĩ, kỹ sư, nhà giải phẫu, nhà sáng tạo và triết học tự nhiên. “Một người phải có tâm trí rộng mở đến mức độ khủng khiếp thế nào mới làm được như vậy. Bill Gates cũng là thiên tài. Ông ấy khiến người đối diện tự cảm thấy nhỏ bé, không phải vì tầm vóc khổng lồ của Bill mà vì ông ấy quá khiêm tốn. Tất cả những điều Bill nói nghe cực kỳ quan trọng, và tôi có gắng nuốt trôi từng lời”, Fed kể.
Gates kinh ngạc vì sự tò mò của Federer, và tất nhiên, vì sự duyên dáng của anh. “Quần vợt là vật lý”, Gates nói. “Nhưng cũng là nghệ thuật, nhất là với Federer”. Tập với Federer, nhận thấy sự chú ý vào từng chi tiết, lối tiếp cận tỉ mỉ của anh, Gates nghĩ ngay tới nỗ lực của kỹ sư phần mềm tạo ra một chương trình dễ tiếp cận. “Bạn biến những thứ không thể trở nên có vẻ dễ dàng vì bạn đã nỗ lực rất nhiều cho nó sau cánh gà”, Bill nói.
Suốt cuối tuần, Bill Gates và Roger Federer ăn tối với nhau 2 lần và ăn trưa một lần. Họ chơi quần vợt trước sự chứng kiến của một nhóm khách mời đặc biệt là những nhà tài trợ kếch xù. FedEx tặng cho Gates cây vợt màu đen nhám, giống cây mà anh ưa thích mang tên Wilson RF97. Điều làm Bill Gates ngạc nhiên là trên vợt có khắc chữ BG97 (BG viết tắt của Bill Gates).
 |
| FedEx sát cánh với Bill Gates trong trận giao hữu. Ảnh: Getty |
Ở trận giao hữu, Federer và tỷ phú Mỹ chơi một trận đôi nhẹ nhàng với Isner và tay ghi-ta của ban nhạc Pearl Jam, Mike McCready. Gates lo lắng khi phải chơi trước đám đông. Danh tiếng thiên tài máy tính và nhà từ thiện hào phóng của ông là không thể xô đổ, nhưng sẽ ra sao nếu ông tự làm mình bẽ mặt trên sân quần vợt? Gates thực ra cũng là một tay vợt nghiệp dư, nhưng ông thừa nhận “đánh tập với huấn luyện viên với bạn bè là một chuyện, nhưng chơi trước sự chứng kiến của 16.000 khán giả ở nhà thi đấu lại là chuyện khác”.
Federer bao hết. Tay vợt vĩ đại nhất lịch sử trở thành huấn luyện viên. Người giàu nhất thế giới trở thành học trò. Các bài học được nhập khẩu từ Australia. Mạnh mẽ nhưng thả lỏng. Hít thở sâu. Tập trung vào quả bóng như ngồi thiền.
“Cứ thả lỏng”, Federer trấn an “học trò”.
“Fed nói rõ là chúng tôi chỉ đấu giao hữu”, Bill kể lại. Trận đấu ấy, Bill chẳng phát hỏng quả nào.
Bill Gates, người giàu nhất thế giới với tài sản lên tới 86 tỷ USD, viết trên trang cá nhân sau trận đấu: “Sau nhiều năm diễn thuyết, tôi thấy rằng mình luôn thoải mái khi đứng trước công chúng. Vậy mà cuối tuần rồi, tôi đã làm một việc mà đến giờ vẫn cảm thấy có chút bối rối: đánh tennis với huyền thoại Roger Federer”.
Đức vua đã tìm ra niềm vui của dân thường
Một thời được xây dựng thành hình ảnh hoàn chỉnh cho sự hoàn hảo kiểu Thuỵ Sĩ, Federer từ lâu chỉ cho khán giả thấy những cái nhìn thoáng qua về cuộc đời anh. Nhưng gần đây mọi chuyện đã thay đổi: “Tôi dễ dàng chia sẻ cảm xúc với mọi người”.
FedEx phá lên cười trong một buổi thu âm với hai người bạn Tommy Haas và Grigor Dimitrov. Ba người đồng thanh “Chúng tôi là #NOTNSYNC”, đoạn video do Federer quay lại đã lan truyền nhanh trên mạng xã hội. Họ cùng nhau thành lập ban nhạc #NOTNSYNC. Ở Dubai, FedEx quay livestream buổi tập luyện, anh đeo micro và trả lời câu hỏi của người hâm mộ. “Tôi nhớ các bạn”, huyền thoại quần vợt bộc lộ cảm xúc một cách cực kỳ tự nhiên. "Đó là lý do tại sao tôi tập luyện chăm chỉ và cố gắng quay trở lại, để chúng ta có thể gặp nhau lần nữa."
Tại Indian Wells, FedEx tổ chức một buổi họp báo cho học sinh tiểu học để nói chuyện từ… mèo con, bột yến mạch cho đến phụ huynh. Sau đó, Federer nhảy xuống sàn, thực hiện màn chống đẩy khiến học sinh lớp hai cười ngặt nghèo. Huyền thoại quần vợt cực kỳ thân thiện.
 |
| Sau gần 20 năm thi đấu chuyên nghiệp, Federer cuối cùng cũng tìm ra niềm vui giản dị. |
Tại lễ hội Met Gala ở New York vào đầu tháng 5, Federer mặc một bộ tuxedo đúng kiểu Federer: đẳng cấp, cổ điển và trang trí tỉ mỉ. Nhưng khi anh quay lại, có một con rắn hổ mang bành ở lưng. Anh chụp một bức ảnh selfie. Con rắn hổ trên lưng áo của FedEx lan rộng trên internet. Fed chỉ nghĩ: “Thôi nào, hãy mặc cái gì đó trông thật ngầu. Tôi chưa bao giờ làm như thế trước đây. Hãy tạo ra thứ gì đó thật khác lạ và vui tươi”.
Nổi tiếng bởi sự tôn trọng riêng tư, Federer nói rằng anh từng nghĩ đến việc thỉnh thoảng xuất hiện tại công viên, gây bất ngờ cho mọi người và ném cho họ những quả bóng tennis. Nhưng đến lúc này, anh vẫn không thể làm điều đó, Federer vẫn là một người Thuỵ Sĩ chính hiệu. Anh tin rằng sự xuất hiện không báo trước ở chỗ của người khác là bất lịch sự. “Đi ra công viên và làm người khác bất ngờ nghe thật ngầu. Nhưng tôi vẫn chưa cảm thấy thoải mái để làm điều đó, tôi rất ngại”.
Cho đến bây giờ, Fed vẫn là một tấm bảng trắng để người hâm mộ có thể chiếu những cảm xúc của họ. Bill Gates đã nhìn thấy Fed là một sự kết hợp tuyệt vời giữa khoa học và nghệ thuật. Nhưng nếu sự hoàn hảo khiến Fed là thần thánh trong lòng người hâm mộ, dường như phải đến bây giờ sự hoàn hảo đó mới có thêm chất người.
Lần đầu tiên kể từ khi còn là thiếu niên, Roger được trải nghiệm cảm giác thoát khỏi áp lực và danh tiếng. Anh dành phần lớn thời gian ở quê nhà Thuỵ Sĩ. Anh đổi gió bằng việc sang chơi tại ngôi nhà thứ hai ở Dubai. Anh đã thăm Hy Lạp và đưa gia đình tới Hamptons. "Nó giống như sự kết thúc sự nghiệp", anh nói. Fed bỏ lỡ nhiều trận đấu nhưng cũng học được rằng khi thời gian nghỉ hưu ập tới, anh có thể xử lý ổn thoả.
Thời điểm này, cả Federer và cổ động viên của anh đều chẳng hề chắc chắn về kỳ vọng trong năm nay. Anh bước sang tuổi 36 vào tháng tám. Sau Australia, Indian Wells và Miami, sau khi đánh bại Nadal, anh nghĩ gì về tương lai bây giờ? Wimbledon là chén thánh của anh. Sau đó sẽ là một lịch trình dày đặc, với điểm nhấn là US Open. FedEx có cơ hội kết thúc mùa giải năm nay ở vị trí số một.
Tàu tốc hành tuyên bố: “Tôi sẽ thi đấu đến năm 40 tuổi nếu có thể”.
