Với những thế hệ đi trước, ông bà, cha mẹ, các câu hỏi liên quan đến thu nhập là điều tế nhị, ít được nói đến. Họ cho rằng sẽ thật thô lỗ khi thắc mắc với ai đó về chuyện tiền bạc. Thế nhưng, Gen Z ngày nay lại có suy nghĩ cởi mở hơn khi bàn đến chủ đề này.
Theo cuộc khảo sát mới đây với 1.000 người Mỹ do GOBankingRates thực hiện, 37% người thuộc độ tuổi 18-24 từng ít nhất một lần hỏi bạn thân về mức lương của họ. Tỷ lệ này khá cao so với thế hệ X (1965 - 1980) chỉ 15% và những người trên 65 tuổi (4%).
Với Millennials (1980 - 1995), con số này biểu thị ở mức 25-27% lần lượt ở 2 nhóm 25-34 tuổi và 34-44 tuổi.
“Các thế hệ đi trước được dạy không được nói về tiền bạc và chủ đề này là điều cấm kỵ. Giới trẻ có xu hướng nghĩ thoáng hơn về mọi thứ, từ số tiền họ trả cho một thứ gì đó đến thu nhập kiếm được”, Elaine Swann, một chuyên gia về phép xã giao ở San Diego (Mỹ), cho biết.
 |
| Thế hệ Z thoải mái hơn khi nói về mức lương của mình với bạn bè, đồng nghiệp. Ảnh: Adobe Stock. |
Thoải mái chia sẻ về lương
Sự cởi mở hơn này có thể phản ánh mức độ chú trọng của người trẻ về tiền bạc. Theo một nghiên cứu khác gần đây, chi phí sinh hoạt là mối quan tâm số 1 của Gen Z khi gần một nửa số người thuộc nhóm này lo lắng rằng mức lương của họ sẽ không đủ để trang trải cuộc sống.
Nếu băn khoăn về điều gì đó, họ thường tâm sự với những người cùng trang lứa.
“Phương tiện truyền thông xã hội đã có tác động lớn đến tâm lý chia sẻ của mọi người. Họ đăng tải mọi thứ từ những bữa ăn, cảm xúc, cột mốc khác nhau trong đời, thói quen đến các đề tài mở rộng hơn. Trong đó, tiền cũng điều đáng được cân nhắc”, Swann nói.
 |
| Chi phí sinh hoạt là mối quan tâm hàng đầu của Gen Z. Ảnh: Forbes. |
Dữ liệu khảo sát cũng tiết lộ rằng không chỉ bạn thân mà đối tượng này cũng trao đổi với đồng nghiệp về thu nhập (chiếm 39%).
Con số này thể hiện khoảng 30% ở thế hệ Millennials, 24% với những người trong độ tuổi 35-44.
Tỷ lệ tiếp tục giảm dần với các nhóm nhân khẩu học khác: 45-54 tuổi (14%), 55-64 tuổi (12%).
Danetha Doe, người tạo ra Money & Mimosas và là nhà kinh tế trưởng tại Clever Real Estate, cho rằng sự cởi mở hơn của Gen Z đối với các cuộc trò chuyện về tiền bạc có thể không kéo dài khi họ già đi.
“Khi thế hệ Z trưởng thành, kiếm được nhiều tiền hơn trong sự nghiệp, tôi tò mò liệu tỷ lệ những người hỏi về lương sẽ giữ nguyên, giảm hay tăng. Hiện tại, tôi không tin rằng chúng ta có thể so sánh Gen Z với Millennials vì mức lương có thể khác nhau”, Doe chia sẻ.
Yêu cầu công khai mức lương
Sự minh bạch về tiền lương đã trải qua nhiều biến động trong vài năm qua. Những lao động trẻ tuổi ngày càng đấu tranh chống lại sự bất bình đẳng về thu nhập. Họ yêu cầu các ông chủ phải cung cấp thông tin này trước khi nhận việc.
Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, lương của nữ giới vẫn thấp hơn so với nam giới. Đối với phụ nữ da màu, khoảng cách lương còn đáng kinh ngạc hơn. Với mỗi 1 USD của đàn ông da trắng, phụ nữ da đen kiếm được 64 xu và người gốc Tây Ban Nha chỉ được trả 57 xu.
“Khi mọi thứ rất kín tiếng và không ai chia sẻ, sự chênh lệch vẫn sẽ còn tồn tại”, Swann nói thêm.
Xu hướng đại từ chức và tình trạng thiếu nhân công đã khiến các nhà tuyển dụng không có nhiều lựa chọn ngoài việc chấp nhận. Nhiều tiểu bang ở xứ cờ hoa đã thông qua luật yêu cầu người sử dụng lao động phải đưa thông tin về tiền lương vào các bài đăng tuyển dụng.
Một báo cáo gần đây của Trung tâm Nghiên cứu Pew cho thấy khoảng cách về lương đối với lao động trẻ 25-34 tuổi vào năm 2020 là nhỏ nhất trong tất cả các nhóm tuổi.
 |
| Người lao động trẻ chú trọng đến mức lương khi đọc bài đăng tuyển dụng. Ảnh: Focus Malaysia. |
“Điều này được giải thích bởi các yếu tố có thể đo lường được như trình độ học vấn, sự phân biệt nghề nghiệp và kinh nghiệm làm việc. Nghiên cứu cho biết việc thu hẹp khoảng cách phần lớn là do phụ nữ đã đạt được những lợi ích trong từng khía cạnh này”, trích báo cáo.
Theo Swann, lời khuyên không lịch sự khi nói về tiền bạc chỉ mang tính chất xã giao đối với một thời đại đã qua và sự chuyển hướng theo tâm lý cởi mở hơn là điều tốt.
“Tôi nghĩ rằng thật hữu ích khi có những cuộc trò chuyện với đồng nghiệp và bạn bè. Nó giúp trao quyền cho người khác yêu cầu những gì họ xứng đáng được hưởng một cách chính thống”, Swann bày tỏ.
Doe cũng đồng ý với quan điểm này. “Những người thuộc thế hệ Z đang có những cuộc trò chuyện trực tiếp về bất bình đẳng tiền lương theo cách mà các thế hệ trước không làm. Họ hiểu rằng công bằng kinh tế là cần thiết cho hòa bình xã hội", Doe nhận xét.
